Thế hệ Millennials và Gen Z đang bước vào thời kỳ thịnh vượng. Họ muốn mua loại nghệ thuật nào? (Phần 2)

Một thế hệ mạnh thường quân nghệ thuật mới đang nổi lên, sẵn sàng tái định hình thị trường nghệ thuật. Bên cạnh việc mua nghệ thuật đương đại, họ còn đẩy giá của những món đồ sưu tập phi truyền thống lên mức chưa từng có trong các phiên đấu giá danh giá, chẳng hạn như giày thể thao, truyện tranh và túi Hermès. Sự thay đổi thị hiếu giữa các thế hệ đã nhiều lần làm rung chuyển thị trường nghệ thuật. Hãy lấy nghệ thuật và đồ trang trí Mỹ từ thời thuộc địa đến Chủ nghĩa Hiện đại Mỹ làm ví dụ—những món đồ từng được săn lùng nay lại mất đi sức hút trong những năm gần đây.

Điều gì sẽ xảy ra nếu thị hiếu nghệ thuật thay đổi một lần nữa? Đây là "một câu hỏi lớn, rất căn bản và mang tính triết học sâu sắc," một cố vấn nghệ thuật cho các tỷ phú chia sẻ. Thực tế, khoảnh khắc đó đã đến.

"Họ đang khao khát sở hữu các tác phẩm nghệ thuật của Basquiat. Ngày nay, việc mua một bức tranh của de Kooning, Jasper Johns hay Rauschenberg không còn mang lại giá trị xã hội hay tính chất khoe khoang như trước đây."

Số tiền liên quan đến thị trường này là rất lớn. Theo cơ sở dữ liệu giá Artnet, chỉ riêng top 10 nghệ sĩ hàng đầu đã thu về gần 2 tỷ USD từ các cuộc đấu giá trong năm 2024. Trong khi đó, top 10 nghệ sĩ đương đại (sinh sau năm 1974) chỉ đạt 90,9 triệu USD. Các thị trường đã có chỗ đứng cần được bảo vệ, đồng thời thị trường mới cũng phải được phát triển.

Chính vì vậy, việc thu hút những nhà sưu tập trẻ tuổi "là một ưu tiên hàng đầu tại Christie's, và chúng tôi đang tập trung tìm ra những cách tiếp cận và gắn kết nhóm khách hàng này," theo lời Bonnie Brennan, CEO của nhà đấu giá Christie's.

Nền tảng Avant Arte hợp tác với các nghệ sĩ hàng đầu để tạo ra những bản in giới hạn với giá phải chăng, nhắm đến các nhà sưu tập mới. 

Bức tranh Portrait of Maya #10 (2024) của Mickalene Thomas xuất hiện ở phía trên, còn Portrait and Head (2024) của George Condo nằm ở phía dưới. (Ảnh: Avant Arte.)

Khoảng 222,5 triệu USD giá trị tranh Picasso đã được bán đấu giá vào năm ngoái, đưa ông trở thành nghệ sĩ có tổng doanh thu cao thứ ba. Hãy tưởng tượng nếu các nhà sưu tập trẻ quyết định "hủy bỏ" Picasso vì cách ông đối xử với phụ nữ, hoặc mất hứng thú với Warhol (đứng thứ năm với doanh thu 182,6 triệu USD) vì những nhân vật nổi tiếng mà ông vẽ không còn ý nghĩa với họ.

"Hơn cả Picasso, Warhol và những huyền thoại hiện đại khác, khán giả của chúng tôi bị thu hút bởi các nghệ sĩ còn sống và muốn ủng hộ họ," Mazdak Sanii, đồng sáng lập kiêm CEO của Avant Arte – một nền tảng trực tuyến có trụ sở tại Amsterdam và London chuyên bán tranh nghệ thuật giá phải chăng – cho biết.

Giá trung bình của lần mua đầu tiên là 640 euro (khoảng 670 USD), Sanii chia sẻ. Avant Arte đã sản xuất các bản in giới hạn của Mickalene Thomas, George Condo và Ai Weiwei. Nhiều tác phẩm đã được bán hết, bao gồm bức tranh Portrait and Head của Condo (phiên bản 150 bản in), được bán với giá 6.438 USD mỗi bản, thu về gần 1 triệu USD.

"Khi họ ngày càng tự tin và dành nhiều thời gian hơn cho việc sưu tập, sự nhạy cảm về giá cả sẽ thay đổi," Sanii nói về 30.000 khách hàng của mình. "Họ có thể chuyển từ mua tranh 1.000 USD lên 50.000 USD chỉ trong vài năm."

Những nhà sưu tập với ngân sách hạn chế này có đủ khả năng tác động đến thị trường không? Có lẽ là không. Rất thường xuyên, chỉ một số ít những người siêu giàu quyết định khi nào một nghệ sĩ xứng đáng được nâng lên tầm giá cao hơn. Những người còn lại sẽ chạy theo, đẩy giá lên cao và đôi khi tạo ra bong bóng thị trường.

Viết về động thái này trên Artnet Magazine năm 2012, nhà sưu tập Mickey Cartin nhớ lại cuộc trò chuyện với một nhà buôn tranh, người đã dự đoán rằng Basquiat sẽ sớm được xem là "Van Gogh tiếp theo." "Ý ông ấy có lẽ là mức giá 5-25 triệu USD cho tranh của Basquiat sẽ sớm điều chỉnh thành 50-250 triệu USD," Cartin viết. Một tháng trước đó, kỷ lục đấu giá mới của Basquiat là 16,3 triệu USD tại nhà đấu giá Phillips de Pury, trong khi kỷ lục của Van Gogh khi đó là 85,2 triệu USD.

Vào thời điểm đó, "chỉ một nhóm nhỏ những người cực kỳ giàu có" đang mua đi bán lại tranh Basquiat với nhau, Cartin viết. "Tôi đoán điều đó cũng được coi là một thị trường. Nếu có giao dịch mua bán, ngay cả khi chỉ có năm hay mười người tham gia, thì đó vẫn là một thị trường. Tôi đã hỏi thẳng ông ta điều gì sẽ xảy ra nếu nhóm người giàu này đổi ý. Ông ấy trả lời theo cách khiến tôi phải suy nghĩ. 'Họ đã đổi ý rồi,' ông ta nói, ám chỉ việc họ đã quyết định trả mức giá cao hơn cho Basquiat."

Nhà buôn tranh đó đã đúng. Năm ngoái, Basquiat đứng thứ tư trong số các nghệ sĩ được theo dõi bởi cơ sở dữ liệu giá Artnet, với tổng doanh thu đấu giá 183,4 triệu USD, so với 74 triệu USD của Van Gogh. Kỷ lục đấu giá của Basquiat hiện là 110,5 triệu USD, trong khi của Van Gogh là 117,2 triệu USD.

(Xem phần 1, phần 3, và phần 4)

Nguồn: Millennials and Gen Zers Are Coming Into Great Fortunes. What Art Do They Want to Buy?

Biên dịch: Huyền Trịnh