Gặp gỡ Tīna Pētersone – Giám tuyển độc lập từ Riga

Tīna Pētersone là một giám tuyển độc lập đến từ Riga, Latvia, với bằng Thạc sĩ Nghệ thuật (MFA) về Curating từ Goldsmiths, Đại học London. Bằng nền tảng học vấn này cùng kinh nghiệm thực tiễn, cô hướng đến việc tạo ra những kết nối nghệ thuật vùng Baltic với mạng lưới quốc tế.

Hành trình trở thành giám tuyển nghệ thuật

Cơ duyên dẫn Tīna vào thế giới nghệ thuật không đến từ niềm đam mê làm nghệ sĩ, mà là từ sở thích tổ chức, viết lách, và tham gia các cuộc trò chuyện sáng tạo. Một cuộc gặp tình cờ với một nghệ sĩ âm thanh trên SoundCloud đã gieo cảm hứng cho cô theo đuổi con đường nghề giám tuyển—một nghề công chính nối liền sở thích và năng lực của cô. Quyết định này đã thúc đẩy cô từ bỏ công việc PR an toàn để dấn thân vào hành trình đầy thử thách nhưng cũng vô cùng thú vị.

Phong cách giám tuyển: Gần gũi, dễ tiếp cận và phản chiếu xã hội

Tīna luôn tin rằng nghệ thuật đương đại không nên là một thứ "xa lạ" với khán giả. Cô thiết kế các triển lãm mang tính trí tuệ nhưng vẫn mềm mại, thân thiện với người xem. Là người hoạt động ở vùng Baltic – nơi thường bị xem là "ngoại vi" so với các trung tâm văn hóa lớn – cô đặc biệt chú trọng đến việc nâng cao tiếng nói cho các nghệ sĩ trẻ và những cộng đồng dễ bị bỏ qua. Các chủ đề như bạo lực gia đình, nghèo đói hay nghiện ngập thường được cô khai thác tinh tế qua triển lãm, biến nghệ thuật trở thành hiện thực của sự thay đổi xã hội.

Dự án đáng nhớ: TUR telpa và triển lãm quy mô tại Riga

Tīna là đồng sáng lập nhà nghệ thuật độc lập TUR telpa ở Riga – nơi cô trực tiếp tham gia từ xây dựng không gian, định hình nhận diện, đến triển lãm và hậu cần. Tại đây, cô đã sản xuất 15 triển lãm solo, nâng tầm không gian lớn hiếm có tại Riga để thực hiện những tác phẩm có quy mô và chiều sâu. Vai trò của cô tại TUR là tổng hòa: từ quản lý, sản xuất, PR, đến thủ quỹ và hỗ trợ trong các sự kiện khai mạc. Mặc dù hiện tại cô không còn trực tiếp vận hành TUR, quỹ đạo phát triển của không gian này vẫn là một minh chứng bền vững cho tầm ảnh hưởng của các dự án curatorial độc lập.

Niềm yêu nghề và thách thức cá nhân

Tīna yêu thích sự tự do sáng tạo khi biến một ý tưởng trừu tượng thành trải nghiệm sống. Hạnh phúc với quá trình học hỏi không ngừng và hợp tác với nghệ sĩ vượt ra khỏi vùng an toàn, cô coi mỗi dự án là một cơ hội để suy ngẫm sâu về vấn đề mới. Tuy nhiên, điều khó khăn nhất là cân bằng giữa đam mê và thực tế: vận động tài trợ, giải quyết hậu cần, thuyết phục các bên cùng tham gia và giữ vững tinh thần trong môi trường làm việc không ổn định.

Góc nhìn về ngành: Cần chậm lại và xây dựng cộng đồng

Tīna cho rằng ngành nghệ thuật đang vận hành quá nhanh, thiếu không gian để chiêm nghiệm. Cô ủng hộ các sáng kiến tự tổ chức, mô hình tài trợ linh hoạt, và kêu gọi nhiều hơn tính minh bạch, bình đẳng. Từ chối mô hình lấy curators như một thương hiệu, cô nhấn mạnh tầm quan trọng của tính hợp tác, phát triển bền vững và giảm cạnh tranh, nhằm sát cánh cùng nghệ sĩ trong hành trình tạo tác phẩm có chiều sâu.

Lời khuyên dành cho các curator khởi nghiệp

Tīna chia sẻ rằng làm curator không chỉ là tổ chức triển lãm mà còn xây dựng niềm tin với nghệ sĩ, khán giả và cộng sự. Hãy đến các sự kiện, tham gia không gian nghệ thuật, và đặt câu hỏi cho bản thân: điều gì khiến bạn đam mê? Hiểu rõ bối cảnh xã hội – dù ở địa phương hay quốc tế – sẽ giúp bạn xây dựng nội dung có chiều sâu. Quan trọng nhất là kiên nhẫn để định hình tiếng nói riêng qua trải nghiệm; hãy bắt đầu từ những dự án nhỏ và nhớ giữ sự cân bằng giữa nghệ thuật và đời sống.

Biên dịch: Phương Anh

Nguồn: Call for Curator