Viên Minh Viên trong hội hoạ (Phần 1)

Vinh quang trước đây của cung điện vườn hoàng gia, Viên Minh Viên, còn được gọi là 'Vườn của mọi khu vườn' trở nên sống động trong triển lãm này, khám phá lịch sử của triều đình nhà Thanh cùng với cuộc sống của cư dân trong khu vườn. Hơn 190 hiện vật, bao gồm tranh vẽ, mô hình kiến ​​trúc và các tác phẩm khác liên quan đến cung điện và khu vườn hoàng gia này, nơi từng là nơi ở chính của năm hoàng đế nhà Thanh. Những điểm nổi bật bao gồm sở thích thẩm mỹ của các hoàng đế, chi tiết về các lễ hội và mối quan hệ giữa các thành viên thuộc các thế hệ khác nhau của gia đình hoàng gia.

Cung điện nằm ở phía tây bắc Bắc Kinh và có diện tích 3,5 km vuông. Thời kỳ Khang Hy (1662-1722) của triều đại nhà Thanh chứng kiến ​​việc xây dựng ban đầu cung điện vườn quy mô lớn này được bắt đầu dưới thời trị vì của hoàng đế Khang Hy (trị vì 1662-1722). Kể từ khi thành lập, Viên Minh viện là nơi các thế hệ hoàng tộc tụ họp.

Hoàng đế Khang Hy đã dành một khoảng thời gian đáng kể ở Vườn Xuân Phong Phú, cung điện vườn đầu tiên của triều đình nhà Thanh để sinh sống và làm việc chính phủ ở vùng ngoại ô phía tây bắc của Bắc Kinh. Các con trai trưởng thành của ông được trao cơ hội xây dựng và sống trong các khu vườn gần đó để ở gần cha mình. Năm 1709, con trai thứ tư của ông, Ân Chân (sau này là hoàng đế Ung Chính), được phong làm Hoàng tử, cấp bậc cao nhất trong giới quý tộc. Ân Chân được hoàng đế Khang Hy ban cho một khu vườn ở phía bắc của Vườn Xuân Phong Phú, được đặt tên là Viên Minh Viên, có nghĩa là Vườn Sáng Hoàn Hảo.

Với tư cách là hoàng đế Ung Chính (trị vì 1722-35), một bản quy hoạch tổng thể đã được phát triển và giai đoạn tiếp theo của cung điện vườn nổi tiếng này đã thành hiện thực. Hoàng đế đã mở rộng khu vườn và biến nó thành cung điện vườn hoàng gia chính, nơi ông sống và tham dự các công việc nhà nước trung bình hơn 200 ngày một năm. Trong thế kỷ tiếp theo, nhiều giai đoạn trong cuộc sống của các thành viên hoàng gia đã diễn ra trong khu vườn. Những câu chuyện về họ với tư cách là cha mẹ, con cái và vợ chồng đã được ghi nhớ trong nghệ thuật và văn bản.

Việc xây dựng, mở rộng và tôn tạo trong hơn một thế kỷ của năm vị hoàng đế kế tiếp (Yongzhen, Qianlong, Jiaqing, Daoguang và Xianfeng), đã biến nơi đây thành trung tâm của cuộc sống hàng ngày, chính quyền và các nghi lễ. Nơi đây cũng được năm vị hoàng đế sử dụng để giải trí, những người đã dành thời gian ở đó cùng gia đình, khiến nơi đây trở thành nơi ở của hoàng gia được ưa chuộng nhất bên ngoài Tử Cấm Thành. Với những tòa nhà tuyệt đẹp và phong cảnh ngoạn mục, cung điện vườn, cùng với các khu vườn liên kết (Vườn Vĩnh Hằng Xuân và Vườn Xuân Tuyệt Đẹp), đã để lại dấu ấn không thể phai mờ trong lịch sử kiến ​​trúc và nghệ thuật Trung Quốc. Nơi đây bao hàm bản chất của cả kiến ​​trúc Trung Quốc và phương Tây, khiến nơi đây trở thành đỉnh cao của nghệ thuật cảnh quan hoàng gia Trung Quốc.

Bố cục của Viên Minh Viên đặc biệt vì tính biểu tượng sâu sắc của nó. Chín hòn đảo nhỏ trong một hồ nước ở phía bắc của hội trường nghi lễ chính tượng trưng cho một khái niệm truyền thống của Trung Quốc về sự phân chia lãnh thổ của thế giới và tạo thành nơi cư trú chính của gia đình hoàng gia; ở phía đông của chín hòn đảo là một hồ nước rộng lớn với ba hòn đảo tượng trưng cho Quần đảo của các vị Tiên trong truyền thuyết, được cho là ở Biển Hoa Đông. Cùng với thế giới quan Trung Quốc cổ đại này, các tòa nhà sử dụng các yếu tố kiến ​​trúc từ châu Âu đã được xây dựng dọc theo biên giới của khu vườn liền kề của Viên Minh Viên. Thiết kế độc đáo này phản ánh thế giới quan như vậy cho thấy Viên Minh Viên là cung điện vườn hàng đầu của triều đình nhà Thanh.

Hoàng đế Ung Chính đã quyết định xây dựng chín hòn đảo nhỏ và đặt tên cho một trong số chúng là 'Chín châu trong hòa bình', sau đó trở thành nơi ở của hoàng gia trong suốt thời kỳ trị vì của năm vị hoàng đế. Cái tên này thể hiện hy vọng của ông về sự ổn định và thịnh vượng cho người dân trên khắp lãnh thổ. Nằm ở phía sau hồ Viên Minh Viên, khu vực này bao gồm chín hòn đảo bao quanh hồ và là một trong những khu phức hợp danh lam thắng cảnh được xây dựng sớm nhất trong vườn.

Khái niệm Cửu Châu có từ thời tiền Tần, khi mọi người coi lãnh thổ Trung Quốc bao gồm chín vùng. Mặc dù ý nghĩa của thuật ngữ này thay đổi theo thời gian, nhưng nhìn chung nó bao hàm quan niệm của mọi người về sự bao la của thế giới. Bức tranh treo tường được trưng bày trong triển lãm, Hoàng đế Càn Long nhàn hạ của Trương Đình Ngạn , ban đầu được dán vào bên trong một tòa nhà ở Viên Minh Viên. Bức tranh mô tả trung thực kiến ​​trúc của khu vực phía tây của Cửu Châu trong Hòa bình. Hoàng đế ngồi ở gian phụ phía đông của Học viện Khổng Tử, chính xác là nơi bức tranh này từng được trưng bày.

Một số khu vườn tinh xảo và lâu đời nhất ở Trung Quốc được tìm thấy ở Giang Nam, theo nghĩa đen là 'phía nam sông Dương Tử', một khu vực được biết đến là trung tâm nghệ thuật và văn hóa ở Trung Quốc. Các hoàng đế nhà Thanh đã lấy cảm hứng để ủy quyền xây dựng các khu vườn trong các điền trang của họ ở phía bắc bằng cách sử dụng những khu vườn này làm hình mẫu của họ, khi họ gặp chúng trong hành trình về phía nam. Thiết kế sân vườn và hội họa phong cảnh là những hình thức nghệ thuật có mối liên hệ chặt chẽ và hội họa phong cảnh cũng ảnh hưởng đến thiết kế sân vườn, đến lượt chúng được mô tả trong các bức tranh. Các khu vườn và tranh vẽ về khu vườn từ quá khứ có thể được coi là nguồn cảm hứng chính trong quá trình sáng tạo ra Viên Minh Viên. 

Một phần trong triển lãm tập trung vào ba bộ cảnh quan trong khu vườn hoàng gia được mô phỏng theo các danh lam thắng cảnh ở Giang Nam, miền nam Trung Quốc: Tây Hồ Thập Cảnh ở Hàng Châu, An Lạc Viên ở Vô Tích và Sư Tử Lâm Viên ở Tô Châu. Hoàng đế Khang Hy và hoàng đế Càn Long là hai vị hoàng đế duy nhất của triều đại nhà Thanh đã thực hiện tới sáu chuyến đi đến vùng Giang Nam. Hoàng đế Càn Long thường bắt đầu chuyến du ngoạn phương Nam của mình vào tháng âm lịch đầu tiên, đi bằng cả đường thủy và đường bộ. Vào khoảng cuối tháng âm lịch thứ tư hoặc đầu tháng âm lịch thứ năm, ông sẽ trở về bằng cùng một tuyến đường. Hầu hết thời gian, Hàng Châu đánh dấu điểm kết thúc của hành trình và Tây Hồ, nổi tiếng với vẻ đẹp của nó, là điểm dừng chân thiết yếu.

Xem tiếp phần 2

Biên dịch: Phương Anh

Nguồn: Asian Art Newspaper