Triển lãm “Đồng nát ve chai và tương lai của rác thải nhựa”: Nghệ thuật kết nối tái chế và nhận thức cộng đồng

Ngày 24/3 tại Hà Nội, triển lãm nghệ thuật “Đồng nát ve chai và tương lai của rác thải nhựa” chính thức khai mạc, thu hút sự quan tâm của đông đảo công chúng, nghệ sĩ và những người đang hoạt động trong lĩnh vực môi trường. Sự kiện do Viện Đào tạo và Hợp tác quốc tế – Đại học Kiến trúc Hà Nội phối hợp cùng Công ty Cổ phần VietCycle tổ chức, dưới sự đồng hành của Chương trình Hành động Toàn cầu về nhựa.

Triển lãm là một hoạt động mang tính kết nối giữa nghệ thuật thị giác và các chủ đề môi trường, nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về vấn đề rác thải nhựa, đồng thời ghi nhận vai trò thiết yếu của những người thu gom ve chai – nhóm lao động phi chính thức nhưng đóng vai trò quan trọng trong chuỗi tái chế đô thị.

Gần 60 tác phẩm phản ánh đa chiều về môi trường và con người

Tham gia sự kiện văn hóa nghệ thuật này là 30 nghệ sĩ với gần 60 tác phẩm thuộc nhiều thể loại: đồ họa tranh in, tranh màu nước, điêu khắc, nghệ thuật sắp đặt, in độc bản, và nhiếp ảnh nghệ thuật. Những tác phẩm được trưng bày đã khắc họa chân thực đời sống và công việc của những người thu gom phế liệu, đồng thời thể hiện các khía cạnh liên quan đến tác động tiêu cực của rác thải nhựa đối với môi trường, sức khỏe cộng đồng và kinh tế xã hội.

Một số tranh triển lãm nghệ thuật tiêu biểu như “Núi rác” của Eloise Saliou – đoạt giải Nhất, hay “Bàn tiệc rực cháy” của Mahe Brillant – đoạt giải Nhì, đã đưa ra những góc nhìn thẳng thắn về hiện trạng ô nhiễm rác thải. Hai giải Ba được trao cho “Bãi rác bốc cháy” của Anouk Drain và “Kẻng sắt” của Nguyễn Mai Trà – tác phẩm sử dụng chai lọ, mảnh thủy tinh tái chế kết hợp trên nền mica, với mong muốn chuyển hóa thủy tinh thành chất liệu tái sử dụng hiệu quả hơn.

Toạ đàm nghệ thuật: Khi người nhặt ve chai là "bộ lọc đầu tiên" của hệ sinh thái tái chế

Các khách mời thảo luận về vấn đề bảo vệ môi trường tại sự kiện.

Bên cạnh phần trưng bày, sự kiện còn có buổi toạ đàm nghệ thuật với sự tham gia của các chuyên gia môi trường và đại diện cộng đồng người thu gom đồng nát. Các ý kiến tại toạ đàm cho thấy, người nhặt ve chai không chỉ là người xử lý rác thải, mà còn là mắt xích đầu tiên trong chuỗi giá trị nhựa – giúp phân loại, thu gom và chuyển tiếp rác thải có khả năng tái chế đến các đơn vị xử lý phù hợp.

Nhiều chuyên gia khẳng định, hệ sinh thái tái chế tại Việt Nam sẽ khó hoạt động hiệu quả nếu thiếu lực lượng lao động này. Tuy nhiên, nghề ve chai hiện vẫn chưa được nhìn nhận đúng mức về giá trị đóng góp, trong khi điều kiện làm việc, thu nhập và chế độ bảo vệ quyền lợi còn hạn chế.

Nghệ thuật và trách nhiệm cộng đồng trong thời đại tiêu dùng

Các tác phẩm được thể hiện dưới nhiều chất liệu với ngôn ngữ thể hiện đa dạng.

Núi rác, Eloise Saliou, Khắc cao su.

Sự kiện lần này không chỉ là một triển lãm nghệ thuật đương đại mang ý nghĩa thị giác, mà còn là hành động kêu gọi cộng đồng thay đổi hành vi tiêu dùng và phân loại rác tại nguồn. Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh và lượng rác thải ngày càng tăng, triển lãm đặt ra vấn đề cấp thiết về kinh tế tuần hoàn – mô hình hướng tới phát triển bền vững bằng cách tái sử dụng và tái chế chất thải.

Kẻng sắt, Mai Trà.

Nhiều tác phẩm đã sử dụng chất liệu tái chế, đồ phế thải và vật liệu thô như chai nhựa, kính vụn, kim loại để truyền tải thông điệp bảo vệ môi trường. Đây cũng là xu hướng mà nhiều trung tâm nghệ thuật đương đại trong nước và quốc tế đang thúc đẩy thông qua các chương trình cộng đồng và workshop nghệ thuật.

Góp phần nâng cao nhận thức xã hội

Không khí khai mạc tại triển lãm.

Thông qua các hoạt động của triển lãm, ban tổ chức kỳ vọng có thể lan tỏa ý thức về phân loại rác tại nguồn, giảm tiêu dùng nhựa dùng một lần và tăng cường hỗ trợ những người đang làm nghề thu gom phế liệu – những “chiến binh thầm lặng” trong công cuộc gìn giữ môi trường. Đồng thời, sự kiện cũng góp phần định vị vai trò của nghệ thuật như một phương tiện kết nối xã hội và truyền cảm hứng thay đổi.

Nguồn: Triển lãm mỹ thuật “Đồng nát ve chai và tương lai của rác thải nhựa”
Quỳnh Hoa