Việc bán các tòa nhà liên bang trên toàn quốc đe dọa bộ sưu tập nghệ thuật cộng đồng khổng lồ của Hoa Kỳ

Littleton Dryden, bức tranh Forest, khoảng năm 1938. Bức tranh của Dryden về một khu rừng ở Oregon, được hỗ trợ bởi Dự án Nghệ thuật Liên bang trong thời kỳ New Deal và được tạo ra để triển lãm tại các hội chợ bang và các cuộc họp cộng đồng, nằm trong bộ sưu tập 12 bức tranh được Cục Bảo tồn Đất đặt hàng vào năm 1938. Hiện tác phẩm được lưu giữ tại bảo tàng của Hội Lịch sử Oregon ở Portland, thuộc bộ sưu tập Mỹ thuật của Cơ quan Dịch vụ Tổng hợp Hoa Kỳ (GSA) trong Dự án Nghệ thuật New Deal. Nhiều tác phẩm nghệ thuật tương tự, đặc biệt là tranh treo tường, đang đối mặt với nguy cơ thất lạc do việc đóng cửa đột ngột các tòa nhà liên bang trên khắp cả nước.  

Giữa quá trình giải tán nhanh chóng bộ máy quan liêu liên bang dưới thời chính quyền Trump và sự thách thức công khai đối với các cơ chế kiểm soát và cân bằng truyền thống giữa ba nhánh chính của chính phủ, hàng loạt câu hỏi lớn nảy sinh. Trong số đó, dù không phải là vấn đề hiển nhiên nhất, vẫn tồn tại một câu hỏi đầy bất an: Số phận của bộ sưu tập nghệ thuật cộng đồng khổng lồ của quốc gia sẽ có số phận ra sao?  

Philip Kennicott, nhà phê bình nghệ thuật và kiến trúc đoạt giải Pulitzer của The Washington Post, đã đề cập trực diện đến vấn đề này trong bài báo giữa tháng ba với tiêu đề Điều gì sẽ xảy ra nếu chính phủ từ bỏ bộ sưu tập nghệ thuật khổng lồ của mình?  

“Nghệ thuật có cách biến mất của nó,” Kennicott viết. “Tranh vẽ rất mong manh, ảnh chụp có thể phai mờ, ngay cả những tác phẩm điêu khắc bằng đá và kim loại bền vững cũng cần được bảo trì và chăm sóc. Nhưng đôi khi chúng chỉ đơn giản là biến mất: bị dỡ xuống khỏi các bức tường, bị thất lạc trong gác mái, bị bỏ quên một cách bất cẩn, vô tình bị hủy hoại hoặc bị đánh cắp từ các bảo tàng, tòa nhà văn phòng và kho lưu trữ.”  

Khi một tác phẩm biến mất – dù do tai nạn, sự bất cẩn hay cố ý – nó để lại một khoảng trống trong nền văn hóa, là mất mát về lịch sử, sắc thái, biểu đạt, tri thức và học thuật. Chúng ta là ai? Chúng ta từng là ai? Những khát vọng, niềm tin và đánh giá của chúng ta về điều gì quan trọng đã thay đổi hay vẫn giữ nguyên?  

Những câu hỏi này được lưu giữ và truyền tải qua bộ sưu tập nghệ thuật cộng đồng rộng lớn của quốc gia, vốn được Cơ quan Dịch vụ Tổng hợp Hoa Kỳ (GSA) bảo quản và thường xuyên cho các trung tâm liên bang cũng như tổ chức văn hóa trên khắp đất nước mượn trưng bày.  

“Việc bảo tồn bộ sưu tập này – gồm hơn 26.000 tác phẩm, trong đó nhiều tác phẩm được ủy quyền thực hiện trong những năm tháng tăm tối nhất của cuộc Đại khủng hoảng – sẽ trở nên vô cùng khó khăn, thậm chí không thể thực hiện được nếu chính quyền Trump tiến hành kế hoạch sa thải hơn một nửa trong số hàng chục bộ phận trên khắp đất nước, nơi làm việc của những người có nhiệm vụ bảo vệ và duy trì các tác phẩm nghệ thuật quốc gia,” Kennicott viết.  

Ông nhấn mạnh thêm: “Bộ sưu tập nghệ thuật của GSA cũng đang gặp nguy hiểm vì kế hoạch rao bán hàng trăm tòa nhà thuộc danh mục bất động sản của cơ quan này, với hàng triệu mét vuông không gian văn phòng thuộc sở hữu của người dân Mỹ. Điều này có thể gây ra một làn sóng chấn động đối với thị trường bất động sản từ bờ Đông sang bờ Tây. Nhiều tòa nhà trong số đó chứa các tác phẩm nghệ thuật, đôi khi là một phần không thể tách rời trong kiến trúc của chúng, bao gồm tranh tường, điêu khắc và các tác phẩm sắp đặt.”  

“… Như cựu quan chức GSA Elliot Doomes đã nói với The Washington Post, cả hai đảng đều đồng ý rằng chính phủ cần cải thiện quản lý tài sản của mình. Nhưng những gì đang diễn ra không phải là một quá trình thu hẹp hoặc tái cơ cấu có suy tính, cũng không liên quan đến hiệu quả hoạt động của chính phủ. Đây là một nỗ lực liều lĩnh, kém quản lý, hoàn toàn sai lầm nhằm thanh lý các tòa nhà – và có thể cả những tác phẩm nghệ thuật trong đó. Ngay cả khi những tác phẩm không bị bán đi, nếu không ai giám sát, chúng vẫn có nguy cơ bị đánh cắp.”  

Hiện tại, thật khó để xác định ảnh hưởng của sự thay đổi đột ngột này đối với Oregon, nơi các tác phẩm từ bộ sưu tập quốc gia có thể được tìm thấy tại nhiều địa điểm khác nhau như Hiệp hội Lịch sử Oregon, Bảo tàng Nghệ thuật Portland, các bưu điện và trường học trên khắp bang. Trong quá khứ, một số tác phẩm nghệ thuật cộng đồng đã bị thất lạc hoặc bị bỏ quên ở Oregon, nhưng chưa từng có trường hợp nào với quy mô có thể xảy ra như hiện nay.  

Bridge Worker #6, tranh in thạch bản của Arthur G. Murphy, được tìm thấy trong một thùng rác của trường học ở Portland vào năm 2008. Ảnh: Cơ quan Dịch vụ Tổng hợp Hoa Kỳ.  

Bất chấp việc đóng cửa các tòa nhà liên bang và sự quan tâm ngày càng giảm đối với “những thứ cũ kỹ,” các tác phẩm nghệ thuật thuộc sở hữu liên bang vẫn đang được bảo tồn ở nhiều nơi, và trong một số trường hợp, được thu hồi sau khi bị bỏ rơi. Trong thông cáo báo chí ngày 13 tháng 3 năm 2025 có tiêu đề GSA tìm thấy các tác phẩm nghệ thuật thời kỳ New Deal ở Portland, Văn phòng Tổng Thanh tra và Chương trình Mỹ thuật của GSA đã thông báo về việc thu hồi 48 tác phẩm nghệ thuật từ thời New Deal bị thất lạc.  

“Các đặc vụ OIG phát hiện 38 bản in thạch bản của Dự án Tiến bộ Công trình (WPA) đang được bảo quản bởi một nhà giám tuyển ở Portland, người lo ngại rằng những tác phẩm này sẽ bị mất hoặc phá hủy,” thông cáo cho biết. “Một trong số những bản in này đã được tìm thấy trong thùng rác của một trường học vào năm 2008 và được giao cho nhà giám tuyển để phục hồi. 37 bản in còn lại bị bỏ quên trong tầng hầm của một trường học trước khi được chuyển giao để bảo tồn.  

“Khi các đặc vụ OIG đến thăm Khu Học Chánh Công lập Portland, họ phát hiện thêm 10 bức tranh mang dấu ấn của WPA và Dự án Nghệ thuật Công cộng (PWAP). Một trong số đó được tặng cho học khu như một món quà từ một nhà hảo tâm. Khi kiểm tra, các đặc vụ nhận thấy nhãn đồng của Dự án Nghệ thuật Liên bang và một tem WPA ở mặt sau bức tranh.”  

Tất cả các tác phẩm nghệ thuật này hiện đang được cho mượn trưng bày tại các trường học công lập ở Portland.  

Còn lại thì sao?  

“Khi các nhân viên của GSA bị sa thải, những người am hiểu về công tác bảo tồn bộ sưu tập nghệ thuật quốc gia sẽ không còn ở đó để kiểm kê, giám sát và bảo quản chúng,” Kennicott cảnh báo. “Những nhân viên khu vực chịu tác động nặng nề nhất từ các đợt cắt giảm này vốn có nhiệm vụ kiểm tra các tác phẩm nghệ thuật hai năm một lần. Nhưng khi những chuyên gia này ra đi, khả năng bảo vệ kho báu nghệ thuật quốc gia sẽ bị suy yếu nghiêm trọng – có lẽ là không thể phục hồi.”

Nguồn: Sale of federal buildings across nation imperils U.S. public’s vast art collection

Biên dịch: Huyền Trịnh