Thuật ngữ liên quan đến nghệ thuật trừu tượng

Trừu tượng là loại hình nghệ thuật không mô tả chính xác thực tế thị giác, thay vào đó truyền đạt ý tưởng của nghệ sĩ thông qua các đường nét, hình dạng, màu sắc, hình thức và kí hiệu, được phát triển từ thế kỷ XX. Trừu tượng đề cập đến quá trình tạo ra hình ảnh bắt nguồn từ thế giới hữu hình nhưng được rút gọn thành các yếu tố hình thức cơ bản.

Nghệ thuật trừu tượng là một thuật ngữ mô tả bất kỳ tác phẩm nghệ thuật nào không đại diện cho hiện thực thị giác, thay vào đó đặt trọng tâm vào các đặc tính như hoa văn, hình dạng, đường nét và dấu hiệu. Nhiều nghệ sĩ trừu tượng đã đầu tư rất nhiều công sức, ý tưởng vào tác phẩm của họ. Nghệ thuật trừu tượng đôi khi được gọi là "nghệ thuật không đại diện" hoặc "không khách quan", được sử dụng lần đầu bởi nghệ sĩ người Nga Wassily Kandinsky. Từ đầu thế kỷ XX, trừu tượng đã trở thành tuyên ngôn trung tâm của nghệ thuật hiện đại.

(Wassily Kandinsky, Kleine Welten III [Thế giới nhỏ III] )

Nguồn gốc của nghệ thuật trừu tượng

Đầu thế kỷ XX là một thời điểm quan trọng trong lịch sử nghệ thuật, với các nghệ sĩ tiên phong đặt câu hỏi về vai trò của nghệ thuật và bản chất của sự biểu diễn. Nhiều người theo chủ nghĩa Siêu thực, người theo chủ nghĩa Lập thể, người theo chủ nghĩa Vị lai, và người theo chủ nghĩa Tỏa tuyến, tất cả đều rời xa thực tế với những hình thức phóng đại, màu sắc đậm và bề mặt hình ảnh sáng tạo.

Những người theo chủ nghĩa Biểu hiện Đức, đặc biệt là những người kết hợp với Der Blaue Reiter đã tạo ra những tác phẩm nghệ thuật mang tính cách mạng đào sâu hơn về sự trừu tượng hơn bao giờ hết. Năm 1911, Kandinsky xuất bản cuốn sách liên quan đến "Tinh thần trong Nghệ thuật", trong đó ông lập luận cho một nghệ thuật hướng vào bên trong thay vì hướng ngoại để tìm cảm hứng. Kandinsky đã viết, "Cái Đẹp được tạo ra bởi nhu cầu bên trong, bắt nguồn từ tâm hồn."

(The Knifegrinder của Kazimir Malevich, 1912)

Giống như Kandinsky, nghệ sĩ người Nga Kazimir Malevich được nhiều người coi là người tiên phong trong sự phát triển của tranh trừu tượng. Ban đầu được kết hợp với chủ nghĩa Kiến tạo Nga, Malevich đã phát triển một hình thức trừu tượng được nêu trong bài tiểu luận của mình: Từ chủ nghĩa Lập thể, Vị lai đến Siêu việt: Chủ nghĩa Hiện thực mới trong hội họa (1915). Chủ nghĩa Lập thể dẫn đường cho Siêu việt, được minh chứng trong Quảng trường đen của Malevich, năm 1915, bức tranh trừu tượng 'thuần túy' được đầu tư với ý nghĩa tâm linh.

Chủ nghĩa Trừu tượng Biểu hiện

Vào những năm 1950, Chủ nghĩa Trừu tượng Biểu hiện đã tràn qua Hoa Kỳ và sang Châu Âu, đưa Chủ nghĩa Tự động hóa của những người theo chủ nghĩa Siêu thực hướng tới mức độ biểu đạt và trừu tượng cao hơn. Những họa sĩ như vậy, thường được mệnh danh là 'Người họa sĩ hành động' đã lấy các đặc tính của sơn và chuyển động của cơ thể làm trung tâm. Các bức tranh của Jackson Pollock là tiêu biểu cho xu hướng này, cũng như các bức tranh sơn dầu của Helen Frankenthaler.

Hình học và Chủ nghĩa Tối giản

Trong Chiến tranh thế giới thứ nhất, sự xuất hiện của nhóm De Stijl ở Hà Lan đã mở rộng hơn nữa phạm vi hoạt động của nghệ thuật trừu tượng, do Piet Mondrian đứng đầu. Ông đã áp dụng những ý tưởng của nhà thông thiên học về sự cân bằng và hài hòa để tạo ra những bức tranh bố cục nổi tiếng nhất của mình, bao gồm các màu cơ bản và các sọc ngang và dọc.

(Scorpio Series 3, No.9 1997, trong bộ sưu tập của Wilhelmina Barns-Graham)

Trường St Ives nổi lên ở Cornwall vào những năm 1940 và 1950 cũng khám phá nhiều dạng trừu tượng hình học và biểu cảm khác nhau thông qua hội họa, điêu khắc và phù điêu, như đã thấy trong tác phẩm của Ben Nicholson, Wilhelmina Barnes Graham và Peter Lanyon.

Trong những năm sau đó, sự trừu tượng hóa của Mondrian đã được các nghệ sĩ theo trường phái Tối giản áp dụng, được áp dụng trong hội họa, điêu khắc và kiến trúc. Các nghệ sĩ theo trường phái Tối giản nổi bật bao gồm Agnes Martin, Dan Flavin và Donald Judd.

Trừu tượng đương đại

Nghệ thuật trừu tượng tiếp tục được khám phá và phát triển bởi các nghệ sĩ ngày nay, những tác phẩm của họ bị ảnh hưởng bởi chủ nghĩa Tối giản và chủ nghĩa Trừu tượng Biểu hiện. Những bức tranh sống động, phong phú của Howard Hodgkin mô tả những khoảnh khắc gợi liên tưởng được nghệ sĩ ghi nhớ, trong khi hình học tĩnh lặng của Vicken Parson gợi lại những địa điểm thân mật, gợi ý về nội thất hoặc phong cảnh. Các bức tranh trừu tượng của nghệ sĩ người Đức Gerhard Richter thường mang dáng vẻ của chủ nghĩa Biểu hiện, nhưng thực tế lại được sản xuất theo cách máy móc, tách rời.

Nguồn:  https://www.nationalgalleries.org/art-and-artists/glossary-terms/abstract-art

Biên dịch: Trang Hà

Biên tập: Minh Liên