Tác phẩm hội họa của robot AI Ai-Da sắp được bán đấu giá với giá hơn 120.000 USD

“AI God. Portrait of Alan Turing (2024)” được tạo ra bởi Ai-Da Robot

Nhà đấu giá danh tiếng Sotheby’s lần đầu tiên đưa ra bán một tác phẩm được ghi nhận là do một robot hình người sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) sáng tác. Tác phẩm mang tên “A.I. God. Chân dung Alan Turing (2024)” do robot nghệ sĩ Ai-Da thực hiện – sáng tạo của nhà giám tuyển người Anh Aidan Mellor.

Khi công nghệ và nghệ thuật giao thoa

Chia sẻ với CNN, Mellor cho biết nghệ thuật của Ai-Da phản ánh mối quan hệ ngày càng phức tạp giữa xã hội và công nghệ, đồng thời nối dài truyền thống lâu đời của nghệ thuật trong việc phản chiếu các chuyển động xã hội. “Tất cả các nghệ sĩ vĩ đại trong lịch sử đều là những người phản ánh sự thay đổi của thời đại qua tác phẩm của họ. Và điều gì có thể đại diện cho điều đó rõ ràng hơn một cỗ máy sáng tác nghệ thuật?” – ông nói.

Theo chủ phòng trưng bày và người sáng tạo ra Ai-Da Aidan Mellor, tác phẩm này làm nổi bật mối quan hệ của xã hội với công nghệ và nhấn mạnh truyền thống lâu đời của nghệ thuật phản ánh sự thay đổi của xã hội.

Một bước ngoặt trong lịch sử nghệ thuật AI

Điều khiến tác phẩm này khác biệt chính là việc đây là lần đầu tiên một robot hình người tạo ra tác phẩm được đưa ra đấu giá công khai. Bức chân dung khắc họa Alan Turing – nhà toán học và giải mã nổi tiếng người Anh, đồng thời là một trong những người đặt nền móng cho ngành trí tuệ nhân tạo và khoa học máy tính hiện đại. Cuộc đời của Turing cũng được biết đến với bi kịch cá nhân khi ông bị kết án vì đồng tính luyến ái vào năm 1952 và qua đời hai năm sau đó.

Tác phẩm đã từng được trưng bày tại hội nghị thượng đỉnh toàn cầu của Liên Hợp Quốc về AI tổ chức tại Geneva trước khi đến với sàn đấu giá Sotheby’s.

Tác phẩm "AI God Polyptych" của Ai-Da

Dự đoán giá trị và câu chuyện đằng sau Ai-Da

Sotheby’s định giá tác phẩm trong khoảng 120.000 đến 180.000 USD, và sẽ chấp nhận thanh toán bằng tiền mã hóa. Mellor cho biết toàn bộ phần thu về từ tác phẩm này sẽ được tái đầu tư vào dự án phát triển Ai-Da.

Ông từng ví Ai-Da như một nhân vật Duchamp hiện đại, phá bỏ giới hạn cũ của khái niệm nghệ thuật và nghệ sĩ. “Nếu Duchamp buộc chúng ta nhìn lại bản chất nghệ thuật, thì Ai-Da khiến chúng ta phải nghĩ lại về vai trò của con người trong sáng tạo nghệ thuật.”

Nghệ sĩ không phải con người

Ai-Da – robot có giới tính nữ – sáng tác bằng cách sử dụng camera trong mắt và cánh tay robot. Hình ảnh thường thấy của Ai-Da là mái tóc đen ngắn, mặc quần yếm jeans. Cô từng gây ấn tượng tại Thượng viện Anh (House of Lords) với tuyên bố: “Tôi không có trải nghiệm chủ quan, tôi phụ thuộc vào chương trình máy tính. Dù không sống, tôi vẫn có thể tạo ra nghệ thuật.”

Phát biểu trước thềm buổi đấu giá, Ai-Da nhấn mạnh: “Giá trị cốt lõi trong tác phẩm của tôi là khả năng khơi gợi đối thoại về các công nghệ mới nổi.”

Vượt qua hình thức để khơi gợi tư duy

Dù có ngoại hình được cho là thu hút – với đôi mắt màu hạt dẻ, đôi môi “gợi cảm như một chiếc ghế sofa mời gọi” theo mô tả của một nhà phê bình – Ai-Da không chỉ là “gương mặt đẹp”. Tác phẩm nghệ thuật của cô mang tính gợi mở, gây tranh luận, đồng thời nêu bật những câu hỏi về quyền tác giả, đạo đức và bản sắc trong thời đại máy móc có thể sáng tạo như con người.

Với việc Sotheby’s là nhà đấu giá đầu tiên thử nghiệm giá trị thực tế của nghệ thuật do AI tạo ra, sự kiện này đánh dấu một bước ngoặt trong lịch sử nghệ thuật đương đại, khi trí tuệ nhân tạo dần chiếm lĩnh cả lĩnh vực vốn được xem là độc quyền của con người.