Vì sao Paul Cézanne được ca ngợi là vị họa sĩ “vĩ đại nhất” (Phần 2)

4. Cézanne là người tiên phong của chủ nghĩa hiện đại trong hội họa từ những năm 1910 đến 1950. Tuy nhiên, thật không thể tin rằng dường như họa sĩ đã dự đoán trước một bước về sự bùng nổ của những hình ảnh pixel, byte thông tin, màn hình nhấp nháy. 

Nghệ sĩ kỹ thuật số Cory Arcangel và nghệ sĩ nhạc pop Richard Hamilton nằm trong số những người đã áp dụng tầm nhìn giống như Cézanne vào phương tiện truyền thông hiện đại. Toàn bộ không gian hình ảnh bị phân mảnh đã có sẵn ngay trong bức tranh “Mont Saint-Victoire” sáng tác từ năm 1902-19066 của Cézanne tại Bảo tàng Nghệ thuật Philadelphia. Trên đó, các khối dữ liệu bị phân tách, rung động trong bầu trời điện tích dày đặc và phức tạp như cuộc sống của chúng ta ngày hôm nay.

Tranh sơn dầu trên vải vẽ tĩnh vật “Still Life with Fruit Dish” (1879-80)

5. Cézanne là họa sĩ của các họa sĩ, giống như cách mà Einstein được tôn sùng là nhà vật lý của các nhà vật lý, người đã công bố thuyết tương đối hẹp khi Cézanne vẫn đang miệt mài theo đuổi vẽ tranh vào năm 1905. Họa sĩ người Pháp đã đưa nghệ thuật vào một vũ trụ bất định tương đối tính khi ông vẽ lại Mont Sainte-Victoire khi nhìn nó theo những cách hoàn toàn khác nhau. Bởi ngay cả một cái vật chất vững chắc như một ngọn núi cũng không thể biết rằng nó có tồn tại đến sau cùng hay không. Sau này, Monet, họa sĩ nổi tiếng thế kỷ 20 cũng đã mô phỏng lại quan điểm này trong tác phẩm “Nymphéas’ của ông.

Tranh sơn dầu nghệ thuật “Seated man” (1905-06)

6. Cézanne lúc sinh thời và ngay cả sau này đã thách thức các nhà văn tìm từ ngữ phù hợp để giải thích cho sự khó hiểu tuyệt đối trong sự nghiệp và trong sáng tác nghệ thuật của ông. 

Ông học ở Aix với tiểu thuyết gia Zola, người đã mô tả một Cézanne trẻ tuổi, không thành công và không ổn định trong tiểu thuyết của mình. Thế nhưng, cuối cùng, khi Cézanne thực sự nổi tiếng, ông đã được Roger Fry, Robert Hughes, nhà thơ Rilke,… viết lại, tôn sùng ông như một vị thánh của nghệ thuật hiện đại. 

Nhà sử học nghệ thuật TJ Clark nói trong cuốn sách mới của ông “If These Apples Should Fall” rằng sau rất nhiều nỗ lực, không còn từ ngữ nào có thể viết thêm về Cézanne nữa. Ông chỉ cố gắng diễn giải mình đã căng óc để suy nghĩ về danh họa toàn cầu trong cuốn sách mà thôi.

Xem thêm phần 1 tại đây

Nguồn: Six reasons why artist’s artist Paul Cézanne is hailed as ‘greatest of us all’ | theguardian.com

Biên dịch: Minh Hậu

Biên tập: Thu Huyền