Getty Foundation trao 1,5 triệu USD hỗ trợ lưu trữ nghệ thuật thị giác của cộng đồng da màu

Ngày 20/8/2025, Getty Foundation công bố khoản tài trợ trị giá 1,5 triệu USD dành cho bảy tổ chức nghệ thuật tại Mỹ, nằm trong khuôn khổ sáng kiến Black Visual Arts Archives (Lưu trữ Nghệ thuật Thị giác Da màu), được khởi động từ năm 2022.

Các đơn vị nhận tài trợ trong đợt này gồm: Amistad Research Center (New Orleans), Đại học bang California Los Angeles, Đại học Clark Atlanta, Đại học Emory (Atlanta), Đại học Lincoln (Pennsylvania), Bảo tàng Cộng đồng Anacostia thuộc Smithsonian (Washington, DC) và tổ chức Visual AIDS (New York). Trong số này, chỉ có Anacostia từng nhận tài trợ trước đó, cùng với Thư viện Công cộng Chicago, Đại học Fisk (Nashville), Thư viện Công cộng New York và Đại học Temple (Philadelphia) trong vòng đầu tiên năm 2022, khi chương trình còn ở giai đoạn thí điểm với tổng giá trị 1,1 triệu USD.

Gordon Parks, Margaret Burroughs, khoảng năm 1948. Ảnh: William McBride Papers/Gordon Parks Foundation/Vivian G. Harsh Research Collection of Afro-American History and Literature/Chicago Public Library.

Mở rộng khả năng tiếp cận kho lưu trữ nghệ thuật da màu

Getty Foundation cho biết mục tiêu dài hạn của sáng kiến là tăng cường khả năng tiếp cận các bộ sưu tập lưu trữ, đặc biệt là những tư liệu liên quan đến nghệ sĩ da màu, vốn thường bị phân tán, khó tra cứu hoặc chưa được xử lý đầy đủ. Quỹ cũng hợp tác cùng chuyên gia Dominique Luster, nhà tư vấn và lưu trữ chuyên về Black archives, nhằm hỗ trợ các tổ chức thụ hưởng triển khai dự án.

Đến nay, nguồn tài trợ đã giúp nhiều tổ chức số hóa tư liệu, xử lý phim âm bản, xây dựng công cụ tra cứu. Một số nơi còn phát triển các cách tiếp cận sáng tạo: Đại học Temple thiết kế trò chơi thực tế ảo giúp người chơi trải nghiệm quá trình nghiên cứu lưu trữ đồng thời tìm hiểu về các triển lãm nghệ thuật từng được tổ chức tại phòng tranh da màu duy nhất ở Philadelphia; trong khi Trung tâm Schomburg thuộc Thư viện Công cộng New York đã xuất bản tạp chí kỹ thuật số kỷ niệm 100 năm thành lập.

Ý nghĩa với lịch sử nghệ thuật Mỹ

Phát biểu về ý nghĩa của chương trình, Miguel de Baca – Giám đốc cấp cao của Getty Foundation – nhấn mạnh:

“Chúng ta cần một cái nhìn toàn diện hơn về ảnh hưởng của nghệ sĩ, kiến trúc sư và các thiết chế văn hóa da màu để kể lại lịch sử nghệ thuật và văn hóa Mỹ một cách đầy đủ hơn. Black Visual Arts Archives đóng vai trò then chốt khi giúp các tư liệu này, cùng những câu chuyện về sáng tạo, kiên cường và cộng đồng, trở nên dễ tiếp cận hơn với giới nghiên cứu và công chúng.”

Di sản văn hóa trong bối cảnh đương đại

Khoản tài trợ lần này không chỉ nhằm bảo tồn lịch sử, mà còn góp phần đặt nền tảng cho các hoạt động nghiên cứu, triển lãm nghệ thuật, tọa đàm nghệ thuật hay workshop nghệ thuật trong tương lai. Việc mở rộng lưu trữ cũng tạo điều kiện để nhiều thế hệ tiếp cận và khai thác những câu chuyện đằng sau các tranh triển lãm nghệ thuật, ảnh triển lãm nghệ thuật và tư liệu văn hóa quan trọng của cộng đồng da màu tại Mỹ.

Nguồn: Getty Foundation Awards $1.5 Million to Black Visual Arts Archives

Quỳnh Hoa