Lois Samuels: Khi gốm là cuộc đối thoại thầm lặng với đất, ký ức và bản thân

“Tôi luôn cảm thấy gốm gọi mình, bởi tôi yêu mặt đất,” Lois Samuels chia sẻ. Sinh ra ở Jamaica, sống và làm việc giữa Los Angeles và châu Âu, Samuels không đơn thuần làm gốm – cô sống trong chất liệu, để chúng dẫn lối một cách trực giác, tự nhiên, không ràng buộc bởi khuôn thức hay kỹ thuật.

Tại triển lãm cá nhân tại phòng tranh Twentieth (Los Angeles), Samuels giới thiệu ba loạt tác phẩm – Open, Portal và Wave Medallion – như một lời mời người xem bước vào thế giới nội tâm nhiều lớp của cô. Không sử dụng bàn xoay, không men phủ, cô làm việc gần như hoàn toàn bằng tay, với đất sét sẫm màu, để giữ lại nét thô mộc nguyên bản. Với cô, đây là cách “được là thật – không tô điểm, không giấu giếm.”

Từ loạt Sankofa đầu tiên – mang tên một khái niệm của người Akan, nghĩa là “quay về để tìm lại” – Samuels đã dùng gốm như phương tiện để đối thoại với chính mình: giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức vùng nhiệt đới Jamaica và trải nghiệm lang bạt nơi đất lạ. “Làm gốm khiến tôi trở thành một dạng kênh dẫn – nơi mọi điều tôi từng sống qua được lắng lại trong im lặng,” cô nói.

Di sản văn hóa cá nhân hiện diện rõ nét trong cách Samuels đưa vải, da thuộc và hạt đất tự nặn vào tác phẩm. Cô thường ấn vải lên thân đất, để lại vết gấp và chất liệu gợi liên tưởng tới sự chuyển động – như một ký ức về nghề thiết kế thời trang trước đây, hay như một biểu hiện của cơ thể và chuyển hoá. Trong loạt Wave Medallion, dây da được thêm vào không chỉ để treo tác phẩm, mà còn để mở rộng khả năng trình bày – trên tường hay lơ lửng giữa không gian, tự do như chính phương pháp sáng tác của cô.

“Tôi thích tạo ra trong trạng thái như cầu nguyện – không ép buộc, không tính toán,” Samuels chia sẻ. “Có khi lý thuyết quá nhiều lại khiến ta rời xa bản chất.” Cách tiếp cận ấy khiến gốm của cô mang hơi thở của một ngôn ngữ riêng – thầm lặng, khơi gợi, và chân thật.

Sự công nhận từ phòng tranh Twentieth, nơi cô được cố giám tuyển Stefan Lawrence ủng hộ hết mực, là một bước ngoặt. “Tôi nhớ ánh mắt ông ấy khi nhìn những tác phẩm chưa tráng men – ánh mắt ấy như nói rằng: hãy cứ làm điều này theo cách của cô.”

Tương lai của Lois Samuels vẫn rộng mở như chính những cánh cửa Portal cô tạo ra – với các đơn đặt hàng cá nhân, thời gian dành cho châu Âu, và một hành trình sâu sắc hơn với loạt Sankofa. Nhưng trên hết, đó là hành trình giữ mình nguyên vẹn trong sáng tạo – “đi theo cảm giác đúng, không giới hạn, và luôn trung thực với bản thân.”

Nguồn: Wallpaper*

Biên dịch: Hoàng Linh