Kỷ nguyên mới của Nghệ thuật Kỹ thuật số

Thời gian gần đây, NFT đã xuất hiện rất nhiều trên các trang tin tức, đặc biệt là trong thế giới nghệ thuật. NFT là mã thông báo không thể thay thế được, là “tài sản kỹ thuật số” đại diện cho các nghệ sĩ trong thế giới thực, bao gồm nhiều lĩnh vực như nghệ thuật, âm nhạc, vật phẩm trong trò chơi ,video,…NFT đang thách thức những cách thức truyền thống mà mọi người xem, mua và bán tác phẩm nghệ thuật. Bài viết này sẽ chỉ ra cách NFT ra đời và những điều cần biết  khi các nghệ sĩ và quản trị viên sử dụng công nghệ này.

NFT là gì?

NFT, hay còn được gọi là mã thông báo không thể thay thế, là “tài sản kỹ thuật số đại diện cho các nghệ sĩ, tác phẩm trong thế giới thực. NFT đã xuất hiện khá lâu và nổi lên vào năm 2015. Điều thực sự thú vị về NFT là chúng không chỉ là một tài sản kỹ thuật số như tệp JPG hoặc GIF truyền thống, mà chúng còn chỉ được cấp cho một chủ sở hữu và được bảo mật. Với NFT, mọi người có thể xác minh quyền sở hữu thông qua mã thông báo kỹ thuật số và không thể giao dịch hoặc trao đổi ở mức giá trị tương đương. Điều này hoàn toàn khác với bitcoin, một loại tiền điện tử có thể thay thế được. Các loại tiền điện tử đáng tin cậy tương đương với nhau, cho phép chúng được sử dụng cho các giao dịch thương mại truyền thống.

(Nguồn : https://amt-lab.org/blog)

NFT sử dụng công nghệ blockchain. Thông qua blockchain, NFT có thể được tạo ra và giao dịch. Blockchain là một loại cơ sở dữ liệu lưu trữ thông tin dưới dạng điện tử. Điều làm cho blockchain khác với cơ sở dữ liệu truyền thống là cách dữ liệu được cấu trúc: “Một blockchain thu thập thông tin với nhau theo nhóm, còn được gọi là khối, chứa các tập hợp thông tin”. Mỗi khối có dung lượng lưu trữ nhất định và khi khối được lấp đầy, nó sẽ được “xâu chuỗi” vào khối đã được lấp đầy trước đó. Phần lớn NFT tồn tại trên chuỗi khối Ethereum , nơi có “hồ sơ kỹ thuật số vĩnh viễn của tất cả các giao dịch sử dụng tiền điện tử đó”.

Đối với NFT, mỗi khối có một hàm băm (hash) làm cho mỗi NFT là duy nhất. Một cách để mô tả hàm băm là so sánh nó với một dấu vân tay. “Chủ sở hữu có hàm băm là sở hữu mã thông báo duy nhất được liên kết với tài sản kỹ thuật số cụ thể”. Có một hàm băm duy nhất là điều quan trọng để duy trì bảo mật trong các khối khác nhau vì có những lo ngại về việc tin tặc giả mạo các khối và thay đổi các hàm băm.

(Nguồn : https://amt-lab.org/blog)

Cách tạo ra Nghệ thuật NFT

Đầu tiên, quá trình đưa tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số vào blockchain để tạo NFT được gọi là Mint. Mint là cách để biến tác phẩm trở thành một phần của chuỗi khối Ethereum - một tệp dữ liệu công khai không thể thay đổi và giả mạo”. Để tạo ra NFT, người ta cần một ví tiền điện tử. Sử dụng một trang web như OpenSea, khi ví của bạn được kết nối, người dùng có thể kéo các tệp phương tiện vào trang web ở nhiều định dạng như JPG, PNG, MP4, v.v. Trang web cũng cho phép người dùng chỉ định số lượng bản sao của NFT mà họ muốn tạo. Sau khi thông tin được đặt, người dùng có thể nhấp vào "tạo" và mất vài ngày để được xác minh. Sau đó, người dùng có thể bán NFT. Cũng có các trang web khác để tạo NFT như Rarible,... Sau khi toàn bộ quá trình này hoàn tất, NFT được nằm trong ví mà từ đó người dùng có thể bán NFT trên các trang web như OpenSea và Rarible.

(Nguồn : https://amt-lab.org/blog)

Tác động đến thế giới nghệ thuật

Với việc NFT ngày càng trở nên phổ biến, chúng đã bắt đầu ảnh hưởng đến các không gian nghệ thuật truyền thống. Ví dụ về vụ giao dịch của  Beeple bán một NFT với giá 69 triệu đô la. Beeple, là một nghệ sĩ kỹ thuật số đã tạo tác phẩm nghệ thuật và bán chúng trong hơn một thập kỷ. Khi bán tác phẩm của mình, anh ấy không được tham gia các cuộc đấu giá truyền thống vì nghệ thuật kỹ thuật số có thể được sao chép vô hạn, khiến các tác phẩm trở nên mất giá trị. Như đã đề cập ở trên, NFT cho phép nghệ sĩ tạo tài sản kỹ thuật số là duy nhất. Đây là điều đã giúp tác phẩm của Beeple có được giá trị khổng lồ.

Tác phẩm của Beeple đã thành công trên thị trường NFT, cuối cùng thu hút các nhà đấu giá nghệ thuật truyền thống như Christie's. Một trong những tác phẩm của Beeple được sáng tác riêng cho Christie's và tác phẩm ghép kỹ thuật số gồm 5.000 hình ảnh đã được bán với giá 69.346.250 USD. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, một nhà đấu giá bán một tác phẩm kỹ thuật số và chấp nhận tiền điện tử làm hình thức thanh toán.

Sotheby's cũng đã tiến hành một cuộc đấu giá NFT cho các tác phẩm kỹ thuật số của nghệ sĩ Pak. 19737 “hình khối” đã được bán với giá 17 triệu đô la trong một đợt bán hàng kéo dài ba ngày. Giao dịch này là sự hợp tác giữa Sotheby's và Nifty Gateway - một thị trường trực tuyến giao dịch NFT. Nifty Gateway đã đề cập rằng họ “rất vui vì Sotheby's là một trong những người sớm nhất từ ​​thế giới nghệ thuật truyền thống gia nhập không gian NFT”. 

(Nguồn : https://amt-lab.org/blog)

NFT MARKETPLACES - Cung cấp khả năng tiếp cận và bảo mật cao hơn 

Khi không gian NFT tiếp tục phát triển, sẽ có càng nhiều nghệ sĩ quan tâm đến việc đưa tác phẩm của họ lên blockchain. Có rất nhiều thị trường nghệ thuật, một số mở cửa cho tất cả mọi người và một số chỉ dành cho khách mời. Các thị trường như OpenSea, Rarible, Ethernity và FansForever đều đang cung cấp các thị trường để các nghệ sĩ chia sẻ tác phẩm của họ.

Các thị trường trực tuyến dành cho NFT đang tạo ra động lực cho các nghệ sĩ và người mua. Nhiều người không hiểu rõ NFT là gì nhưng lại muốn dùng thử khi họ thấy NFT đang có được sức hút trong cộng đồng. Khi mọi người mua tác phẩm nghệ thuật, họ nghiên cứu về các nghệ sĩ và đưa ra quyết định về những gì họ mua, thường là bởi vì "Mua sớm tác phẩm của nghệ sĩ đi kèm với cảm giác sở hữu”. Đó là một cách để người nghệ sĩ có thêm người hâm mộ của riêng họ thay vì từ từ thu thập thông qua các kênh truyền thông xã hội thông thường như Facebook hoặc Instagram.

(Nguồn : https://amt-lab.org/blog)

Ngoài ra, người mua đang xem những giao dịch này là khoản đầu tư . Đây là một sự thay đổi quan trọng, đặc biệt là khi các nghệ sĩ đang xác định giá trị của tác phẩm của họ. Và đó cũng là quan điểm đối với người mua khi họ quyết định khoản đầu tư tiếp theo. Nếu một nghệ sĩ trở nên nổi tiếng, người mua có thể bán lại tác phẩm với giá cao hơn. Đối với nghệ sĩ, nếu họ đã có nhiều tiếng tăm, họ có khả năng thu được nhiều tiền hơn. Đó là một động lực thú vị khi bạn bắt đầu xem nghệ thuật như một khoản đầu tư có thể bán lại.

Bởi vì trong thị trường trực tuyến, các nghệ sĩ có cơ hội bán tác phẩm của họ và nhiều người thậm chí đã tăng gấp đôi thu nhập hàng tháng bằng cách bán NFT. Các nghệ sĩ bây giờ không còn quá phụ thuộc vào những nhà môi giới nghệ thuật mà họ có thể trực tiếp bán tác phẩm trên thị trường. 

Một lợi ích khác của NFT đối với nghệ sĩ là họ có thể theo dõi quyền sở hữu và duy trì hồ sơ sáng tạo. Khi một nghệ sĩ mã hóa tác phẩm của họ, họ bằng chứng về quyền sở hữu và có thể chuyển mã thông báo đó cho bất kỳ ai họ muốn. Các nghệ sĩ không còn quá lo ngại về hành vi trộm cắp trong nghệ thuật.

Cũng có một số NFT sẽ tự động trả tiền bản quyền cho các nghệ sĩ khi tác phẩm được bán. Ví dụ, đối với NFT được đúc trên Foundation, các nghệ sĩ nhận được “10% tiền bản quyền vĩnh viễn, bất cứ khi nào tác phẩm được bán lại. Tiền bản quyền sẽ được gửi trực tiếp đến ví đã tạo ra NFT. ” Đã có một thỏa thuận được xác lập giữa Foundation và các thị trường khác, như Rarible và OpenSea, trong đó tất cả các doanh thu từ thị trường thứ cấp sẽ nhận được 10% tiền bản quyền nếu tác phẩm được bán lại tại các thị trường này.

(Nguồn : https://amt-lab.org/blog)

Có những nền tảng mới như Mintbase đang cung cấp phí thấp hơn so với Ethereum. Với sự phổ biến ngày càng tăng của Ethereum đã làm tăng phí dịch vụ. Mintbase sử dụng một thứ gọi là NEAR, là một “mô hình thực thi hợp đồng hiệu quả, đòi hỏi ít tính toán và sử dụng phương pháp phân tích động gọi là Nightshade.” Nhìn chung, có những hệ thống đang được xây dựng để giảm bớt những chi phí ẩn này và cuối cùng làm cho việc tạo ra NFT rẻ hơn.

Sự gián đoạn do NFT gây ra

Mặc dù NFT mang lại lợi ích cho các nghệ sĩ, nhưng chúng cũng đi kèm với một số rủi ro. Vấn đề đầu tiên xảy ra với việc phân đoạn các NFT. Nếu có NFT đắt tiền, phân đoạn sẽ mang lại cho nhiều người cơ hội sở hữu một phần của tác phẩm nghệ thuật hơn. Tuy nhiên, với rất nhiều người sở hữu các phần của tác phẩm nghệ thuật dẫn đến câu hỏi về quyền sở hữu. Các vấn đề có thể nảy sinh về việc ai là chủ sở hữu của IP hoặc các vấn đề chung về hợp đồng. Cũng có một mối lo ngại lớn hơn là NFT có thể được xem như chứng khoán, điều này làm dấy lên những dấu hiệu cho các cơ quan quản lý tài chính.

Một vấn đề khác với bản quyền là nếu người mua NFT hiện là chủ sở hữu bản quyền hoặc nếu họ chỉ mua mã thông báo hoặc quyền bán lại tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số mà họ đã mua. Câu hỏi đặt ra là "ai sở hữu bản quyền cho tác phẩm được tham chiếu trong NFT và ai có quyền sử dụng tác phẩm có bản quyền." Có những sắc thái rất cụ thể với luật bản quyền và bây giờ NFTs thêm một cấp độ bổ sung cho sắc thái đó.

(Nguồn : https://amt-lab.org/blog)

Vấn đề lớn thứ ba là NFT tác động đến môi trường. Ethereum sử dụng một thứ gọi là bản cứng quy trình  để tạo ra các tài sản kỹ thuật số này. Bản cứng quy trình là một thuật toán xác nhận các giao dịch, tạo ra các khối mới trong chuỗi khối. Với quá trình này, tác động tiêu cực đến môi trường là rất lớn. Theo Seattle Times, “Một NFT trung bình thải ra môi trường hơn 200kg carbon, tương đương với việc lái xe 500 dặm trên một chiếc ô tô chạy bằng xăng của Mỹ”. Đây là một mối quan tâm lớn đối với tương lai của môi trường và cần có sự chuyển hướng tập trung vào các tấm pin mặt trời hoặc một dạng năng lượng xanh khác để cung cấp năng lượng cho các giàn khai thác.

Nhìn chung, NFTs đang chứng tỏ là một sự thay đổi khác biệt trong cách giao dịch tác phẩm nghệ thuật. Sẽ rất thú vị khi xem cách NFTs sẽ mở rộng sang các không gian truyền thống như nhà đấu giá và bảo tàng cũng như những luật nào sẽ ra đời để đảm bảo các nghệ sĩ duy trì quyền đối với tác phẩm của họ. Cuối cùng, tôi hy vọng trong tương lai gần các nguồn năng lượng xanh thay thế sẽ cung cấp nguồn năng lượng cho các giàn khai thác. Nếu NFT tiếp tục trên quỹ đạo tích cực với sự phổ biến của chúng, chúng tôi sẽ muốn ý thức về cách chúng tôi đang tác động đến môi trường, tìm ra những cách xanh hơn để khai thác trong không gian tiền điện tử.

Nguồn : https://amt-lab.org/blog/2021/6/nfts-new-age-of-digital-art 

Trang Hà