Bức tranh bị lãng quên của Salvador Dalí, từng được mua với giá chỉ 200 USD, nay đã được bán lại với giá cao gấp 300 lần.

( Salvador Dali, Vecchio Sultano (1966)

Hai năm trước, một bức tranh của họa sĩ Siêu thực nổi tiếng Salvador Dalí được bán với giá chỉ 150 bảng Anh (chưa đến 200 USD) trong một buổi thanh lý đồ tại Cambridge. Đến ngày 23 tháng 10 vừa qua, tác phẩm này lại được đem ra đấu giá và đạt mức 45.700 bảng Anh (tương đương 60.926 USD) — cao hơn hơn 300 lần so với giá ban đầu.

Bức tranh mang tên Vecchio Sultano (1966), được vẽ bằng màu nước và bút dạ, kích thước 15 x 11 inch, mô tả hình ảnh một vị quốc vương với chiếc khăn xếp nạm đầy trang sức, lấy cảm hứng từ câu chuyện trong Nghìn lẻ một đêm. Tác phẩm được đem ra đấu giá tại sự kiện Cheffins Art and Design Sale ở Cambridge, Vương quốc Anh, sau khi được chuyên gia Nicolas Descharnes xác nhận là tác phẩm thật của Dalí.

Ban đầu, tác phẩm là một phần trong loạt tranh mà họa sĩ Dalí được cặp vợ chồng giàu có người Ý Giuseppe và Mara Albaretto ủy quyền sáng tác vào năm 1963. Họ từng mời ông minh họa cho một cuốn Kinh Thánh, nhưng Dalí lại muốn vẽ một chủ đề khác.

“Dường như Dalí rất say mê văn hóa Moorish (Ả Rập) và tin rằng bản thân mình có dòng máu Moorish,” Gabrielle Downie — cộng sự tại Cheffins — cho biết trong một tuyên bố. “Mặc dù các tác phẩm hội họa của Dalí thường rất dễ nhận diện, nhưng đây là một tác phẩm đặc biệt hiếm thấy, thể hiện một khía cạnh khác trong quá trình sáng tác của ông, khi làm việc với chất liệu màu nước.”

Kết quả của dự án này là một loạt tranh minh họa lấy cảm hứng từ Nghìn lẻ một đêm — tuyển tập truyện dân gian Trung Đông nổi tiếng. Dalí chỉ hoàn thành 100 trong tổng số 500 tác phẩm dự kiến. “Có vẻ như dự án này đã bị bỏ dở,” Downie nói thêm.

Trong số 100 tác phẩm đó, một nửa thuộc về nhà xuất bản Rizzoli — đơn vị từng có kế hoạch phát hành bộ tranh này, nhưng phần lớn đã bị thất lạc hoặc hư hỏng. Nửa còn lại nằm trong bộ sưu tập của gia đình Albaretto, sau này được con gái họ là Christiana (cũng là con đỡ đầu của Dalí) thừa kế. Năm 2014, 50 bức tranh trong bộ sưu tập của Albaretto được Folio Society xuất bản, khơi dậy sự quan tâm trở lại đối với dự án gần như bị quên lãng này, cũng như tò mò về những bức tranh hội họa đã thất lạc.

Đến năm 2023, một người buôn đồ cổ tại Cambridge tình cờ phát hiện Vecchio Sultano trong một buổi thanh lý tài sản. Ban đầu, bức tranh được tìm thấy trong gara của một ngôi nhà ở London. Sau đó, người buôn này nhận thấy chữ ký của Dalí ở góc dưới bên phải cùng một nhãn dán cho thấy tác phẩm từng được rao bán tại Sotheby’s, theo tờ Guardian.

Theo cơ sở dữ liệu Artnet Price Database, tác phẩm này — vốn không mang phong cách Siêu thực điển hình của Dalí — từng được Sotheby’s London đưa ra đấu giá vào ngày 25 tháng 10 năm 1995. Khi đó, mức giá ước tính trước phiên đấu giá dao động từ 8.000 đến 12.000 bảng Anh (tức 12.600–18.950 USD), nhưng không có ai mua.

“Tôi có tra cứu thêm một chút và không thể tin nổi vào những gì mình đang nhìn thấy,” người buôn đồ cổ 60 tuổi (giấu tên) chia sẻ với Guardian. Ông đã đặt giá mua, và vì bức tranh không có mức giá khởi điểm, ông giành được tác phẩm chỉ với 150 bảng sau khi đối thủ duy nhất bỏ cuộc. Sau đó, ông còn mua thêm catalog phiên đấu giá của Sotheby’s tại Mỹ qua eBay.

Tác phẩm được đưa đến Cheffins, nơi chuyên gia Descharnes xác nhận rằng phong cách, chủ đề, màu sắc, chất lượng và kích thước giấy hoàn toàn trùng khớp với các bức khác trong cùng loạt tranh. “Người ta thường mong đợi nhìn thấy những tác phẩm rất Siêu thực của Dalí. Bức này không mang tính Siêu thực, nhưng nó vẫn là một tác phẩm của Dalí,” Descharnes nói với Guardian.

“Tôi nghĩ rằng vì Dalí đã tự điều chỉnh lại dự án theo ý thích của mình, nên ông thực sự yêu thích chủ đề này và quá trình sáng tác nó. Nhiều khả năng bức tranh này thuộc nhóm 50 tác phẩm được nhà xuất bản giữ lại và sau đó bị thất lạc,” Downie nhận định thêm.

Câu chuyện này được công bố lần đầu vào ngày 29 tháng 7 năm 2025 và được cập nhật vào ngày 24 tháng 10 năm 2025 lúc 1:05 chiều (giờ ET) sau khi kết quả đấu giá được xác nhận.

Nguồn : Forgotten Dalí Painting, Bought for $200, Just Sold for 300 Times More

Biên dịch : Bảo Long