Triển lãm cá nhân đầu tiên của Theaster Gates tại Chicago: Hành trình trở về và đối thoại với vật liệu cũ

Mùa thu năm nay, bảo tàng Smart Museum thuộc Đại học Chicago sẽ tổ chức triển lãm cá nhân quy mô lớn đầu tiên dành cho nghệ sĩ Theaster Gates tại chính quê nhà ông. Với tên gọi tạm thời Unto Thee, triển lãm khai mạc vào ngày 23/9 và kéo dài đến tháng 2 năm sau, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong sự nghiệp của một trong những nghệ sĩ đương đại nổi bật nhất nước Mỹ hiện nay.

Nghệ sĩ Theaster Gates. (Hình ảnh: Ảnh: Lyndon French. Tư liệu: Nghệ sĩ).

Dù gắn bó mật thiết với thành phố Chicago cả trong đời sống và thực hành nghệ thuật, đây lại là lần đầu tiên Gates có một triển lãm cá nhân chính thức tại một bảo tàng trong thành phố. Trước đó, ông từng tham gia nhiều sự kiện nghệ thuật, triển lãm nghệ thuật, và hội chợ nghệ thuật lớn tại các trung tâm nghệ thuật quốc tế.

“Tôi thấy đây như lần đầu tôi được trình bày trọn vẹn một ý niệm tại Chicago. Dù tôi đã thực hành nghệ thuật xã hội tại đây từ lâu, sự nghiệp của tôi lại bắt đầu từ bên ngoài,” Gates chia sẻ.

Triển lãm Theaster Gates: Assembly Hall, từ ngày 5 tháng 9 năm 2019 đến ngày 12 tháng 1 năm 2020, Target Gallery. (Hình ảnh: Ảnh: Bobby Rogers cho Walker Art Center, Minneapolis).

Triển lãm lần này không đơn thuần là một tranh triển lãm nghệ thuật tổng kết sự nghiệp, mà là cuộc hồi cố về các chất liệu mà Gates đã “thu gom” và sáng tạo lại suốt 15 năm qua, đa phần đều có xuất xứ từ chính trường đại học nơi ông giảng dạy bộ môn nghệ thuật thị giác gần hai thập kỷ.

Theo giám đốc bảo tàng Vanja Malloy, ý tưởng tổ chức triển lãm nảy sinh từ những cuộc trò chuyện với Gates. “Ông ấy gắn bó sâu sắc với South Side và Đại học Chicago, nơi ông đã phát triển thực hành nghệ thuật của mình. Việc tổ chức triển lãm nghệ thuật ở đây là điều hợp lý và cần thiết,” Malloy cho biết.

Các vật liệu trong triển lãm bao gồm kính đèn chiếu của khoa lịch sử mỹ thuật, những khối bê tông từ studio Midway, và ghế gỗ từ nhà nguyện Bond Chapel, tất cả từng bị loại bỏ như những vật thể “không còn giá trị sử dụng.” Dưới tay Gates, chúng được “tái sinh” như những tác phẩm nghệ thuật, đồng thời mang theo câu chuyện lịch sử, ký ức tập thể, và góc nhìn phản tư về quyền sở hữu tri thức.

Triển lãm Theaster Gates: Assembly Hall, từ ngày 5 tháng 9 năm 2019 đến ngày 12 tháng 1 năm 2020, Target Gallery. (Hình ảnh: Ảnh: Bobby Rogers cho Walker Art Center, Minneapolis).

Một phần đặc biệt khác của triển lãm là không gian sắp đặt lớn tại sảnh chính của bảo tàng, nơi Gates sẽ trưng bày khoảng 350 mặt nạ châu Phi mà ông sưu tập trong nhiều năm. Những mặt nạ này, dù là bản gốc mang giá trị nghi lễ hay chỉ là bản sao thương mại, đều được đặt cạnh nhau trong một tác phẩm sắp đặt âm thanh và thị giác, kết hợp với nhạc từ kho lưu trữ của DJ huyền thoại Frankie Knuckles mà Gates từng thu nhận.

“Những vật thể này không còn nguyên trạng như khi được trao đi. Chúng đã được ‘trang điểm’, đã đi chu du khắp nơi, và giờ quay lại với một ‘thái độ mới’. Triển lãm nghệ thuật này là hành trình đưa chúng trở về, mang theo lớp nghĩa mới,” Gates nói.

Thông qua việc trưng bày các vật thể từng bị loại bỏ, Unto Thee không chỉ là một triển lãm ảnh nghệ thuật hay sắp đặt thị giác, mà còn là một workshop nghệ thuật mở rộng, nơi công chúng được mời gọi suy ngẫm về ý nghĩa của việc lưu giữ, tái định vị, và kể lại lịch sử vật thể. Đây cũng là một phần trong chiến lược nghiên cứu xuất xứ hiện vật và tái lập cách nhìn về các bộ sưu tập mà Smart Museum đang triển khai.

Thông tin triển lãm
Sự kiện nghệ thuật: Unto Thee – Triển lãm cá nhân của Theaster Gates
Địa điểm: Smart Museum of Art, University of Chicago
Thời gian: 23/9/2025 – 02/2026

Nguồn: Theaster Gates Finally Gets a Solo Museum Show in Chicago: ‘It’s Really Nice to Come Home’

Quỳnh Hoa