Điêu khắc gốm – chất liệu của nghệ thuật đương đại (P1)

Điêu khắc đất nung đang trỗi dậy một cách đầy mãnh liệt từ Theaster Gates tại New Museum ở New York đến “Strange Clay” tại Hayward Gallery ở London. Dường như đây là xu hướng nghệ thuật mới được nhiều họa sĩ, nhà điêu khắc ưu ái hậu đại dịch. 

Quay trở lại năm 2004, Tate Liverpool đã tổ chức một cuộc triển lãm khám phá đồ điêu khắc gốm thế kỷ 20, nó được mệnh danh là “Lịch sử bí mật của đất sét” (A Secret History of Clay). Tiêu đề của buổi triển lãm nghệ thuật không chỉ mang ngụ ý rằng đồ gốm là xu hướng nghệ thuật ít được biết đến, mà còn chứa nhiều bí ẩn dưới bàn tay của nhà điêu khắc gốm đằng sau lớp cửa huyền bí. Vào thời điểm đó, không ai quá hào hứng với những thứ đồ gốm trang trí hơn những tác phẩm nghệ thuật thực thụ.

Khung cảnh sắp đặt các tác phẩm điêu khắc gốm của Jonathan Baldock và Rachel Kneebone trong triển lãm “Đất sét kỳ lạ: Gốm sứ trong nghệ thuật đương đại” (Strange Clay), Phòng trưng bày Hayward, London, 2022–2023. Ảnh của Mark Blower.

Tuy nhiên, thập kỷ qua đã chứng kiến nhiều thay đổi về quan điểm làm gốm, nghệ thuật điêu khắc gốm. Nhiều họa sĩ đương đại như Ron Nagle, Ken Price, Peter Voulkos và Betty Woodman đã kết hợp gốm như một phần của những dự án nghệ thuật lớn của họ. Trong khi Sterling Ruby nhấn mạnh các tác phẩm điêu khắc gốm của mình một cách mạnh mẽ như trong triển lãm gốm dành do Trung tâm nghệ thuật Des Moines tổ chức vào năm 2019, thì triển lãm gốm “Afro-Mingei” của Theaster Gates lại là nền tảng cho hoạt động xã hội của anh. Bên cạnh đó, các cuộc triển lãm nghệ thuật của các họa sĩ đương đại, có chiều sâu về thể loại điêu khắc này như “Ceramic” tại La Maison Rouge ở Paris (2016) và các bộ sưu tập như “Phaidon's Vitamin C: Clay and Ceramics in Contemporary Art” (2017), “Strang Clay” tại Phòng trưng bày Hayward ở London cũng lần lượt được tổ chức.

Khung cảnh sắp đặt các tác phẩm của David Zink Yi và Salvatore Arancio trong triển lãm “Đất sét kỳ lạ: Gốm sứ trong nghệ thuật đương đại” (Strange Clay), Phòng trưng bày Hayward, London, 2022–2023. Ảnh của Mark Blower.

Người phụ trách Hayward, Cliff Lauson, giải thích “sự chuyển hướng của văn hóa sang các ngành nghề thủ công và sự chậm rãi” đang có sức lan tỏa rộng lớn. “Một vài thứ trong số đó là cách chúng ta tương tác lại với mọi thứ trên thế giới sau đại dịch. Điều tuyệt vời về đồ gốm là mọi người sử dụng chúng hàng ngày dưới hình thức này hay hình thức khác. Rõ ràng, chúng ta đã có một mối quan hệ thân thiết với phương tiện này”, anh chia sẻ. Trước đây không lâu, sự thống trị của văn hóa kỹ thuật số là điều không phải bàn cãi, nhưng sự sụp đổ của môi trường và xuất hiện của đại dịch lại là chất xúc tác, đưa điêu khắc gốm sứ với đặc điểm “thực tế, tức thời về mặt vật lý và có truyền thống lâu đời” quay trở lại. 

Xem thêm phần 2 tại đây

Xem thêm phần 3 tại đây

Biên dịch: Minh Hậu

Biên tập: Thu Huyền

Nguồn: Down to Earth: Ceramic art may be the medium of the moment | artbasel.com