Tranh trừu tượng là gì và tại sao lại được ưa chuộng trong thiết kế nội thất ? (Phần 1)

Tranh trừu tượng "Lan tỏa" - Họa sĩ Nguyễn Quang Trung

Trong nghệ thuật, trừu tượng thường được hiểu là những tác phẩm không cố gắng tái hiện chính xác thế giới thực, như con người, cảnh vật hay đồ vật. Thay vào đó, tranh trừu tượng sử dụng đường nét, màu sắc và hình khối để khơi gợi sự hiểu biết, cảm giác hoặc cảm xúc nơi người xem.

Từ lâu, tranh trừu tượng đã là lựa chọn yêu thích của kiến trúc sư, nhà thiết kế nội thất và những người muốn trang trí căn hộ cao cấp. Những tác phẩm này sử dụng hình khối và bố cục linh hoạt, dễ dàng hài hòa với nội thất và các vật dụng trang trí, đồng thời tạo điểm nhấn màu sắc nổi bật cho không gian tối giản mà không làm rối mắt hay phân tán sự chú ý.

“Tranh trừu tượng hoạt động rất hiệu quả với thiết kế nội thất hiện đại, bởi nó thiết lập tâm trạng và không khí của căn phòng thông qua màu sắc, họa tiết và bố cục,” – nhà thiết kế Amy Lau từ Amy Lau Design chia sẻ. Bà thường chọn tranh trừu tượng để trang trí cho khách hàng của mình.

Ví dụ, nếu muốn tạo cảm giác năng lượng và sinh động cho một căn phòng, nhà thiết kế sẽ chọn những tác phẩm với màu sắc tươi sáng, rực rỡ và bố cục sống động. Ngược lại, để tạo cảm giác thư giãn, nhẹ nhàng, bà sẽ chọn tranh trừu tượng tối giản với bố cục ít chuyển động và tông màu dịu nhẹ.

Nhờ khả năng tạo điểm nhấn màu sắc và không gian cảm xúc, tranh trừu tượng trang trí trở thành lựa chọn hoàn hảo cho căn hộ hiện đại, phòng làm việc hoặc studio sáng tạo, đồng thời thể hiện gu thẩm mỹ và cá tính của chủ nhân.

“Tranh trừu tượng cũng rất phù hợp với các không gian nội thất hiện đại vì nó thường tạo ra ‘điểm đối lập’ với các hình khối khác trong căn phòng,” – nhà thiết kế Jeff Lincoln từ Jeff Lincoln Art + Design tại New York chia sẻ. “Nếu không gian sử dụng nhiều nội thất uốn cong, mềm mại, thì những tác phẩm trừu tượng góc cạnh, cứng cáp như của Al Held sẽ rất hài hòa. Ngược lại, trong một không gian với nhiều đường thẳng, những tác phẩm trừu tượng sôi động của Jack Tworkov hoặc Carla Accardi lại mang đến hiệu quả tốt. Về cơ bản, đây là vấn đề điểm nhấn và đối lập trong thiết kế nội thất.”

Tranh trừu tượng như chúng ta biết ngày nay xuất hiện vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20 tại châu Âu, nhờ nỗ lực tiên phong của một nhóm họa sĩ trẻ muốn tách nghệ thuật khỏi việc mô phỏng hiện thực, đặc biệt sau khi nhiếp ảnh ra đời. Các họa sĩ Pháp, Ý và Tây Ban Nha gắn liền với các phong trào Cubism, Fauvism và Futurism đã áp dụng yếu tố trừu tượng trong tác phẩm của mình, đồng thời nhiều họa sĩ Nga và Đức cũng phát triển tranh trừu tượng theo các phong trào nghệ thuật như Constructivism, Suprematism, Die Brücke và De Stijl.

Châu Á có truyền thống nghệ thuật trừu tượng lâu đời, ra đời trước nghệ thuật trừu tượng ở châu Âu hay Mỹ hàng thế kỷ. Nguồn cảm hứng cho tranh trừu tượng ở đây thường xuất phát từ tôn giáo hoặc yếu tố huyền bí, điều mà nhiều họa sĩ trừu tượng phương Tây đầu tiên cũng chủ động học hỏi. Ví dụ, Robert Motherwell lấy cảm hứng từ thư pháp Trung Quốc, trong khi Sam Francis được truyền cảm hứng từ Thiền tông và các triết lý phương Đông.

Trong bối cảnh Việt Nam, nhiều họa sĩ Việt Nam đương đại đã mở rộng giới hạn của tranh trừu tượng, tạo ra các tác phẩm vừa giàu cảm xúc, vừa mang hơi thở hiện đại, đồng thời kết hợp văn hóa và triết lý phương Đông. Các tác phẩm này không chỉ để trưng bày mà còn có thể trở thành tranh trừu tượng trang trí cao cấp, phù hợp với căn hộ hiện đại, phòng làm việc hoặc studio sáng tạo.

Hiểu về tranh trừu tượng là gì và nghiên cứu các họa sĩ Việt Nam đương đại giúp người thưởng thức nắm được cách hiểu tranh trừu tượng, đồng thời chọn lựa những tác phẩm phù hợp với không gian sống và phong cách cá nhân.