Một khía cạnh mới xuất hiện trong buổi triển lãm những tác phẩm trên giấy của Mark Rothko

Triển lãm nghệ thuật tại Bảo tàng Quốc gia Na Uy nghiên cứu sự phát triển về các tác phẩm trên giấy của Rothko.

Khu vực trưng bày triển lãm "Mark Rothko. Tác phẩm trên giấy" tại Nasjonalmuseet ở Oslo, Na Uy, 2024. Ảnh: Børre Høstland/Nasjonalmuseet. © 2024 Kate Rothko Prizel & Christopher Rothko.

Tiếp nối triển lãm “một lần trong đời” tại Fondation Louis Vuitton ở Paris năm ngoái, một buổi trưng bày không kém phần quan trọng khác về tranh của Mark Rothko sẽ tới với thủ đô Na Uy.

Triển lãm nghệ thuật “Mark Rothko. Tác phẩm trên giấy” tại Nasjonalmuseet (Bảo tàng Nghệ thuật, Kiến trúc và Thiết kế Quốc gia) của Oslo là điểm dừng chân đầu tiên và đến nay là duy nhất tại châu Âu cho một triển lãm lưu động lần đầu tiên tổ chức tại Phòng trưng bày Nghệ thuật Quốc gia ở Washington, D.C. năm ngoái.

Khu vực trưng bày triển lãm "Mark Rothko. Tác phẩm trên giấy" tại Nasjonalmuseet ở Oslo, Na Uy, 2024. Ảnh: Børre Høstland/Nasjonalmuseet. © 2024 Kate Rothko Prizel & Christopher Rothko.

Đội ngũ giám tuyển tại Nasjonalmuseet, do giám tuyển bảo tàng Øystein Ustvedt dẫn đầu, đã thêm dư vị riêng của họ vào phiên bản mới của triển lãm, mang đến cái nhìn sâu sắc về con đường nghệ thuật của Rothko, vốn rất khó để có cơ hội trải nghiệm tại kinh đô ánh sáng Paris.

Khu vực trưng bày triển lãm "Mark Rothko. Tác phẩm trên giấy" tại Nasjonalmuseet ở Oslo, Na Uy, 2024. Ảnh: Børre Høstland/Nasjonalmuseet. © 2024 Kate Rothko Prizel & Christopher Rothko.

Rothko từng sáng tác khoảng 1.000 bức tranh trên giấy. Đây không phải là bản phác thảo hay bản chuẩn bị cho các tác phẩm trên toan, mà là những bức tranh riêng biệt, được gắn trên bảng hoặc trên khung. Những tác phẩm trưng bày tại Oslo có chủ đề cụ thể, được sắp xếp theo bốn giai đoạn chính. Bắt đầu từ những bức tranh tượng hình hiếm thấy về con người và phong cảnh vào những năm 1930, rồi theo chân những thử nghiệm của ông với các bức tranh Siêu thực vào những năm 1940, đến quá trình chuyển đổi sang tác phẩm thiên về trường màu nổi tiếng của ông vào những năm 1950 và 1960.

Triển lãm tranh chủ yếu được bố trí theo thứ tự thời gian giữa các phòng khác nhau, nhưng nhà thiết kế triển lãm của bảo tàng Ragna Jacobsen đã thêm cửa sổ và cửa ra vào trên các tấm tường phân chia các phòng này. Sắp xếp đơn giản nhưng chỉn chu tạo thêm chiều sâu và góc nhìn cho triển lãm, cho phép du khách xem nhiều tác phẩm từ nhiều thời kỳ khác nhau cùng một lúc, mặc dù được treo từ xa và chiêm ngưỡng mối liên hệ của chúng qua thời gian và không gian.

Khu vực trưng bày triển lãm "Mark Rothko. Tác phẩm trên giấy" tại Nasjonalmuseet ở Oslo, Na Uy, 2024. Ảnh: Børre Høstland/Nasjonalmuseet. © 2024 Kate Rothko Prizel & Christopher Rothko.

“Trong nhiều năm, ông rất miễn cưỡng với trường phái trừu tượng. Ông muốn truyền đạt những cảm xúc cơ bản và sự tồn tại của con người. Mối quan hệ [của bức tranh] với người xem rất quan trọng đối với nghệ sĩ”, Ustvedt lưu ý. Và thiết kế của triển lãm là hiện thực hóa khía cạnh này trong nghệ thuật của Rothko. “Chúng tôi cố gắng tạo ra sự kết nối, thể hiện như một cuộc đối thoại”. Có thể rút ra sự tương đồng giữa những tác phẩm trên toan và tranh trên giấy của Rothko. 

Khu vực trưng bày triển lãm "Mark Rothko. Tác phẩm trên giấy" tại Nasjonalmuseet ở Oslo, Na Uy, 2024. Ảnh: Børre Høstland/Nasjonalmuseet. © 2024 Kate Rothko Prizel & Christopher Rothko.

Một đặc điểm đáng chú ý là việc sử dụng bảng màu tối hơn, u ám hơn trong giai đoạn sáng tác sau này. Thường liên quan đến tình trạng sức khỏe tâm thần của Rothko, trước khi ông qua đời do tự tử vào năm 1970. Tuy nhiên, triển lãm nghệ thuật tại Oslo không kết thúc theo gam màu như vậy. Ở căn phòng cuối cùng là các tác phẩm với tông màu xanh lam, hồng, tím và xám tươi sáng, được sáng tác vào năm 1969. Du khách có thể rời khỏi triển lãm với tâm trạng phấn chấn hơn, một kết thúc đẹp khép lại trải nghiệm về triển lãm dàn dựng tâm huyết, mang đến nhiều điều đáng suy ngẫm.

“Mark Rothko. Tác phẩm trên giấy” sẽ trưng bày cho đến ngày 22 tháng 9 tại Nasjonalmuseet, Brynjulf ​​Bulls plass 3, 0250 Oslo.

Biên dịch: Vũ

Nguồn: A New Side of Rothko Emerges in a Show of His Intimate Works on Paper