Tranh sơn dầu của Vermeer tại bảo tàng nghệ thuật Rijksmuseum (P2)

3. Phải thừa nhận rằng tôi (người viết) có một mối quan hệ phức tạp với tác bức tranh yêu thích của riêng mình - bức tranh sơn dầu chân dung “Girl with a Pearl Earring” (Thiếu nữ đeo hoa tai ngọc trai, 1664-67). Tôi đã nhìn, viết và nhắc đi nhắc lại về nó trong suốt 25 năm qua. Bức tranh đã trở nên quá quen thuộc, đến nỗi không phải lúc nào tôi cũng 'thấy' được nó. Tuy nhiên, tại cuộc triển lãm tranh này, khi đặt nó giữa những tranh sơn dầu chân dung khác của Vermeer, bức tranh chỉ còn là một thành viên trong cả “tập thể” lớn. Bên cạnh nó, các tác phẩm khác cũng thể hiện những khía cạnh khác biệt - những vẻ đẹp tiềm ẩn của chúng.

Tôi đã cho rằng bản thân biết rõ về tranh sơn dầu của Vermeer, nhưng tôi cũng đã giật mình khi phát hiện ra những chi tiết mới, chẳng hạn như tần suất anh ấy sử dụng màu đỏ, đôi khi như một điểm nhấn: dải ruy băng trên tóc hoặc một chiếc cà vạt trên váy màu vàng, chỉ trong hộp may vá, hay một món đồ may mặc. Bức tranh sơn dầu sinh hoạt miêu tả Cô hầu sữa (The Milkmaid) choán mắt chúng ta bởi những sắc xanh và vàng, để mình quên mất rằng cô ấy lại đang mặc một chiếc váy đỏ. Xuyên suốt các phòng trưng bày tranh, những chi tiết như thế nổi bật và tỏa sáng như những ngôi sao lấp lánh không lời.

Đây là một cuộc triển lãm nghệ thuật quan trọng - buổi trình diễn thế kỷ của Vermeer, và những nhà sưu tập nghệ thuật khó tính đã không cho mượn Vermeer “của họ” sẽ phải hối tiếc vì đã bỏ lỡ. Tôi đặc biệt thất vọng vì Bảo tàng nghệ thuật Kunsthistorisches ở Vienna đã từ chối cho mượn bức tranh sơn dầu phong cảnh “The Art of Painting” (Nghệ thuật Hội họa, 1666-68). Trong kiệt tác đặc biệt này, chúng ta thực sự có thể thấy được hình bóng chính người nghệ sĩ - một họa sĩ (đeo chiếc ống dài màu đỏ) đang quay lưng lại với chúng ta, say mê với người mẫu và tác phẩm của mình. Thật vậy, một bức tường trống hẵng còn chờ đợi Vienna đổi ý và cho phép họa sĩ của mình xuất hiện, dẫu muộn màng. Như thế, triển lãm tranh có thể kết thúc hoàn hảo hơn cả.

Nhận xét từ các nhà phê bình chuyên môn

Không một nhà phê bình nào có thể chỉ trích triển lãm này cũng như người họa sĩ này - Vermeer. “Ngoạn mục,” “mê hoặc,” “quan trọng,” “quý giá hơn cả ngọc trai”,... là những gì các nhà phê bình đã dành để nói về triển lãm nghệ thuật này. Tất thảy đều cho thấy cố gắng khẳng định sức hấp dẫn lâu dài của Vermeer và tranh sơn dầu của ông.

Rachel Campbell-Johnson buông lời ca ngợi rất đỗi thơ mộng trên tờ The Times: “Những bức tranh cuốn lấy trí tưởng tượng. Chúng chắt lọc một tâm trạng và lắng đọng như phù sa đọng trong tâm trí. Tuy nhiên, ngay cả khi chúng cuốn mình vào [...], càng nhìn lâu mới càng cảm thấy mình ít hiểu biết hơn. Đây là phép thuật bí ẩn của bậc thầy Thời đại Hoàng kim này”.

Philip Kennicott trên tờ Washington Post đã tự hỏi liệu những gì quen thuộc quá mức có làm giảm sức hấp dẫn của buổi triển lãm tranh hay không: “Tôi đã nghĩ [...] cuộc triển lãm nghệ thuật cần phải thể hiện rõ ràng sự khác biệt giữa Vermeer với những tài năng xuất chúng cùng thời với ông. Nhưng tôi đã sai, và tôi đã vô cùng xúc động.”

Trong khi đó, Waldemar Januszczak đã tóm tắt trên tờ Sunday Times: “Một sự chuyển đổi hệ hình, một trình bày rực rỡ, cùng với thiết kế khéo léo, thú vị - đây là một trong những trải nghiệm nghệ thuật tuyệt vời trong đời tôi. Và cũng là của bạn.”

Xem thêm phần 1 tại đây

Biên dịch: Minh Tâm

Biên tập: Thu Huyền

Nguồn: https://www.theartnewspaper.com/2023/02/17/the-big-review-vermeer-at-the-rijksmuseum-