Nghề nghiệp lý tưởng: Cần những gì để trở thành giám tuyển bảo tàng? (Phần 2)

Một số quan niệm sai lầm về ngành này

Một số người tìm đến công việc giám tuyển vì họ chỉ đơn thuần muốn tổ chức triển lãm. Thực tế, phần lớn công việc diễn ra ở hậu trường, và việc tổ chức triển lãm chỉ là một phần trong đó. Công việc hàng ngày chủ yếu liên quan đến logistics và chuẩn bị, đôi khi gần giống như quản lý dự án. Tuy nhiên, loại công việc này sẽ khác nhau tùy thuộc vào lĩnh vực bạn làm việc.

Có những giám tuyển chuyên sâu nghiên cứu một chủ đề cụ thể, có thể dành nhiều năm để chuẩn bị cho một triển lãm về nghệ sĩ như Jasper Johns, rồi tiếp tục dành nhiều năm nữa cho một nghệ sĩ khác. Thời gian và trọng tâm công việc có thể rất đa dạng, tùy thuộc vào tổ chức và cách bạn xác định vai trò của mình.

Những thách thức trong ngành

Một trong những thách thức lớn nhất là số lượng vị trí giám tuyển rất hạn chế. Nếu bạn muốn làm giám tuyển tại một bảo tàng, bạn sẽ phải cạnh tranh với rất nhiều người khác, và vị trí có thể bị giới hạn về mặt địa lý. Mặc dù có bảo tàng ở nhiều nơi, nhưng số lượng ở các vùng nông thôn thường ít hơn.

Tính đa dạng trong ngành cũng là một thách thức. Trước đây, những người làm việc trong các bảo tàng thường có nền tảng nghệ thuật giống nhau. Chỉ trong khoảng 50 năm qua, ngành này mới dần trở nên đa dạng hơn. Điều này thật thú vị khi chúng ta suy nghĩ về lịch sử của các bảo tàng và đối tượng mà họ phục vụ — ai là người tài trợ, nguồn tiền đến từ đâu, và ai là đối tượng mà họ hướng đến. Việc các bảo tàng đang cố gắng trở thành không gian chào đón hơn và thực hiện các triển lãm liên quan đến nhiều người là rất quan trọng.

Một thách thức khác là khía cạnh tài chính, vì công việc trong bảo tàng thường nằm trong tổ chức phi lợi nhuận. Điều này có nghĩa là mức lương thường thấp hơn so với những người làm việc trong khu vực tư nhân. Đặc biệt là ở các vị trí cấp thấp hơn, bạn cần chuẩn bị tinh thần rằng đây không phải là ngành dễ dàng để chi trả cho một cuộc sống độc lập. Có thể bạn sẽ phải sống chung với bạn cùng phòng cho đến tận 40 tuổi, không có tiền tiết kiệm hưu trí và có thể mắc nợ sinh viên.

Đây là những điều mà tôi đã phải đối mặt, và tôi biết rằng nhiều người khác cũng trải qua như vậy. Nhưng hiện tại, có rất nhiều nỗ lực để thay đổi tình hình lương thấp trong ngành. Tôi lạc quan về tương lai, vì có sự khát khao thay đổi từ cả hai phía — từ dưới lên và từ trên xuống. Mọi người đang suy nghĩ một cách phê phán về vai trò của các bảo tàng, mục đích của họ, và tương lai mà họ có thể hướng tới.

Với tất cả những thách thức này, có phải bạn phải thực sự đam mê công việc này để gắn bó với nó không?

Điều khiến tôi tiếp tục trong công việc này chính là tình yêu với nghệ thuật và các nghệ sĩ. Tôi không thể hình dung được cảm giác thỏa mãn khi làm việc trong một lĩnh vực khác. Sự thách thức về mặt hậu cần, giải quyết vấn đề và tư duy sáng tạo trong ngành này thực sự hấp dẫn tôi. Một ngày tôi nghiên cứu các vật liệu mới, hôm sau lại đọc một nhà lý thuyết chưa từng nghe, và rồi khám phá lịch sử của một vùng đất mà tôi chưa biết đến. Đó là một hành trình học hỏi không ngừng, và tôi rất thích điều đó. Tôi cũng yêu việc tổ chức các triển lãm, hỗ trợ nghệ sĩ và hy vọng mang nghệ thuật đến gần với công chúng hơn.

Lời khuyên lớn nhất của bạn dành cho những ai muốn trở thành giám tuyển là gì?

Lời khuyên lớn nhất của tôi là hãy tập trung và dám yêu cầu những gì bạn muốn. Bạn phải mạnh dạn theo đuổi ước mơ của mình. Bắt đầu ở những nơi không phải là các trung tâm đô thị lớn có thể là một lợi thế, vì vậy tôi không nhất thiết khuyến khích mọi người đến New York, Chicago hay Los Angeles. Hãy cân nhắc các loại hình tổ chức khác nhau và thử thực tập tại những nơi đa dạng. Có những tổ chức độc lập như viện nghệ thuật đương đại, bảo tàng mỹ thuật, hay những tổ chức gắn liền với các trường đại học như nơi tôi đang làm việc hiện tại.

Hãy suy nghĩ kỹ về sự khác biệt giữa các loại bảo tàng, những lợi ích mà từng nơi có thể mang lại và cách chúng phù hợp với sở thích của bạn. Tôi cũng muốn nhấn mạnh rằng có nhiều vai trò trong các bảo tàng và trong lĩnh vực nghệ thuật đương đại có thể thực hiện công việc tương tự như giám tuyển. Trong vài năm gần đây, từ "giám tuyển" đã trở nên phổ biến và xuất hiện ở khắp nơi, từ việc giám tuyển danh sách phát Spotify đến việc giám tuyển món salad của bạn. Có nhiều cách khác để làm việc trong lĩnh vực này và góp phần đưa nghệ thuật đến gần hơn với công chúng, chẳng hạn như trong giáo dục và diễn giải bảo tàng.

Những người quản lý tuyển dụng thường tìm kiếm điều gì ở các ứng viên cho những vai trò này?

Kỹ năng viết rất quan trọng trong lĩnh vực giám tuyển. Việc rèn luyện kỹ năng viết của bạn là vô cùng giá trị.

Ngoài ra, họ cũng sẽ xem xét sự quan tâm của bạn đến lĩnh vực này và có bằng chứng về cam kết của bạn. Tôi thường nói với những người muốn giám tuyển nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu rằng bạn không cần phải có không gian lớn. Bạn có thể giám tuyển một chương trình tại căn hộ của mình, trong gara, hoặc thậm chí tổ chức những buổi trình diễn nhỏ tại không gian riêng. Ví dụ, có người đã bắt đầu với một không gian nghệ thuật nhỏ và tổ chức các buổi trình diễn tuyệt vời. Đó là cách để bạn thể hiện sự sáng tạo và tính chủ động trong việc tổ chức triển lãm.

Nói cách khác, có nhiều cách khác để tích lũy kinh nghiệm mà không cần thực tập. Bạn có thể không có được kinh nghiệm thực tế trong một buổi thực tập, nhưng bạn vẫn có thể học hỏi thông qua việc nghiên cứu hoặc tổ chức một sự kiện. Một thực tập có thể mang lại hiểu biết về hậu trường, nhưng bạn có thể không thực sự trải nghiệm quá trình tổ chức một buổi trình diễn.

Theo bạn, một triển lãm tốt là như thế nào?

Một triển lãm tốt nên mở ra cho người xem những góc nhìn mới về một chủ đề hay tác phẩm nghệ thuật. Nó có thể khiến khán giả suy nghĩ phê phán hơn về điều gì đó mà họ đã quen thuộc. Điều quan trọng là phải thách thức những kỳ vọng ban đầu và mang đến những trải nghiệm bất ngờ. Mỗi nghệ sĩ đều có câu chuyện riêng để kể, và nhiệm vụ của người giám tuyển là thu hút sự quan tâm của khán giả, tạo cho họ lý do để tìm hiểu sâu hơn.

Khi bạn vào một bảo tàng, bạn chú ý đến điều gì?

Giống như một nhà làm phim khi bước vào rạp chiếu phim, tôi rất nhạy bén với những chi tiết. Tôi thường quan sát cách triển lãm được bố trí, cách tổ chức không gian và chú ý đến các nhãn trên tường để tìm hiểu về vật liệu và nguồn gốc của tác phẩm. Nếu tôi biết tác phẩm trước đó, tôi sẽ phân tích cách giám tuyển trình bày và sắp xếp chúng. Nếu không, tôi sẽ tiếp thu toàn bộ trải nghiệm, từ cách tác phẩm được trưng bày đến cách người giám tuyển diễn giải.

Tôi cũng thích tìm hiểu về cách người giám tuyển viết về tác phẩm — cách họ diễn đạt và tông điệu mà họ sử dụng để gây ấn tượng với khán giả. Hơn nữa, tôi thường quan sát những người khác trong không gian triển lãm: họ có dành thời gian cho một tác phẩm nào đó không? Họ bị cuốn hút bởi điều gì? 

Điều khiến tôi khó chịu nhất là những người không để ý đến xung quanh, như đi giật lùi trong khi cầm điện thoại. Hãy chú ý! Bạn có thể làm hỏng trải nghiệm của người khác.

Bạn thích ai trong sự nghiệp?

Có thể nghe có vẻ sến súa, nhưng tôi thực sự ngưỡng mộ các nghệ sĩ. Họ không chỉ làm tôi phát điên đôi lúc mà còn mang đến cho chúng ta những cách nhìn mới về lịch sử, thế giới xung quanh và tương lai. Điều kỳ diệu là mỗi nghệ sĩ đều có cách làm việc riêng, và họ thường có khả năng ứng biến để tạo ra những điều hoàn toàn mới. Họ là những người phá vỡ quy tắc và có nhiều điều để dạy chúng ta.

Xem tiếp phần 1

Biên dịch: Phương Anh

Nguồn: Career Crush