Hiện đại hóa nghệ thuật sơn mài, tác phẩm của nghệ sĩ nổi tiếng Shirayama Shosai  

Được bổ nhiệm làm Teishitsu gigein (Nghệ sĩ Hoàng gia) vào năm 1902 Shirayama Shosai (1853-1923) là một trong những nghệ sĩ nổi tiếng nhất trong thời đại của ông. Cùng với những người cùng thời bao gồm Shiata Zeshin và Ikeda Taishin, Shosai đồng sáng lập Hiệp hội Sơn mài Nhật Bản (Nihon shokokai) vào năm 1890 và đóng góp vào việc thành lập Khoa Sơn mài của Trường Nghệ thuật Tokyo (Tokyo bijutsugakko) với mục đích bảo tồn và hiện đại hóa thẩm mỹ truyền thống của Nhật Bản.
Đối với các nghệ sĩ thời đó, sự nghiệp nghệ thuật của Shosai bị ảnh hưởng sâu sắc bởi hoàn cảnh chính trị ở Nhật Bản sau khi phương Tây hóa. Do sự sụp đổ của Mạc phủ Tokugawa vào giữa thế kỷ XIX, nhu cầu đối với những sản phẩm sơn mài ngày càng giảm, và chính phủ mới của Minh Trị ban hành Sắc lệnh bãi bỏ thanh kiếm (Haitorei) ngay sau đó vào năm 1876. Shosai lập tức theo đuổi sơn mài ở tuổi 17 và được đào tạo 9 năm về kỹ thuật maki-e dưới thời Kobayashi Kozan.
Năm hai mươi bảy tuổi, Shosai gia nhập Công ty Thương mại Kiritsu (Kiritsu kosho kaisha), được thành lập ngay sau Hội chợ Thế giới Vienna năm 1873 do nhu cầu ngày càng cao đối với nghệ thuật Nhật Bản trên thị trường nghệ thuật phương Tây. Điều này cũng dẫn đến sự nổi lên doanh nghiệp thương mại, công ty tuyển dụng các nghệ nhân trong tất cả các ngành nghệ thuật trang trí để hợp tác sản xuất các sản phẩm chất lượng cao cho thị trường phương Tây. Năm 1890, ông nhận được huy chương bạc tại Universal Exposition ở Paris và được bổ nhiệm làm giáo sư tại Trường Nghệ thuật Tokyo (Tokyo bijutsu gakko).
Một trong nhiều nghệ sĩ Châu Âu thời đó đã kết hợp các yếu tố Nhật Bản vào tác phẩm là Gustav Klimt. Một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của ông là “Nụ hôn” (1907-1908) được tạo ra trong “thời kỳ vàng son” của Klimt và sự thể hiện trang trí mạnh mẽ của nó trên nền vàng mặt đất giống với thành phần của hộp viết Nhật Bản, chẳng hạn như tác phẩm tuyệt đẹp này của Shosai.

Một tác phẩm SUZURIBAKO ( hộp viết ) của SHOSAI, thời đại MEIJI , đầu thế kỷ 20TH , giá trị giao động từ  £150,000–180,000.

Sự quý hiếm và chất lượng của các tác phẩm bởi Shosai là kết quả của sự hoàn hảo và quyết tâm cống hiến của ông trong việc chỉ sử dụng các công cụ và vật liệu đạt tiêu chuẩn cao nhất thường dẫn đến chi phí sản xuất đắt đỏ. Ví dụ, Hoàng đế Showa (Hirohito) đã tặng một chiếc hộp sơn mài của Shosai cho Nữ hoàng Elizabeth II trong Lễ đăng quang của bà vào ngày 2 tháng 6 năm 1953. Ngày nay, các tác phẩm của Shosai được đặt trong Bộ sưu tập Bauer, Royal Collection Trust (RCIN 39503), Bảo tàng Mỹ thuật, Boston (11.10305ab) và Rijksmuseum (AK-RAK-2015-4) bên ngoài Nhật Bản.

Nguồn: https://www.sothebys.com/en/articles/modernising-lacquer-art-the-work-of-renowned-artist-shirayama-shosai
Biên dịch: Hưng
Biên tập: Trang Hà