Khoảng 5,000 năm trước đây, con người lần đầu tiên phát hiện ra cách sử dụng đồ đồng, mở ra kỷ nguyên mà ngày nay chúng ta gọi là Thời đại đồ đồng. Trong những ngày đầu tiên, đồng chủ yếu được sử dụng làm công cụ và vũ khí, nhưng không lâu sau đó con người cũng bắt đầu dùng kim loại này để chế tác tác phẩm nghệ thuật. 

Điêu khắc đồng thời tiền sử và cổ đại

Thời đại đồ đồng được xác định nằm trong khoảng từ 3000 TCN đến khoảng 1000 TCN tùy theo khu vực trên thế giới. Một trong những tác phẩm điêu khắc đồng đầu tiên thuộc giai đoạn này được biết đến là “Cô gái nhảy múa”, được phát hiện tại thành phố cổ Mohenjo-daro ở Thung lũng Indus, Pakistan ngày nay và có niên đại từ khoảng năm 2500 TCN.

Tác phẩm điêu khắc đồng thời cổ đại “Cô gái nhảy múa” (Dacing Girl)

Điều khiến các nhà khảo cổ và chuyên gia nghệ thuật ngạc nhiên là làm thế nào tác phẩm điêu khắc này có thể tồn tại khá nguyên vẹn cho đến thời điểm được phát hiện. Trong khí đó, nhiều nền văn minh khác cùng thời đại, như các nền văn minh Mesopotamia, Ai Cập và Trung Quốc cùng sản xuất đồ đồng với số lượng lớn, nhưng cho đến ngày nay không còn nhiều hiện vật được tìm thấy.

Điều này được giải thích bằng việc đồng có thể được “tái sản xuất” bằng cách nung chảy và chế tác thành các vật phẩm khác. Tuy nhiên, các đồ bằng đá, xương, ngà voi và gốm vẫn tồn tại do khó có thể được tái chế lại.

Điêu khắc đồng Hy Lạp và La Mã cổ điển

Người Hy Lạp đã sản xuất hàng ngàn đồ vật từ đồng giữa những năm 700 TCN và 100 TCN. Những vật phẩm này chi tiết hơn nhưng số lượng còn tồn tại đến ngày nay không còn nhiều. Các tác phẩm điêu khắc bằng đồng sớm nhất của Hy Lạp có dạng phù điêu đồng, được làm bằng cách đập các tấm đồng phẳng lên nhau. 

Tuy nhiên, sau đó người Hy Lạp Cổ đại đã đạt được thành tựu mang tính đột phá trong việc chế tạo đồ đồng. Lần đầu tiên trong lịch sử loài người, các họa sĩ đã khám phá ra phương pháp tạo ra những bức tượng đồng đứng tự do, có kích thước như người thật. Họ đúc đồng thành nhiều phần và sau đó hàn các mảnh tách rời lại với nhau.

Tác phẩm điêu khắc đồng Riace (trái), cùng với Artemision (phải) thuộc thế kỷ thứ 5 TCN)

Khi người La Mã tiếp quản các vùng trung tâm của Hy Lạp vào năm 146 TCN, họ tiếp tục duy trì nghệ thuật điêu khắc Hy Lạp cổ điển. Thậm chí họ còn sáng tạo ra các bức tượng thạch cao Hy Lạp để sao chép lại chúng bằng chất liệu bằng đồng và đá cẩm thạch. Những tác phẩm điêu khắc đồng thời kỳ này không được tìm thấy, nên những tinh hoa nghệ thuật thời La Mã được thể hiện nhiều qua những bản sao điêu khắc đá cẩm thạch La Mã này. 

Xem thêm phần 2 tại đây

Xem thêm phần 3 tại đây

Xem thêm phần 4 tại đây

Biên dịch: Minh Hậu

Biên tập: Thu Huyền

Nguồn: Bronze Sculpture: Everything You Need to Know | mayfairgallery.com