Triển lãm nghệ thuật tại San Francisco hé lộ thập kỷ bị lãng quên của cặp đôi Charles và Ray Eames

Những chiếc ghế sợi thủy tinh, bàn modul sắc màu, hay tủ lưu trữ linh hoạt vốn đã làm nên tên tuổi Charles và Ray Eames trong thế giới thiết kế hiện đại. Nhưng ít ai biết rằng, từ năm 1968 đến 1978, thập kỷ cuối cùng trong sự nghiệp của họ, hai nghệ sĩ vẫn miệt mài hoàn thiện các thiết kế kinh điển, thích ứng với xu hướng thẩm mỹ mới và nhu cầu sản xuất hiện đại.

Triển lãm nghệ thuật Past as Prologue: The Last Decade of Furniture Design by Ray and Charles Eames vừa khai mạc tại Trung tâm Transamerica Pyramid (San Francisco), trong khuôn khổ Tuần lễ Thiết kế San Francisco 2025, là dịp hiếm hoi để công chúng chiêm ngưỡng giai đoạn ít được nhắc đến này. Sự kiện nghệ thuật đặc biệt này do Viện Eames tổ chức, đánh dấu lần đầu tiên tổ chức này giới thiệu trực tiếp các hiện vật ra ngoài kho lưu trữ của mình.

Không gian sắp đặt triển lãm Past as Prologue tại Transamerica Pyramid Center. (Hình ảnh: Tư liệu: Eames Institute).

Trưng bày tại triển lãm bao gồm những thiết kế quen thuộc như ghế Fiberglass, ghế làm việc Executive, ghế Chess Stool, ghế dài Chaise... bên cạnh đó là loạt hiện vật hiếm, mô hình thiết kế và tài liệu minh họa quá trình sáng tạo. Tất cả được chọn lọc từ bộ sưu tập nội thất của Viện Eames nhằm tái hiện tinh thần không ngừng đổi mới của cặp đôi.

“Đây là một giai đoạn ít được chú ý trong di sản của ông bà tôi, vì thế việc mang ra ánh sáng các hiện vật chưa từng được trưng bày là điều rất ý nghĩa,” Llisa Demetrios, cháu gái của Charles và Ray, hiện là giám tuyển chính của viện, chia sẻ.

Không gian sắp đặt triển lãm Past as Prologue tại Transamerica Pyramid Center. (Hình ảnh: Tư liệu: Eames Institute).

Charles và Ray Eames gặp nhau tại Học viện Nghệ thuật Cranbrook vào những năm 1940. Ông là kiến trúc sư, bà là họa sĩ trừu tượng, và cả hai đã sớm nhận ra sự đồng điệu trong tư duy sáng tạo. Đến năm 1950, họ sáng lập Eames Office tại Los Angeles, đánh dấu khởi đầu cho chuỗi thiết kế nội thất hiện đại mang tính biểu tượng, khởi đầu là chiếc ghế Fiberglass Chair.

Điểm đặc biệt trong các thiết kế của họ là khả năng thích ứng không ngừng. Ví dụ, Fiberglass Chair ra đời trong bối cảnh thiếu hụt vật liệu hậu chiến tranh, nên thay vì dùng kim loại dập như ý tưởng ban đầu, họ chọn sợi thủy tinh. Sau này, vật liệu này được thay bằng nhựa ép hoặc polyurethane phù hợp hơn với dây chuyền công nghiệp hiện đại.

Vỏ ghế sợi thủy tinh do Charles và Ray Eames thiết kế. (Hình ảnh: Tư liệu: Eames Institute).

Khi các hãng sản xuất như Herman Miller hay Vitra bắt đầu chuyển hướng sang thị trường văn phòng, vợ chồng Eames cũng nhanh chóng cải tiến thiết kế để phù hợp với công năng làm việc. Những chiếc ghế từng dành cho không gian sống giờ đây xuất hiện trong các văn phòng toàn cầu, từ dòng ghế Executive mềm mại đến ghế xoay bốn chân đơn giản cho công việc thường nhật, tất cả đều là biến thể của chiếc Fiberglass nguyên bản.

Bên cạnh nội thất, Charles và Ray Eames cũng để lại dấu ấn sâu đậm trong các lĩnh vực kiến trúc, phim ảnh và thiết kế đồ họa, góp phần hình thành thẩm mỹ Mỹ hậu chiến. Viện Eames, nơi lưu trữ và bảo tồn di sản của họ, hiện đã có trụ sở cố định tại Richmond, California và tổ chức nhiều triển lãm trực tuyến. Past as Prologue đánh dấu bước chuyển mình khi lần đầu họ đưa triển lãm tranh nghệ thuật và thiết kế ra không gian công cộng.

Không gian sắp đặt triển lãm Past as Prologue tại Transamerica Pyramid Center. (Hình ảnh: Tư liệu: Eames Institute).

Thông qua triển lãm này, công chúng được chứng kiến cách hai nghệ sĩ liên tục đối thoại với chính di sản của mình, bằng tư duy thiết kế linh hoạt và khả năng “tái hiểu” các đối tượng quen thuộc, đúng như triết lý mà Charles từng nói: “Không phải ai cũng được rèn luyện để nhìn lại và hiểu lại những điều mình tưởng đã hiểu rõ.”

Thông tin triển lãm:

Sự kiện nghệ thuật: Past as Prologue: The Last Decade of Furniture Design by Ray and Charles Eames
Địa điểm: Transamerica Pyramid Center, 600 Montgomery St, San Francisco
Thời gian: 7/6/2025 – mùa thu 2025

Nguồn: Charles and Ray Eames’s Overlooked Final Decade Takes Center Stage in San Francisco

Quỳnh Hoa