Lão nghệ sĩ dành cả cuộc đời để duy trì và bảo tồn kỹ thuật vẽ tranh lụa cổ Trung Quốc (P1)

Tại một thị trấn cổ ở Gia Hưng, thuộc tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc, có một lão họa sĩ vẫn ngày ngày chăm chút và bảo tồn kỹ thuật vẽ tranh trên lụa cổ.

Ông Mu Yilin lớn lên ở Gia Hưng và đã cống hiến 40 năm cuộc đời cho các bức tranh Bồ (Bo painting). Với người nghệ sĩ đã 78 tuổi này, tranh lụa Bồ chính là cội nguồn của hội họa Trung Quốc. Loại tranh này đã có tuổi đời hơn 3.600 năm và đang bị trôi dần vào quên lãng. 

Chân dung nghệ sĩ Mu Yilin

“Bo” là một thuật ngữ chung dùng để chỉ các loại lụa chưa nhuộm khác nhau, chẳng hạn như juan (lụa mướp), ling (lụa gấm hoa), sha (gạc trơn ) và zhou (bánh crepe). Ông Mu cho biết những bức tranh Bồ sơ khai được tìm thấy trong một ngôi mộ thời nhà Thương (thế kỷ 16-11 trước Công nguyên) ở ngoại ô Lạc Dương, tỉnh Hà Nam. Hai bức tranh Bồ nguyên vẹn đầu tiên là bức “Rồng và Phượng Hoàng” và bức“Cưỡi Rồng” được khai quật từ một ngôi mộ vào thời Chiến Quốc (475-221 TCN) ở tỉnh Hồ Nam và hiện nay được bảo tàng Hồ Nam lưu giữ.

Thời kỳ hoàng kim của tranh lụa Bồ là vào thời Tây Hán (năm 206 trước Công nguyên-năm 25 sau Công nguyên). Tuy nhiên, sự xuất hiện của giấy từ thời nhà Nguyên (1271-1368) đã đe dọa sự tồn tại của tranh nghệ thuật Bồ. Bên cạnh đó, chiến sự liên tục diễn ra từ cuối nhà Thanh (1644-1911) đến khi thành lập nước Cộng hòa Nhân dân năm 1949 cũng cản trở các nghệ sĩ tập trung phát triển vào loại hình nghệ thuật đòi hòi thời gian và tinh tế như vậy.

Tranh lụa “Chim hạc số 59: Bình minh” của nghệ sĩ Mu Yilin

Theo ông Mu, tranh lụa yêu cầu người nghệ sĩ phải tuân theo các bước thực hiện nghiêm ngặt, phải bỏ nhiều thời gian, công phu. Cũng chính điều này đã khiến ông từng phải chùn bước và quay sang vẽ tranh trên giấy vào những năm 1960-1970. Nhưng sau cùng, ông vẫn trở lại với tranh lụa với những kiến thức được truyền lại từ thầy của mình – họa sĩ Zheng Mukang (1901-1982).

Năm 1983, bước ngoặt mang tên “Tình yêu trong mưa” ghi lại khoảnh khắc ấm áp của một người đàn ông cùng vợ con trong đêm Trung thu đã thay đổi cuộc đời ông. Tác phẩm được vẽ trên lụa mướp, một loại lụa taffeta có độ gợn sóng không đều. Thế nhưng điều đặc biệt chính là hiệu ứng mờ ảo mà ông đang tìm kiếm khi ông vô tình đặt một lớp lụa lên trên tác phẩm để giảm độ chói sáng. 

Từ đây, ông quyết định gắn chặt cuộc đời họa sĩ của mình với dòng tranh cổ mà ông được dạy. Ông Mu tìm hiểu sách cổ văn, đến thăm khu khảo cổ Mawangdui ba lần và liên tục thử nghiệm các chất liệu sáng tác tranh mới. Để có thêm thời gian cho việc vẽ tranh và gia đình, ông mở một xưởng vẽ ở ngay cạnh nhà và dành toàn bộ thời gian rảnh rỗi cho tranh lụa.

Biên dịch: Minh Hậu

Biên tập: Thu Huyền

Nguồn: Artist who grew up amid mulberry preserves ancient silk painting style | shine.cn