Những bức tranh của Vilhelm Hammershøi vẫn gây rung cảm hơn một thế kỷ sau

Tại buổi khai trương phòng trưng bày mới của Hauser & Wirth ở Basel vào đầu tuần này, một số người nói nhỏ thì thầm rằng họ chưa bao giờ nghe nói đến Vilhelm Hammershøi, trong một không gian có chất lượng tiêu chuẩn của bảo tàng, do nhà sử học nghệ thuật Felix Krämer phụ trách.

Họa sĩ người Đan Mạch, sống từ năm 1864 đến năm 1916, vẫn còn tương đối ít tên tuổi, nhưng việc ông xuất hiện trong một số triển lãm quốc tế tại các địa điểm như Học viện Nghệ thuật Hoàng gia ở London đến Bảo tàng Nghệ thuật Thủ đô Tokyo, khiến sự chú ý dành cho ông ngày càng tăng. Và lượng người theo dõi có thể sẽ còn tăng lên nữa, đặc biệt là ở Mỹ, khi Viện Nghệ thuật Chicago gần đây đã mua bức tranh năm 1907 Nội thất. Phòng Âm nhạc, Strandgade 30 của ông với giá kỷ lục 9,1 triệu đô la tại Sotheby's năm ngoái.

Tác phẩm Nội thất ở Luân Đôn, Quảng trường Brunswick, 1912, Vilhelm Hammershøi.

HÌNH ẢNH CỦA ANNIK WETTER/BỘ SƯU TẬP TƯ NHÂN

Tay buôn nghệ thuật Carlo Knöll, người gần đây đã đóng cửa phòng trưng bày cùng tên của mình để gia nhập Hauser & Wirth với tư cách là giám đốc cấp cao, cho biết: “Thật tuyệt vời khi giới thiệu một nghệ sĩ có tính lịch sử, nổi tiếng như vậy, người vẫn còn là một điều bất ngờ không ngờ tới”.

Hammershøi cũng là một trường hợp lạ thường trong thời đại của ông. Bị ảnh hưởng bởi hội họa Hà Lan thế kỷ 17, đặc biệt là Johannes Vermeer, Hammershøi đã tìm tòi để làm theo cách sáng tạo của riêng mình, mang lại một nguồn cảm xúc mới mẻ cho đến tận ngày nay. Được mô tả là họa sĩ của sự “im lặng” và u sầu, Hammershøi hay thể hiện qua những hình ảnh về nội thất màu xám, ảm đạm. Thu gọn những gì ông quan sát được trong các căn phòng tại căn hộ ở Copenhagen của mình, nghiêng nhiều hơn về phía siêu thực.

Với tiêu đề “Vilhelm Hammershøi. Sự im lặng." và trưng bày 16 tác phẩm, triển lãm nghệ thuật cho thấy bảng màu xám u ám đặc trưng của Hammershøi. Dưới đây là một số kiệt tác thực tế hiếm khi được tận mắt chiêm ngưỡng. Những bức tranh của Hammershøi có cảm giác vô cùng sống động.

Tác phẩm Nội thất với bàn viết, 1900, Vilhelm Hammershøi.

HÌNH ẢNH CỦA ANNIK WETTER/BỘ SƯU TẬP TƯ NHÂN

Không khí đặc quánh trong những khung cảnh mờ ảo, đầy sương mù này, đến nỗi sự tĩnh lặng mang lại cảm giác không hề ảm đạm mà đầy hy vọng. Trong sự tĩnh lặng lạnh lẽo của chúng, những bức tranh này như đang mang một cảm xúc nặng trĩu. Một số tác phẩm thể hiện những căn phòng gần như trống rỗng, như Nội thất ở Luân Đôn, Quảng trường Brunswick (1912), trong đó sương mù Luân Đôn thấm vào ba ô cửa kính. Trong khi các tác phẩm khác thể hiện một người phụ nữ, thường là vợ của Hammershøi từ phía sau. Cô thường đứng yên, bên cạnh bàn, giống như trong Nội thất bàn viết (1900), với những tia sáng khuếch tán sự căng thẳng của khung cảnh khi người phụ nữ xuất hiện để đọc một lá thư. 

Ngoài ra, địa điểm của không gian nghệ thuật trước đây từng là một nhà máy sản xuất ruy băng lụa thế kỷ 19 nên việc trưng bày cũng trở nên dễ dàng hơn, một ngôi nhà thoải mái để trưng bày tất cả.

Biên dịch: Vũ 

Nguồn: Vilhelm Hammershøi’s Paintings Still Pulse More than a Century Later