Gốm sứ đương đại - nghệ thuật chuyển mình trong không gian sống (Phần 1)

Gốm sứ và nghệ thuật có mối gắn bó lâu dài, vượt thời gian và biên giới. Từ thời kỳ Đồ đá cũ, sự hòa quyện của đất, nước và bàn tay sáng tạo đã khởi đầu cho một hành trình nghệ thuật lặng lẽ nhưng bền bỉ. Bước sang thế kỷ 21, gốm không còn chỉ là chất liệu chức năng, mà trở thành phương tiện biểu đạt ý niệm, phản ánh bản sắc cá nhân và xã hội. 

Ngày nay, nghệ sĩ gốm sứ đương đại đang không ngừng mở rộng biên giới sáng tạo – từ những người gìn giữ kỹ thuật thủ công truyền thống với góc nhìn mới, đến các tác giả phá cách, đẩy vật liệu đến giới hạn. Gốm len lỏi vào đời sống thị giác, trở thành điểm nhấn trong kiến trúc nội thất, góp phần tạo nên không gian sống mang đậm dấu ấn nghệ thuật.

Alfred Lowe

Sinh ra và trưởng thành tại vùng Alice Springs (Úc), Alfred Lowe là nghệ sĩ gốm người Arrernte mang trong mình mối dây liên kết sâu sắc giữa đất mẹ, bản sắc và ký ức. Những tác phẩm của anh như lớp vỏ ấm áp ôm lấy sắc màu và chất liệu của miền đất quê hương – nơi thiên nhiên khắc nghiệt hòa cùng dòng chảy văn hóa thổ dân.

Gốm của Alfred không chỉ là vật thể, mà là một dạng ghi chép tâm hồn. Mỗi bề mặt, mỗi đường vân đều mang hơi thở cảnh quan khô cằn, ánh nắng đỏ rực và đời sống tinh thần phong phú của người bản địa. Tác phẩm của anh không chỉ truyền cảm hứng trong giới nghệ thuật, mà còn gợi mở một cách tiếp cận mới trong thiết kế nội thất – nơi yếu tố bản địa có thể trở thành trung tâm thẩm mỹ của không gian sống.

Năm 2024, Lowe vinh dự nhận giải thưởng Shelley Simpson Ceramics Prize – một dấu mốc quan trọng cho hành trình sáng tạo mang tính cá nhân và cộng đồng của anh.

Jonathan Baldock

Jonathan Baldock mang đến thế giới gốm sứ một tinh thần sân khấu – vừa hài hước, vừa rùng rợn, vừa siêu thực. Xuất thân từ tầng lớp lao động ở Anh, anh nhìn nghệ thuật như một phương tiện vượt khỏi ranh giới quyền lực, nơi những thân thể biến dạng, tai rời, ngón tay vẫy gọi... trở thành ngôn ngữ của cảm xúc và khát vọng.

Lấy cảm hứng từ kiến trúc Gothic và những chi tiết điêu khắc ẩn giấu bên dưới ghế gập trong nhà thờ – nơi các nghệ nhân thời Trung cổ thoải mái khắc họa những sinh vật tưởng tượng hay mảng đời thường – Baldock đã tạo nên những tác phẩm bằng vải và gốm có hình thù kỳ quặc, đầy biểu tượng.

Trong thiết kế nội thất, Baldock gợi mở một tinh thần tự do và biểu cảm, nơi các yếu tố điêu khắc – dù kỳ lạ hay gây tranh cãi – có thể trở thành điểm nhấn thị giác trong không gian sống. Gốm, dưới bàn tay anh, trở thành chất liệu để kể lại những câu chuyện ẩn sâu dưới bề mặt văn hóa.

Lindsey Mendick

Lindsey Mendick mang đến một cách tiếp cận đầy kịch tính với gốm sứ. Trong triển lãm "Strange Clay" tại Hayward Gallery năm 2022, cô dựng nên một thế giới mang hơi thở của đời sống gia đình, nơi từng bức tường, vật dụng và nhân vật đều bằng đất nung. Tác phẩm của Mendick không chỉ là gốm, mà là một vở kịch đầy hồi ức cá nhân, văn hóa đại chúng và những lớp nghĩa chồng chéo.

Thông qua sự pha trộn giữa yếu tố trang trí và kể chuyện, cô biến gốm sứ thành phương tiện khám phá cảm xúc – từ sự hài hước đến sự hoài nghi, từ thẩm mỹ đời thường đến sự bất thường của tâm lý. Trong thiết kế nội thất, tinh thần của Mendick gợi nhớ rằng không gian sống có thể mang tính kể chuyện, nơi đồ vật không chỉ để sử dụng mà còn là nhân vật, là cảm xúc, là lịch sử cá nhân được sắp đặt đầy dụng ý.

Xem thêm: Phần 2

Xem thêm: Phần 3

Xem thêm: Phần 4

Xem thêm: Phần 5

Nguồn: Wallpaper*

Biên dịch: Hoàng Linh