Ba triển lãm nhiếp ảnh nổi bật tại Les Rencontres d’Arles 2025

Mỗi mùa hè từ năm 1970, thành phố Arles (miền Nam nước Pháp) lại trở thành tâm điểm với Liên hoan Nhiếp ảnh Les Rencontres d’Arles. Năm nay, sự kiện nghệ thuật diễn ra với chủ đề “Disobedient Images” (Những hình ảnh bất tuân), quy tụ hàng nghìn tác phẩm của hàng trăm nhiếp ảnh gia quốc tế. Trong vô số triển lãm ảnh nghệ thuật vệ tinh và trưng bày lớn nhỏ, dưới đây là ba điểm nhấn bạn không thể bỏ qua.

David Armstrong: The Tower – Ký ức New York qua ống kính nhiếp ảnh

David Armstrong, 2025, The Tower, Underground Level -3, LUMA Arles, France. Tư liệu: Estate of David Armstrong © Victor&Simon - Grégoire d’Ablon.

Địa điểm triển lãm: The Tower, LUMA Arles

Thời gian: đến mùa xuân 2026

Triển lãm quy mô lớn giới thiệu hàng loạt bản in gốc và contact sheet từ kho lưu trữ cá nhân của nhiếp ảnh gia David Armstrong (1954 – 2014), một gương mặt quan trọng của Boston School bên cạnh Nan Goldin. Tác phẩm của Armstrong không chỉ là hình ảnh, mà còn là tư liệu sống động của một thời kỳ: New York cuối thế kỷ 20 – nơi nghệ sĩ, thi sĩ, nhạc sĩ và những kẻ ngoài lề xã hội tìm thấy chốn trú ẩn. Điểm nhấn của triển lãm ảnh nghệ thuật là loạt ảnh chân dung đen trắng, ghi lại những khoảnh khắc vừa dịu dàng vừa gai góc, phản ánh lối sống nổi loạn, đôi khi nghiệt ngã nhưng đầy cảm hứng của một thế hệ nghệ sĩ.

On Country: Photography from Australia – Nhiếp ảnh và tiếng nói bản địa

Michael Cook (Bidjara), Majority Rule (Parliament), Majority Rule series, 2014. Tư liệu: Nghệ sĩ / Jan Murphy Gallery.

Địa điểm triển lãm: Nhà thờ Sainte-Anne, Arles

Thời gian: đến ngày 5/10/2025

Triển lãm nhóm quy tụ tác phẩm của cả nhiếp ảnh gia Thổ dân và phi Thổ dân Úc, khai thác khái niệm “Country”, khái niệm gắn liền với đất, biển, bầu trời và bản sắc của người bản địa.

Một số điểm nhấn:

Michael Cook (Bidjara Peoples): loạt ảnh Majority Rule đặt người bản địa trong vai trò trung tâm tại các không gian mang tính biểu tượng của chế độ thuộc địa, từ đó đặt câu hỏi về bất bình đẳng và đồng hóa.

Ricky Maynard (Lutruwita/Tasmania): phong cách tài liệu, tái hiện ký ức cộng đồng và lịch sử cưỡng bức di dời tổ tiên.

Adam Ferguson – Big Sky: phơi bày tác động của chủ nghĩa thực dân và tư bản lên môi trường.

Tace Stevens: khai thác nỗi đau truyền đời từ chính sách đồng hóa phân biệt chủng tộc.

Triển lãm ảnh nghệ thuật không chỉ là sự đối kháng với hình ảnh dân tộc học mang tính áp đặt trong quá khứ, mà còn khẳng định quyền được kể chuyện của cộng đồng bản địa Úc ngày nay.

In Praise of Anonymous Photography – Tôn vinh nhiếp ảnh vô danh

Nhiếp ảnh gia vô danh, Không đề, Pháp, autochrome, 1924. Tư liệu: Bộ sưu tập Marion và Philippe Jacquier (trước đây) / Hiến tặng từ Fondation Antoine de Galbert cho Musée de Grenoble.

Địa điểm triển lãm: Tu viện Saint-Trophime, Arles

Thời gian: đến ngày 5/10/2025

Không dựa vào tên tuổi nghệ sĩ, triển lãm nghệ thuật này quy tụ hơn 10.000 bức ảnh vô danh được sưu tầm suốt 20 năm bởi cặp vợ chồng Marion & Philippe Jacquier. Các tác phẩm trải dài hơn một thế kỷ, từ ảnh lưu niệm du lịch, nhật ký thị dân, đến những khoảnh khắc riêng tư đầy bất ngờ.

Một số điểm thú vị:

Lucette: người phụ nữ sinh năm 1908, lưu giữ 850 bức ảnh chân dung bản thân trong các chuyến du lịch châu Âu và Trung Đông.

“Zoro”: loạt tự họa kéo dài 30 năm với sở thích kỳ lạ cùng roi da và boots cao.

Bộ ảnh khỏa thân nghệ thuật do một người chồng chụp vợ trong thập niên 1930 – 1940, vừa gây tò mò vừa đặt ra câu hỏi về quyền riêng tư trong trưng bày.

Triển lãm cho thấy nhiếp ảnh vô danh, dù thiếu kỹ thuật chuyên nghiệp, lại giàu giá trị nhân văn và lịch sử, lưu giữ những câu chuyện đời thường mà các “ông lớn” nhiếp ảnh nhiều khi bỏ qua.

Nguồn: Anonymous image makers, New York nights and confronting the colonial: three photography shows to see at Les Rencontres d'Arles

Quỳnh Hoa