10 tác phẩm nghệ thuật in Ukiyo-e ảnh hưởng nhất mọi thời đại (Phần 1)

Nghệ thuật in khắc gỗ Nhật Bản hay còn gọi là Ukiyo-e từ thời Edo cực kỳ phổ biến và có ảnh hưởng, không chỉ tại Nhật Bản mà còn ở thế giới phương Tây.

Việc sản xuất in ấn nghệ thuật hàng loạt thực sự đã phát triển mạnh ở phương đông, đặc biệt tại Nhật Bản ngay từ năm 1600 CN dưới dạng Ukiyo-e, hay tranh in nghệ thuật khắc gỗ. Trong thời kỳ Edo của thế kỷ 17-19, những cái tên quen thuộc bao gồm Hiroshige, Hokusai và Kunichika, cùng nhiều tên tuổi khác. Việc Ukiyo-e được sản xuất rộng rãi khiến họ trở thành những ngôi sao tiếng tăm, tương tự như các diễn viên kabuki nổi tiếng, anh hùng chiến tranh và người đẹp phòng trà. Những tác phẩm Ukiyo-e nổi tiếng nhất mọi thời đại tranh in nghệ thuật khắc gỗ thường thuộc năm chủ đề chính: phụ nữ xinh đẹp, phong cảnh, chiến binh/anh hùng, diễn viên kabuki và shunga (nghệ thuật nhạy cảm). Trải dài từ thế kỷ 17 đến thế kỷ 19, dưới đây là mười bản in Ukiyo-e quan trọng nhất mọi thời đại.

1. Tác phẩm in Ukiyo-e nổi tiếng The Great Wave of Kanagawa

The Great Wave của Katsushika Hokusai, 1830

Nguồn: Bảo tàng Anh, London.

Cho đến nay, bức tranh in Ukiyo-e nổi tiếng nhất mọi thời đại là The Great Wave, thường được biết đến từ bộ truyện của Hokusai có tựa đề 36 cảnh núi Phú Sĩ. Bản in này được các nhà sưu tập châu Âu và Pháp tôn vinh và sưu tầm rộng rãi. Tác phẩm có rất nhiều bản sao chép và lấy cảm hứng để làm mới lại qua nhiều thế kỷ.

2. Vườn mận ở đền Kameido: Một tuyệt tác Ukiyo-e 

Vường mận ở đền Kameido của Utagawa Hiroshige, 1857 

Nguồn: Bảo tàng Anh, London.

Bức tranh in khắc gỗ này đến từ tuyển tập Một trăm cảnh quan nổi tiếng ở Edo của Hiroshige. Van Gogh từng sao chép thiết kế của ông vào năm 1887 và khiến bản in trở thành một trong những tác phẩm nghệ thuật có ảnh hưởng nhất từ ​​nghệ thuật Ukiyo-e. Cây mận trong bản in này được gọi là Cây mận rồng ngủ, mọi người ca ngợi về sự thuần khiết được thể hiện qua những bông hoa kép màu trắng, màu trắng thường được mô tả như chúng có thể xua đuổi hắc ám ra khỏi tâm hồn.

3. Station thirty-two: Seba

Station Thirty-Two: Seba của Utagawa Hiroshige, cuối những năm 1830

Nguồn: Bảo tàng Ostasiatische Kunst, Köln

Tác phẩm in Seba cũng xuất phát từ tuyển tập Một trăm cảnh quan nổi tiếng ở Edo của Hiroshige. Ông nổi tiếng với những bức tranh phong cảnh rộng lớn, từng hoàn thành bản in này để thực hiện trọn vẹn nốt bộ sưu tập Kisokaidō highway bị một nghệ sĩ Ukiyo-e khác là Keisai Eisen bỏ rơi. Những thiết kế được yêu thích nhất của Hiroshige cho thấy mọi người thường có xu hướng sáng tác gắn liền với những chủ đề như mùa màng, thiên nhiên và nghi thức khác nhau.

4. Tako to Ama, Giấc mơ của vợ người đánh cá

Taka to Ama,Giấc mơ của vợ người đánh cá, thuộc một phần trong cuốn sách nhạy cảm shunga ba tập (“Những cây thông trẻ”) của Katsushika Hokusai, 1814 

Nguồn: theartstory.org 

Tako to Ama, Giấc mơ của vợ người đánh cá thuộc thể loại nghệ thuật Ukiyo-e bất hợp pháp gọi là shunga. Đây là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất về nghệ thuật Edo của Nhật Bản cũng như shunga cổ điển. Hơn nữa, hình ảnh hấp dẫn về nghệ thuật cổ điển này tiết lộ cách các nghệ sĩ dưới thời Mạc phủ Tokugawa, bị hạn chế hình ảnh nhạy cảm, mô tả một cách sáng tạo việc giao hợp và những hành vi tình dục mà không vi phạm pháp luật. Có thể tác phẩm gây sốc cho chúng ta, nhưng vào thời điểm đó đây là hình ảnh phổ biến về shunga. Bức tranh in đã phân phối rộng rãi trong giới sưu tập và được nhìn thấy trong các hộ gia đình hàng ngày.

5. Cô hầu bàn quán trà Takashima Ohisa

Cô hầu bàn quán trà Takashima Ohisa của Katsukawa Shunchō, những năm 1790.

Nguồn: Bảo tàng Anh, London

Các tác phẩm về những người phụ nữ xinh đẹp thời đó có kiểu tóc và thời trang mới nhất cũng toát lên vẻ đầy khiêu gợi, điều này càng làm tăng thêm sức hấp dẫn của chúng đối với khán giả bình dân. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng bản thân từ Ukiyo-e có nghĩa là “Nghệ thuật của thế giới nổi”, trong một số trường hợp đề cập đến thế giới của gái mại dâm, quán trà và văn hóa geisha. Nghệ sĩ Shunchō thể hiện trong bức tranh này một vẻ đẹp kiều diễm, che mặt bằng chiếc quạt trang nhã mang biểu tượng riêng của cô: ba chiếc lá sồi. Những bộ quần áo đẹp mà cô mặc tạo cảm giác của mùa hè mát mẻ chắc chắn khiến tác phẩm trở nên đặc biệt trong khoảng thời gian đó. Phông nền lấp lánh với tấm mica, một loại bột khoáng thường sử dụng trong in khắc gỗ nhằm làm sáng và lung linh màu sơn.

Xem thêm phần 2 tại đây

Biên dịch: Vũ

Nguồn: The Ten Most Important Ukiyo-e Art Prints of All Time