Giám tuyển tổ chức Fife tham gia đánh giá bộ sưu tập châu Phi & Caribe trong các bảo tàng Scotland

Các giám tuyển của tổ chức Fife của Anh đang tham gia vào một sáng kiến ​​toàn quốc nhằm xem xét các bộ sưu tập châu Phi và Caribe trong các bảo tàng ở Scotland.

Dự án Tiết lộ và Kết nối của Bảo tàng Quốc gia Scotland nhằm mục đích giúp nhân viên hiểu rõ hơn, chăm sóc và sử dụng những hiện vật quý giá này. OnFife có khoảng 270 hiện vật có nguồn gốc từ châu Phi, một số trong số đó đã được xem xét bởi các giám tuyển tham gia dự án trong chuyến thăm nghiên cứu năm ngoái. Các giám tuyển của Fife hiện rất muốn tìm hiểu thêm về nguồn gốc của họ. Những sự thật - bao gồm thời gian và người quyên góp các vật phẩm - có thể khó tìm nguồn, đặc biệt nếu các hiện vật được tặng trước khi dịch vụ bảo tàng của Fife được thành lập.

Giám tuyển Kirke Kook, giám tuyển của OnFife

Kirke Kook, giám tuyển bộ sưu tập của OnFife, cho biết đó là trường hợp của Viện Duncan của Cupar, nơi đã mua lại một số hiện vật châu Phi vào thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20. Một số hiện vật này trước đây là một phần của bộ sưu tập của Bảo tàng Trường Castlehill gần đó, được thành lập bởi một người địa phương tên James Bonnar. “Cả hai tổ chức đều thu thập tài liệu về văn hóa thế giới,” giám tuyển Kook nói, “nhưng cho đến nay, chúng tôi vẫn chưa tìm thấy danh sách các hiện vật ban đầu cho các bộ sưu tập này. Điều tương tự cũng xảy ra với Bảo tàng Laing ở Newburgh. “Các hiện vật trong Bảo tàng Laing được Alexander Laing di tặng cho thị trấn Newburgh vào năm 1892. Chúng tôi biết rằng những người quyên góp khác cũng đã bổ sung vào bộ sưu tập của bảo tàng sau đó nhưng, giống như Cupar, danh mục hiện vật ban đầu vẫn còn đang là dấu chấm hỏi với chúng tôi. Điều đó khiến việc xác định chính xác thời điểm hoặc ai đã thu thập từng hiện vật trở nên khó khăn nhưng, trong một số trường hợp, các bài báo cũ đã giúp chúng tôi.”

Việc quyên góp một chiếc khiên Zulu vào năm 1879 đã được báo cáo trên tạp chí Fife Herald với tiêu đề “Tặng vũ khí chiến tranh của người Zulu cho Viện Duncan”. Bài báo cho biết vũ khí này đã được “sử dụng trong chiến tranh thực tế”, điều này có thể cho thấy nó đã được mua lại trong Chiến tranh Anglo-Zulu.

Trong chuyến thăm Trung tâm Bộ sưu tập Vương quốc Anh vào năm ngoái, giám tuyển của dự án Tiết lộ và Kết nối đã xem xét và chụp ảnh kỹ hơn 40 hiện vật. Thông tin về những hiện vật này hiện đã được chia sẻ với các nhà quản lý và nhà nghiên cứu chuyên ngành trên toàn thế giới để đưa ra nhận xét và phản hồi. Một số hiện vật quan trọng nhất trong Bảo tàng Laing đến từ Zambia và được Robert Andrew Young (1867-1932) tặng. Young sinh ra ở Newburgh và chuyển đến miền nam châu Phi năm 1890.

Năm 1901, ông được bổ nhiệm làm 'Ủy viên Bản địa', có nhiệm vụ thu thuế và giải quyết khiếu nại, điều này đã giúp ông tiếp xúc với nhiều người dân địa phương. Trong những năm qua, Young đã gửi nhiều hiện vật khác nhau đến Bảo tàng Laing, bao gồm kiếm, mũi tên, bùa chú, cốc, chai nước và vòng tay.

Chỉ có một số ít trong số này đã được xác định, chủ yếu nhờ thông tin từ nhật ký cá nhân của Young, một bản sao đã được chia sẻ bởi các thành viên gia đình của ông. Đáng chú ý nhất trong số những hiện vật này là một chiếc ngai hoặc ghế của Tabwa. Người Tabwa là một nhóm dân tộc Bantu sống ở Cộng hòa Dân chủ Congo và Zambia và chiếc ghế được cho là một trong tám vật thể tương tự được biết đến trên thế giới. Nhật ký của Young nói rằng chiếc ghế đã được tặng cho ông vào ngày 1 tháng 12 năm 1901.

“Mặc dù chúng tôi nắm giữ một số thông tin về chiếc ghế, nhưng vẫn còn rất nhiều điều cần tìm hiểu về nó,” giám tuyển Kook nói. “Chúng tôi không biết gì về người thợ thủ công đã làm ra nó, cũng như chủ sở hữu ban đầu của nó, cũng như mối quan hệ của Young với người dân địa phương trong bối cảnh rộng lớn hơn của các cấu trúc thuộc địa.”

Một chiếc vòng tay nhỏ màu xanh lam, xanh lục và đen có một câu chuyện nguồn gốc rất khác. Chiếc vòng tay rất có thể đã được trưng bày tại bảo tàng của James Bonnar vì nó được gắn với một nhãn hiệu trưng bày, do chính Bonnar ký. Nhãn hiệu mô tả cách anh trai của ông, John W Bonnar, chỉ huy một trung đoàn của người Zulu Amahlengwoni trong cuộc chiến được gọi là 'Chiến tranh Basuto' (1880-81), và cách chiếc vòng tay bị cướp từ thi thể của một người lính từ Lesotho đã bị giết ở khu vực sông Orange.

“Không thể xác định được chủ sở hữu của chiếc vòng tay này,” giám tuyển Kook nói, “nhưng có lẽ một ngày nào đó nó có thể tìm đường trở về cộng đồng nguồn của nó.”

Một số hiện vật, như đầu mũi tên, đồ trang sức và cốc, được mua với số lượng lớn đến mức khó có thể khớp chúng với một người quyên góp cụ thể. Những thách thức như vậy, giám tuyển Kook nói, là một phần của quá trình: “Chúng tôi cam kết tiếp tục nghiên cứu các bộ sưu tập này để cố gắng hiểu rõ hơn về chúng và làm cho chúng dễ tiếp cận hơn với các cộng đồng quan tâm.”

Nguồn: Fife curators part on review of African & Caribbean collections in Scottish museums 

Biên dịch: Huyền Trịnh