Triển lãm Smithsonian bị Nhà Trắng xem xét lại giữa tranh cãi về nội dung lịch sử và văn hóa

Ngày 7/7/2025, theo Fox News, Nhà Trắng dưới thời chính quyền Trump đang tiến hành xem xét lại triển lãm thường trực Entertainment Nation tại Bảo tàng Lịch sử Mỹ Quốc gia (thuộc Smithsonian Institution), vì cho rằng triển lãm thể hiện “tư tưởng gây chia rẽ” và có thể không phản ánh đúng “vẻ vĩ đại của nước Mỹ”.

Viện Smithsonian. (Hình ảnh: Ảnh: Kevin Dietsch/Getty Images).

Entertainment Nation, trưng bày từ năm 2022, là một triển lãm nghệ thuật lâu dài giới thiệu ảnh hưởng của ngành giải trí đối với văn hóa đại chúng Mỹ trong 150 năm qua. Triển lãm bao gồm các hiện vật nổi bật từ lĩnh vực sân khấu, âm nhạc, thể thao, điện ảnh và truyền hình – trong đó có chuột Mickey, nữ ca sĩ Selena Quintanilla-Pérez và một tấm poster xiếc năm 1923.

Một chú thích trong khu vực trưng bày về chuột Mickey – nhân vật xuất hiện lần đầu trong Steamboat Willie (1928) – ghi rằng: “Đặc điểm ngoại hình phóng đại, găng tay trắng và tính cách láu cá của Mickey là tàn dư của truyền thống kịch nghệ da đen (blackface minstrelsy) từng phổ biến trong văn hóa Mỹ”.

Triển lãm nghệ thuật cũng có đoạn giới thiệu về Selena – biểu tượng âm nhạc người Mỹ gốc Mexico – cho rằng cô “gợi ra những cuộc thảo luận về bản sắc” và nhấn mạnh “ảnh hưởng văn hóa và chính trị ngày càng tăng của cộng đồng Latinx tại Mỹ”. Một phần trưng bày khác mô tả gánh xiếc như biểu tượng của “xung lực thuộc địa muốn chiếm lĩnh thế giới”.

Luật sư Lindsey Halligan – người từng cố vấn chính quyền Trump trong các nỗ lực can thiệp vào Smithsonian – phát biểu với Fox News rằng triển lãm “là một phần của vấn đề mà chính quyền Trump muốn sửa chữa. Việc mô tả văn hóa Mỹ như bạo lực, đế quốc hay phân biệt chủng tộc là không phù hợp với lịch sử phát triển và tinh thần đóng góp của hàng triệu người Mỹ.”

Hiện tại, một cuộc rà soát nội dung đang được tiến hành với sự tham gia của các quan chức cấp cao và Hội đồng Quản trị Smithsonian.

Đáp lại, Smithsonian phát đi thông cáo: “Chúng tôi cam kết theo đuổi nghiên cứu học thuật nghiêm túc và trình bày lịch sử một cách khách quan, không thiên kiến. Việc đánh giá lại nội dung là một phần trong quy trình thường xuyên nhằm đảm bảo các triển lãm đáp ứng đúng tiêu chuẩn của Smithsonian.”

Dù nhận khoảng 2/3 ngân sách từ chính phủ liên bang (trên tổng ngân sách 1 tỷ USD mỗi năm), Smithsonian không phải là cơ quan liên bang. Việc điều hành tổ chức được giao cho một Hội đồng Quản trị gồm Phó Tổng thống, Chánh án Tối cao Pháp viện, sáu nghị sĩ và chín thành viên công dân – theo điều lệ được Quốc hội ban hành năm 1846.

Từ sau khi ông Trump tái đắc cử, Smithsonian liên tục đối mặt với áp lực chính trị. Tháng 1/2025, tổ chức này đã đóng cửa các văn phòng chuyên trách về bình đẳng và đa dạng (DEI). Tháng 3, một sắc lệnh hành pháp yêu cầu loại bỏ “những tư tưởng sai lệch, gây chia rẽ hoặc phản Mỹ” khỏi các bảo tàng. Đến tháng 5, Giám đốc Bảo tàng Chân dung Quốc gia, bà Kim Sajet, cũng rời chức sau khi bị Tổng thống Trump cáo buộc ủng hộ DEI.

Nguồn: Smithsonian Institution Exhibition Under Review by the White House

Quỳnh Hoa