20 Bức Tranh Nổi Tiếng Nhất Mọi Thời Đại ( Phần 1)

Hội họa là một phương tiện biểu đạt cổ xưa và, mặc dù đã có sự xuất hiện của nhiếp ảnh, điện ảnh và công nghệ kỹ thuật số, nó vẫn duy trì vai trò quan trọng trong việc thể hiện cảm xúc và ý tưởng. Qua hàng chục thiên niên kỷ, vô số bức tranh đã được tạo ra, nhưng chỉ một phần nhỏ trong số đó được coi là "kiệt tác vượt thời gian" và trở nên quen thuộc với công chúng — không phải ngẫu nhiên mà chúng được sáng tác bởi các họa sĩ nổi tiếng thế giới.

Điều này đặt ra câu hỏi: sự kết hợp nào giữa tài năng, thiên tài và hoàn cảnh dẫn đến việc tạo ra một kiệt tác? Có lẽ câu trả lời đơn giản nhất là bạn sẽ nhận ra một kiệt tác khi bạn thấy nó, bất kể nó được trưng bày ở đâu trên thế giới. Dưới đây là danh sách những bức tranh xuất sắc nhất mọi thời đại. Hãy cùng khám phá và tranh luận.

1. Leonardo Da Vinci, Mona Lisa, 1503–19

Được vẽ từ năm 1503 đến 1517, bức chân dung quyến rũ của Da Vinci đã khiến người xem đặt ra hai câu hỏi kể từ ngày nó được tạo ra: Ai là người mẫu và tại sao cô ấy lại mỉm cười? Nhiều giả thuyết đã được đưa ra: rằng cô là vợ của thương nhân Florence Francesco di Bartolomeo del Giocondo (do đó có tên gọi khác là La Gioconda); rằng cô là mẹ của Leonardo, Caterina, được tái hiện từ ký ức thời thơ ấu của ông; và cuối cùng, rằng đó là một bức chân dung tự họa của Leonardo trong trang phục nữ. Nụ cười nổi tiếng đó, với vẻ huyền bí, đã khiến mọi người say mê suốt nhiều thế kỷ. Dù lý do là gì, vẻ bình thản siêu nhiên của Mona Lisa phù hợp với phong cảnh lý tưởng phía sau cô, được thể hiện bằng kỹ thuật phối cảnh không khí của Leonardo.

Nơi trưng bày: Bảo tàng Louvre ở Paris 

Giá trị: Vô giá, theo Bách khoa toàn thư Britannica.

2. Johannes Vermeer, Cô Gái Với Chiếc Bông Tai Ngọc Trai, 1665

Bức tranh năm 1665 của Johannes Vermeer về một cô gái trẻ gây ấn tượng mạnh mẽ và hiện đại đến mức gần như là một bức ảnh. Điều này dẫn đến tranh luận về việc liệu Vermeer có sử dụng thiết bị tiền nhiếp ảnh gọi là camera obscura để tạo ra hình ảnh hay không. Bỏ qua điều đó, người mẫu trong tranh không rõ danh tính, mặc dù có suy đoán rằng cô có thể là người hầu của Vermeer. Ông mô tả cô quay đầu lại, nhìn chằm chằm vào người xem như thể cố gắng thiết lập một kết nối thân mật qua các thế kỷ. Về mặt kỹ thuật, đây không phải là một bức chân dung, mà là một ví dụ về thể loại tronie của Hà Lan — một bức chân dung nhằm thể hiện các đặc điểm khuôn mặt hơn là cố gắng nắm bắt sự giống nhau.

Nơi trưng bày: Bộ sưu tập Mauritshuis ở The Hague, Hà Lan.

Giá trị: Vô giá, theo Mauritshuis.

3. Vincent van Gogh, Đêm Đầy Sao, 1889

Bức tranh nổi tiếng nhất của Vincent van Gogh, Đêm Đầy Sao, được tạo ra khi ông ở trong trại tâm thần tại Saint-Rémy, nơi ông tự nguyện nhập viện vào năm 1889. Thật vậy, Đêm Đầy Sao dường như phản ánh trạng thái tâm trí hỗn loạn của ông vào thời điểm đó, khi bầu trời đêm trở nên sống động với những vòng xoáy và quầng sáng được tạo ra bằng những nét cọ mạnh mẽ, phản ánh sự đấu tranh nội tâm và sự kinh ngạc trước thiên nhiên của ông.

Nơi trưng bày: Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại ở New York

Giá trị: Được bán với giá 117 triệu USD tại Christie's vào năm 2022, theo artsy.net.

4. Gustav Klimt, Nụ Hôn, 1907–1908

Được trang trí lộng lẫy bằng vàng và họa tiết phong phú, Nụ Hôn của Gustav Klimt là sự kết hợp giữa Chủ nghĩa Tượng trưng và phong cách Vienna Jugendstil, biến thể của Art Nouveau ở Áo. Klimt mô tả các nhân vật của mình như những hình tượng thần thoại được hiện đại hóa bằng bề mặt xa hoa với các họa tiết đồ họa hiện đại. Tác phẩm này là đỉnh cao trong giai đoạn Vàng của nghệ sĩ từ năm 1899 đến 1910, khi ông thường sử dụng lá vàng — một kỹ thuật được truyền cảm hứng từ chuyến đi năm 1903 đến Basilica di San Vitale ở Ravenna, Ý, nơi ông nhìn thấy các bức tranh khảm Byzantine nổi tiếng của nhà thờ.

Nơi trưng bày: Cung điện Belvedere ở Vienna

Giá trị: Được bán đấu giá với giá 85,3 triệu bảng Anh tại Sotheby's vào năm 2023, theo artsy.net.

5. Sandro Botticelli, Sự Ra Đời Của Venus, 1484–1486

Sự Ra Đời Của Venus của Botticelli là bức tranh khỏa thân toàn thân không mang tính tôn giáo đầu tiên kể từ thời cổ đại, được tạo ra cho Lorenzo de Medici. Người ta cho rằng hình ảnh Nữ thần Tình yêu được mô phỏng theo Simonetta Cattaneo Vespucci, người được cho là có mối quan hệ với cả Lorenzo và em trai ông, Giuliano. Venus được mô tả đang được các vị thần gió Zephyrus và Aura thổi vào bờ trên một chiếc vỏ sò khổng lồ, trong khi hiện thân của mùa xuân chờ đợi trên bờ với một chiếc áo choàng. Không ngạc nhiên khi Venus thu hút sự chỉ trích của Savonarola, tu sĩ dòng Đa Minh, người dẫn đầu cuộc đàn áp các thị hiếu thế tục của người Florence. Chiến dịch của ông bao gồm "Đống lửa của sự phù phiếm" nổi tiếng năm 1497, trong đó các vật phẩm "phàm tục" — mỹ phẩm, tác phẩm nghệ thuật, sách — bị đốt cháy. Sự Ra Đời Của Venus cũng được lên kế hoạch để thiêu hủy, nhưng bằng cách nào đó đã thoát khỏi sự hủy diệt. Tuy nhiên, Botticelli bị ảnh hưởng nặng nề bởi sự kiện này đến mức ông đã từ bỏ việc vẽ tranh trong một thời gian.

Nơi trưng bày: Phòng trưng bày Uffizi ở Florence, Ý.

Giá trị: Được bán với giá 92 triệu USD tại cuộc đấu giá năm 2021, khiến nó trở thành một trong những tác phẩm nghệ thuật đắt giá nhất của một họa sĩ Phục hưng Ý, theo artsy.net

6. James Abbott McNeill Whistler, Arrangement in Grey and Black No. 1, 1871

Tác phẩm thường được biết đến với cái tên Whistler’s Mother, hay chính xác hơn là Arrangement in Grey and Black No. 1, thể hiện tham vọng nghệ thuật vị nghệ thuật của James Abbott McNeill Whistler. Ông hoàn thành bức tranh này tại xưởng vẽ ở London vào năm 1871. Trong đó, tính hình thức của nghệ thuật chân dung được nâng lên thành một bài luận về bố cục.

Hình ảnh mẹ của Whistler – bà Anna – xuất hiện như một yếu tố trong một bố cục được khóa chặt bằng các góc vuông. Biểu cảm nghiêm nghị của bà hòa hợp với sự cứng nhắc của tổng thể tranh, và thật mỉa mai khi mục đích hình thức của Whistler lại vô tình khiến tranh của các họa sĩ nổi tiếng thế giới này trở thành biểu tượng của tình mẫu tử.

Nơi trưng bày:  Tại bảo tàng Musée d'Orsay ở Paris.
Giá trị : Được bán với giá 2,6 triệu USD tại Christie's vào năm 2000 (theo artsy.net).

7. Jan van Eyck, The Arnolfini Portrait, 1434

Là một trong những tranh của các họa sĩ nổi tiếng thế giới có ảnh hưởng lớn nhất thời kỳ Phục Hưng phương Bắc, tác phẩm này được xem là một trong những bức tranh sơn dầu đầu tiên trong lịch sử hội họa. Đây là một chân dung đôi toàn thân, được cho là vẽ một thương nhân người Ý và một phụ nữ có thể là vợ ông – hoặc không.

Năm 1934, nhà sử học nghệ thuật nổi tiếng Erwin Panofsky cho rằng bức tranh thực chất là một hợp đồng hôn nhân bằng hình ảnh. Điều có thể xác thực là tác phẩm là một trong những mô tả nội thất đầu tiên sử dụng phối cảnh tuyến tính để tạo cảm giác không gian liền mạch với người xem – giống như một bức tranh bạn có thể bước vào.

Nơi trưng bày :Tại National Gallery ở London.
Giá trị : Vô giá.

8. Hieronymus Bosch, The Garden of Earthly Delights, 1503–1515

Tác phẩm ba tấm này thường được xem là tiền thân xa xôi của trường phái Siêu thực, nhưng thực chất là biểu hiện của một nghệ sĩ hậu trung cổ tin rằng Thiên đường, Địa ngục, Thượng Đế và Quỷ dữ đều hiện hữu.

Ba phần tranh mô tả các cảnh khác nhau: tấm bên trái là cảnh Chúa trao Eva cho Adam; tấm bên phải thể hiện sự tàn phá của Địa ngục; và phần trung tâm thì không rõ liệu đó là Thiên đường hay điều gì khác. Trong tầm nhìn mãnh liệt về Địa ngục của Bosch, có cảnh một đôi tai khổng lồ cầm dao tấn công tội nhân, trong khi một sinh vật đầu chim với bệ xí làm vương miện đang ngồi trên ngai vàng, nuốt chửng kẻ bị kết án rồi lập tức bài tiết họ.

Sự phong phú của biểu tượng khiến tranh của các họa sĩ nổi tiếng thế giới như Bosch gần như không thể giải mã, điều này góp phần tạo nên sức hấp dẫn rộng rãi của nó trong lịch sử hội họa.

Nơi trưng bày:  Tại bảo tàng Museo del Prado ở Madrid, Tây Ban Nha.

9. Georges Seurat, A Sunday Afternoon on the Island of La Grande Jatte, 1884–1886

Kiệt tác của Georges Seurat tái hiện hình ảnh Paris thời La Belle Époque, nhưng thực ra mô tả một cảnh ngoại ô lao động cách xa trung tâm thành phố. Seurat thường chọn khung cảnh này cho các tác phẩm của mình – trái ngược với cái nhìn tư sản của các họa sĩ ấn tượng như Manet, Monet và Degas.

Khác với xu hướng "bắt khoảnh khắc", ông hướng tới cảm giác vĩnh cửu như trong các tác phẩm điêu khắc Hy Lạp. Điều đó thể hiện rõ qua bố cục kiểu diễu hành đông đặc của các nhân vật đứng yên – phù hợp với ý định tạo nên một phong cảnh cổ điển hiện đại.

Nơi trưng bày : Tại Viện Nghệ thuật Chicago.
Giá trị : Ước tính lên đến 650 triệu USD.

10. Pablo Picasso, Les Demoiselles d’Avignon, 1907

Là bức tranh nền móng của nghệ thuật thế kỷ 20, Les Demoiselles d’Avignon đánh dấu bước ngoặt lớn khi phá vỡ hoàn toàn truyền thống mô tả hiện thực của hội họa phương Tây. Tác phẩm lồng ghép những ảnh hưởng từ mặt nạ châu Phi mà Picasso từng thấy tại bảo tàng dân tộc học Palais du Trocadéro ở Paris.

Ngoài ra, bố cục của tranh cũng chịu ảnh hưởng từ tác phẩm The Vision of Saint John (1608–14) của El Greco – hiện treo tại Bảo tàng Metropolitan. Những người phụ nữ trong tranh thực chất là gái mại dâm tại một nhà thổ ở Barcelona – quê hương của Picasso.

Nơi trưng bày : Tại Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại (MoMA) ở New York.
Giá trị : 1,2 tỷ USD (theo artsy.net).

Nguồn : The 20 Most Famous Paintings of All Time 

Xem tiếp :  Phần 2 

Xem tiếp : Phần 3

Biên dịch : Bảo Long