Giám tuyển Khaled Sabsabi lên tiếng sau khi dự án tại Venice Biennale bị hủy: "Nghệ thuật không nên bị kiểm duyệt"

Khaled Sabsabi – nghệ sĩ và giám tuyển người Úc gốc Lebanon – đã phản hồi trước quyết định hủy bỏ dự án của ông tại Venice Biennale 2025. Trong tuyên bố công khai, ông nhấn mạnh rằng nghệ thuật không nên là đối tượng của kiểm duyệt và cho rằng việc hủy bỏ là hành động “đáng thất vọng”.

Bối cảnh vụ việc

Dự án mang tên A Promise for Peace của Khaled Sabsabi, ban đầu được lên kế hoạch trưng bày tại Pavilion Úc trong khuôn khổ Venice Biennale – một trong những sự kiện nghệ thuật đương đại danh giá nhất thế giới – đã bị hủy vào phút chót. Theo phía Hội đồng Nghệ thuật Úc, lý do hủy bỏ là “mối lo ngại về thông điệp và tác động của tác phẩm trong bối cảnh quốc tế hiện tại”.

Tuy nhiên, cả nghệ sĩ và đội ngũ giám tuyển đều cho rằng đây là hành vi kiểm duyệt mang tính chính trị, đặc biệt khi nội dung tác phẩm đề cập đến xung đột Trung Đông và các vấn đề hòa bình toàn cầu.

Tiếng nói từ giới giám tuyển và nghệ sĩ

Khaled Sabsabi, từng đại diện cho Úc tại Venice Biennale 2015, là một giám tuyển và nghệ sĩ nổi bật với các tác phẩm kết hợp giữa trải nghiệm di cư, tôn giáo và đối thoại xuyên văn hóa. Ông nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ cộng đồng nghệ thuật quốc tế, nhiều người cho rằng đây là một tiền lệ nguy hiểm cho việc can thiệp vào quyền tự do sáng tạo nghệ thuật.

Ông chia sẻ: “Khi các tổ chức nghệ thuật không còn bảo vệ nghệ sĩ và giám tuyển khỏi áp lực chính trị, thì nền nghệ thuật đương đại đang đối mặt với một khủng hoảng niềm tin nghiêm trọng”.

Hệ quả và phản ứng

Sau quyết định gây tranh cãi, nhiều nhà giám tuyển và viện nghệ thuật trên thế giới đã lên tiếng phản đối, trong đó có đại diện từ Tate Modern, Documenta, và MoMA. Họ cho rằng vai trò của người giám tuyển không chỉ là tổ chức triển lãm, mà còn là bảo vệ tự do tư tưởng, đặc biệt trong những thời điểm nhạy cảm.

Việc một tác phẩm bị gỡ bỏ chỉ vì nội dung “không phù hợp về mặt chính trị” đặt ra câu hỏi về giới hạn của giám tuyển nghệ thuật trong thời đại toàn cầu hóa và khủng hoảng địa chính trị.

Tầm quan trọng của vai trò giám tuyển

Câu chuyện của Khaled Sabsabi cho thấy áp lực ngày càng lớn mà các giám tuyển phải đối mặt: không chỉ lựa chọn tác phẩm nghệ thuật có giá trị thẩm mỹ mà còn cần cân nhắc yếu tố văn hóa, chính trị và đạo đức. Đặc biệt trong các triển lãm quốc tế như Venice Biennale, vai trò của giám tuyển càng trở nên quan trọng trong việc duy trì tính độc lập, phản biện và nhân văn của nghệ thuật.

Biên dịch: Phương Anh

Nguồn: The Guardian