Ý giảm VAT nghệ thuật xuống 5% – Thấp nhất EU để vực dậy thị trường

Chính phủ Ý vừa công bố quyết định giảm thuế giá trị giá tăng (VAT) cho các tác phẩm nghệ thuật từ 22% xuống chỉ còn 5%, mức thấp nhất trong Liên minh Châu Âu. Biện pháp này nhằm thúc đẩy cạnh tranh với những thị trường nghệ thuật hàng đầu như Pháp (5,5%) và Đức (7%).

Lý do ra quyết định

Từ năm 2013, mức VAT cao đã đẩy Ý trở thành điểm đến kém hấp dẫn trong giao dịch nghệ thuật. Đầu năm vệ hội chợ miart tại Milan, hơn 500 nghệ sĩ, bao gồm các tên tuổi như Michelangelo Pistoletto và Maurizio Cattelan, đã ký tên trong lá thư phản đối, cảnh báo rằng quốc gia có thể trở thành "sa mạc văn hóa" nếu không cải cách thuế.

Hiệu ứng tức thì với thị trường nghệ thuật

Sau quyết định, thị trường đã nhanh chóng phản ứng tích cực: không khí dễ chịu hơn tại các gallery Milan, lãnh đạo như Sirio Ortolani – Chủ tịch ANGAMC – gọi đó là “cột mốc mang tính bước ngoặt”, mở đường để Ý trở thành trung tâm nghệ thuật quốc tế. 

Theo tính toán của Nomisma và Intesa Sanpaolo, việc giảm VAT có thể thúc đẩy doanh số của galleries, đại lý đấu giá lên thêm €1,5 tỷ trong 3 năm tới, đồng thời tạo ra tác động tổng thể lên nền kinh tế tới €4,2 tỷ.

Mở rộng tới nhập khẩu – hấp dẫn cho người nước ngoài

Trong cùng đợt điều chỉnh, Ý cũng hạ thuế nhập khẩu nghệ thuật từ 10% xuống 5%, biến quốc gia này trở thành lựa chọn lý tưởng cho các giao dịch quốc tế – cả trong và ngoài EU.

Thách thức còn tồn đọng

Dù VAT giảm nhưng một số vấn đề cần khắc phục:

• Giấy phép xuất khẩu nghiêm ngặt: còn nhiều quy định phức tạp với tác phẩm trên 50 năm tuổi.

• Thủ tục hành chính rườm rà – vẫn là rào cản lớn khiến ý đồ "chảy máu nghệ thuật" chưa dễ thực hiện.

Tác động đến hệ sinh thái văn hóa

Giảm thuế không chỉ mang lại cơ hội cho galleries, nhà đấu giá và người sưu tầm mà còn thúc đẩy:

• Phát triển kinh tế sáng tạo: dịch vụ vận chuyển, bảo quản, phục chế sẽ có thêm việc làm mới.

• Giữ chân galleries quốc tế: nhiều gallery như Thaddaeus Ropac đã chọn mở chi nhánh Milano – kinh tế thuế thấp là lý do quan trọng.

• Khả năng tiếp cận của công chúng: bảo tàng, dự án văn hóa có thể đẩy mạnh việc trưng bày và mua tác phẩm.

Việc giảm VAT từ 22% xuống còn 5% tại Ý là một bước đi chiến lược, nhằm tạo ra môi trường thuế cạnh tranh, duy trì di sản văn hóa và phục hồi vị thế của Ý trên bản đồ nghệ thuật toàn cầu. Tuy nhiên, để tạo ra hiệu quả bền vững, còn cần cải cách sâu rộng về thủ tục xuất khẩu, quy định bảo tồn và chính sách hỗ trợ toàn diện.

Biên dịch: Phương Anh

Nguồn: Artnews