Nghệ thuật trong Sơn mài

Nghệ thuật sơn mài cố gắng kể những câu chuyện về những nghệ nhân Việt Nam khéo léo và đầy đam mê, họ được coi là “báu vật” của đồ sơn mài Việt Nam, hay “cẩm nang sống” về kỹ thuật cổ.
Có niên đại vài nghìn năm trong lịch sử Trung Quốc, nghệ thuật sơn mài có thể được coi là một trong những loại hình nghệ thuật cổ xưa nhất và đáng kính nhất của văn hóa châu Á, trong đó có Việt Nam.
Nghệ thuật sơn mài Việt Nam là một công việc cực kỳ tốn nhiều công sức và thời gian. Mỗi sản phẩm sơn mài phải trải qua 20 công đoạn không dưới 100 ngày, bất kể đó là một bức tranh lớn hay chỉ một số bức nhỏ. Quá trình sáng tạo bắt đầu từ khâu chọn lọc, gỗ sẽ được phủ một lớp sơn mài tự nhiên thấm dần vào lõi gỗ giúp gỗ cứng hơn và chống được sự thối rữa của côn trùng. Ở Việt Nam, cây sơn ta được trồng chủ yếu ở tỉnh Phú Thọ. Nhựa được chiết xuất từ ​​cây sơn ta có màu trắng trong như sữa đặc sau đó chuyển sang màu nâu trong không khí và dần trở thành màu đen khi phơi khô. Sau đó, đồ sơn mài thô tiếp tục được phủ một miếng gạc để ngăn chặn nguyên liệu sẽ chịu thêm năm thứ. nhiều lớp sơn mài để che dấu gạc và để đạt được độ dày cần thiết. Công việc sẽ được lặp đi lặp lại nhiều lần (có khi lên đến 15 lớp hoặc nhiều hơn) cho đến khi đồ sơn mài trở nên nhẵn bóng hoàn toàn, tùy theo mẫu mã của từng sản phẩm mà người thợ sẽ quyết định các bước trang trí cho phù hợp.

Tranh sơn mài " Điệu" của họa sĩ Nguyễn Trọng Toàn
Trước tinh thần của cuộc sống hiện đại, một số chất liệu truyền thống (gỗ tự nhiên, nhựa sơn mài) đã được thay đổi sang chất liệu mới (MDF, sơn công nghiệp) nhưng quy trình sơn mài tỉ mỉ vẫn còn nguyên vẹn.
Với sự pha trộn hài hòa giữa phương Đông và phương Tây, hiện đại và truyền thống, lấy cảm hứng từ bí quyết truyền thống sơn mài Việt Nam, các họa sĩ luôn ấp ủ mong muốn đưa loại hình nghệ thuật này đến gần hơn với cuộc sống hàng ngày, thông qua nhiều sản phẩm đa dạng từ trang trí nhà cửa đến trang sức, mỗi tác phẩm đều có chất lượng cao, chức năng, đương đại và liên quan đến nền văn hóa phong phú của Việt Nam.
Mỗi tác phẩm sơn mài đều có giá trị như một món quà của thời gian bởi nó đã trải qua nhiều công đoạn làm thủ công đòi hỏi sự kiên nhẫn, tập trung và kỹ năng của người thợ thủ công.

Nguồn: https://hanoia.com/art-of-lacquer
Biên dịch: Hưng
Biên tập: Trang Hà