Chinh Phục Nghệ Thuật Sơn Dầu: 10 Bước Vẽ Tranh Phong Cảnh Dành Cho Mọi Họa Sĩ ( Phần 2)

Bước 6 – Tăng sức hút tiền cảnh bằng màu bổ sung

Trong bước này, tôi bắt đầu thêm một số điểm nhấn bằng tông mận đậm, đối lập trực tiếp với sắc xanh lục đậm trong bánh xe màu – tạo nên sự tương phản hài hòa. Mặc dù những màu này không quá bão hòa, nhưng sự tương phản khéo léo khiến tranh có chiều sâu và sức sống.

Việc thêm các màu bổ sung vào toàn bộ bức tranh sẽ làm cho bức tranh trở nên sống động hơn.

Tôi luôn giữ một bánh xe màu dành cho họa sĩ bên cạnh khi làm việc – công cụ nhỏ nhưng cực kỳ hữu ích để xác định các cặp màu bổ sung hoặc đưa ra quyết định pha màu thông minh. Với những ai muốn hiểu sâu về lý thuyết màu trong sơn dầu, tôi khuyên nên đọc cuốn The Oil Painter’s Color Handbook của Todd M. Casey – tài liệu không thể thiếu cho bất kỳ họa sĩ nghiêm túc nào.

Bước 7 – Củng cố vùng tối để khắc họa hình khối

Sau khi toàn bộ màu cơ bản đã được chặn, tôi quay lại để củng cố các vùng tối chủ đạo. Việc thiết lập lại độ tương phản giúp định hình không gian và khối thể một cách rõ ràng hơn.

Tôi thường bắt đầu từ những khối tối lớn, rồi dần dần chuyển sang những vùng tối nhỏ hơn. Các chi tiết sắc sảo hơn sẽ được thêm dần trong giai đoạn này, nhưng chưa phải là ưu tiên chính.

Một mẹo nhỏ: nheo mắt khi vẽ – điều này giúp bạn dễ dàng phân biệt được các giá trị sáng – tối tổng thể và tránh bị chi phối bởi chi tiết vụn vặt quá sớm.

Mỗi lớp sơn bắt đầu tạo ra chi tiết. Hãy chú ý đến phần sáng và phần tối ở giai đoạn này.

Bước 8 – Khai thác các loại cạnh để tăng chiều sâu

Trong hội họa sơn dầu, cạnh không chỉ là nơi hai khối màu gặp nhau – chúng là công cụ thiết yếu để định hình không gian, tạo hình thể và dẫn dắt ánh nhìn. Chúng chính là lằn ranh giữa rõ nét và mờ ảo, giữa cái được nhìn thấy và cái chỉ được gợi nhắc.

Cạnh cứng mang lại cảm giác sắc nét, nhấn mạnh vào chi tiết và tiêu điểm. Trong khi đó, cạnh mềm – thậm chí là cạnh “mất hút” – tạo sự chuyển tiếp mượt mà, đưa một vật thể hòa mình vào khung cảnh xung quanh, khơi gợi chiều sâu và bầu không khí.

Các cạnh sắc nét làm tăng thêm độ rõ nét trong khi các cạnh mềm mại tạo nên bầu không khí trong tranh phong cảnh.

Bộ não con người có khả năng hoàn thiện những hình ảnh chưa trọn vẹn – do đó, đôi khi việc không vẽ hết một hình dạng có thể tạo nên sự tò mò và hấp dẫn hơn. Khi bạn biết cách điều phối các loại cạnh, tranh của bạn sẽ không chỉ là hình ảnh, mà là một trải nghiệm thị giác đa tầng.

Trong bức tranh này, tôi sử dụng xen kẽ cạnh mềm và cứng để làm nổi bật các yếu tố chủ đạo, đồng thời tạo ra sự tương phản êm ái – vừa chân thật, vừa đầy chất thơ.

Bước 9 – Tạm dừng để nhìn lại và thêm vào những chi tiết cuối cùng

Sự ngưng nghỉ, đôi khi, là bước quan trọng nhất trong toàn bộ quá trình sáng tạo. Rời khỏi bức tranh một thời gian, để cho mắt bạn có cơ hội "quên đi" những gì đã quá quen thuộc, rồi quay lại – đó là khi bạn thấy rõ nhất điều gì cần điều chỉnh.

Việc đứng xa và quan sát giúp bạn nhận diện sự mất cân đối, thiếu hài hòa hoặc các chi tiết bị “lệch tông”. Tôi thường đặt hẹn giờ để nhắc mình đứng dậy, đi dạo hoặc đơn giản là... bước ra khỏi phòng. Khoảng lặng đó thực sự quý giá.

Thêm chi tiết vào tán lá.

Khi quay lại, bạn có thể bắt đầu tinh chỉnh các chi tiết nhỏ – như tán lá, hiệu ứng ánh sáng, phản xạ, hay các đường chuyển màu tinh tế. Lúc này, bạn cũng có thể sử dụng một số màu trong suốt như cam trong, phthalo xanh lá, phthalo xanh dương hoặc tím dioxazine để tạo lớp men nhẹ, góp phần nâng cao chiều sâu mà không làm mất đi lớp màu gốc.

Nếu bạn muốn lớp sơn khô nhanh để tiếp tục vẽ hôm sau, tôi khuyên dùng Liquin – chất trung gian giúp tăng tốc độ khô mà không ảnh hưởng đến màu sắc.

Bước 10 – Tạo chiều sâu bằng lớp men và biết khi nào nên dừng lại

Lớp men – những lớp sơn trong mờ phủ lên lớp sơn đã khô – là bí mật tạo nên chiều sâu lung linh như kính màu trong các bức tranh phong cảnh cổ điển. Khi áp dụng đúng cách, lớp men giúp làm tối những vùng cần nhấn, thêm ánh sáng vào vùng cần nổi và tạo hiệu ứng ánh sáng lan tỏa đầy mê hoặc.

Trong bức tranh này, tôi sử dụng hỗn hợp quinacridone đỏ và oxit đỏ chuyển tiếp để tăng độ sâu cho vùng bóng của các khối đá. Kết quả là một vùng tối vừa có sắc độ rõ ràng, vừa mang ánh sắc nội tại sống động – điều mà lớp sơn mờ không thể tự tạo nên.

Biết khi nào dừng lại không chỉ là kỹ năng – đó là trực giác, là kinh nghiệm và là sự can đảm. Với bức tranh nhỏ này, tôi chọn giữ lại cảm xúc “lỏng lẻo” – một dạng ấn tượng nhẹ nhàng, thay vì đi theo chủ nghĩa hoàn hảo chi tiết.

Một số họa sĩ sẽ dừng bút khi đạt được bố cục hài hòa. Số khác chỉ kết thúc khi từng chi tiết cuối cùng được cân nhắc kỹ lưỡng. Dù bạn thuộc trường phái nào, lời khuyên của tôi là: hãy bắt đầu với một mục tiêu rõ ràng. Bởi không gì đau lòng hơn việc vượt quá ranh giới và đánh mất cái hồn ban đầu chỉ vì cố “làm thêm một chút nữa”.

Nghiên cứu các bậc thầy – những người biết dừng lại đúng lúc – sẽ dạy bạn rằng, đôi khi, ít hơn lại chính là nhiều hơn.

( Xem phần 1)

Nguồn: ShellyHana

Biên dịch: Trang Lê