Cách đăng ký bản quyền cho tác phẩm nghệ thuật

Đăng ký bản quyền cho tác phẩm nghệ thuật là một cách tối ưu để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Giống như bất kỳ mọi hiện vật có thể được đăng ký bản quyền, tác phẩm nghệ thuật được bảo vệ bởi bản quyền khi tác phẩm ở dạng hữu hình (chẳng hạn như một bức tranh, điêu khắc hoặc đồ thủ công). Bạn phải đăng ký bản quyền tại Cục Bản quyền tác giả trong trường hợp bạn muốn khiếu nại và được bồi thường thiệt hại.

Tác phẩm nghệ thuật có bản quyền đáp ứng các tiêu chí sau:

• Tính nguyên bản: Tác phẩm là sáng tác của bạn và thể hiện một lượng sáng tạo tối thiểu.
• Tính hữu hình: Không thể đơn thuần là một ý tưởng, tác phẩm phải được thể hiện trên một chất liệu nhất định: toan, giấy, phương tiện kỹ thuật số.

                            (Tranh sơn mài "Mùa hanh hao"- Họa sĩ Nghĩa Dậu)

Tác phẩm không cần phải có thành tích mới được bảo hộ quyền tác giả.

Nếu tác phẩm có tính ứng dụng, các yếu tố nghệ thuật có thể được bảo vệ bản quyền, nhưng các khía cạnh công năng thì không. Ví dụ: nếu bạn thiết kế một chiếc đèn đặt ở dưới là một tác phẩm điêu khắc, tác phẩm điêu khắc có thể được đăng ký bản quyền, nhưng các khía cạnh sử dụng của chiếc đèn thì không.

Nếu bạn mua một tác phẩm, bạn có quyền sở hữu tác phẩm, nhưng bạn không có bản quyền của tác phẩm trừ khi nghệ sĩ đã chuyển nhượng bản quyền cho bạn.

Khi nào bắt đầu bảo vệ bản quyền?

Bạn sở hữu bản quyền ngay sau khi tác phẩm được tạo ra trong một vật thể cố định mà không cần phải đăng ký với Cục Bản quyền tác giả. Bản quyền tồn tại trong suốt cuộc đời của người sáng tác, cộng thêm 70 năm sau khi tác giả qua đời.

Quyền chuyển giao bản quyền

Chủ sở hữu bản quyền được độc quyền sao chép, bán, phân phối bản sao, tác phẩm phái sinh và hiển thị công khai.

Các loại tác phẩm nghệ thuật có thể được đăng ký bản quyền

( Tranh màu nước trên giấy "Trong làn sương thu"- Họa sĩ  Trương Văn Ngọc ) 

Nhiều loại tác phẩm nghệ thuật được bảo hộ quyền tác giả, bao gồm:

• Tác phẩm được in lên vải hoặc quần áo
• Đề can và nhãn dán
• Phim hoạt hình và truyện tranh
• Ảnh ghép
• Bản vẽ, tranh vẽ và tranh tường
• Thiệp, bưu thiếp và vật dụng văn phòng phẩm
• Thiết kế trang sức
• Các mẫu và bộ dụng cụ để may, đan, móc và may vá
• Bản in và áp phích gốc
• Điêu khắc

Tại sao bạn nên đăng ký bản quyền của mình?

Bạn không nhất thiết phải đăng ký bản quyền tại Cục Bản quyền tác giả. Tuy nhiên, việc đăng ký có một số lợi ích quan trọng:

• Thiết lập một bộ hồ sơ về quyền sở hữu bản quyền của bạn.
• Bạn phải đăng ký trước khi kiện tụng trong trường hợp tác phẩm bị vi phạm bản quyền. 
• Nếu bạn đăng ký bản quyền trong vòng ba tháng sau khi công bố hoặc trước khi xảy ra vi phạm, bạn có quyền được bồi thường thiệt hại và phí pháp lý theo luật trong một vụ kiện vi phạm bản quyền, mà không cần chứng minh giá trị tổn thất của bạn hoặc lợi nhuận của người vi phạm.
• Các tác phẩm đã đăng ký bản quyền còn nhận được sự bảo vệ của cơ quan hải quan trong trường hợp các bản sao vi phạm bị xuất khẩu ra nước ngoài.

(Tranh bột màu "Phong cảnh"- Họa sĩ Phạm Viết Hồng Lam)

Thủ tục đăng ký bản quyền

Theo Cục Bản quyền tác giả, hồ sơ đăng ký bao gồm:

• Đơn đăng ký trực tuyến hoặc đơn đăng ký giấy. 
• Phí nộp cho đơn đăng ký trực tuyến hoặc đơn đăng ký giấy.
• Một hoặc nhiều bản sao tác phẩm của bạn. Những bản sao này sẽ không được trả lại. Đối với các tác phẩm ba chiều, bạn phải gửi ảnh hoặc các tài liệu nhận dạng khác thay vì gửi chính tác phẩm đó. Trang web của Cục có thông tin chi tiết về số lượng và loại bản sao bạn phải gửi cho từng loại tác phẩm khác nhau.