Tổ quốc qua các tác phẩm điêu khắc của Trần Trọng Tri

Tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (Hà Nội), Triển lãm cá nhân đầu tiên của nhà điêu khắc trẻ Trần Trọng Tri, với tên gọi “Một chuyến đi”, vừa khai mạc với những tác phẩm được sắp đặt làm nổi bật hình tượng thuyền và nước mang ý nghĩa biểu trưng của Tổ quốc.

Tên gọi của triển lãm lần này xuất phát từ loạt tác phẩm của nhà điêu khắc trẻ thực hiện năm 2012, với chất liệu đúc kim loại, dựa trên cảm xúc về hình tượng con thuyền Đông Sơn chở nước. Tác phẩm ấn tượng nhất và có kích thước cũng lớn nhất của loạt sáng tác này có kích thước 90x 35cm (dày hơn 5cm) mang tên là "Một chuyến đi" và đó cũng là tên gọi anh dành đặt cho triển lãm đầu tiên của mình.

Trong quãng thời gian ba năm, từ 2012 đến nay, Trần Trọng Tri ấp ủ ý tưởng và lao động cật lực để chuẩn bị cho ra mắt triển lãm. Hành trình điêu khắc lần này vẫn được lập ý bằng cặp đối lập Thuyền - Nước, nhưng được triển khai thành cấu trúc không gian chiếm lĩnh cả hai phòng triển lãm của Bảo tàng Mỹ thuật, có thể gọi là điêu khắc không gian hay nghệ thuật sắp đặt cũng được.

Cặp hình tượng Thuyền - Nước được diễn dịch qua một loạt hình con thuyền được tác giả làm bằng nhiều chất liệu: gỗ, tre, mùn cưa, inox, composit (chiếc lớn nhất dài 15m). Dường như tác giả có mong muốn khái quát, ước lệ hành trình vận động của cả dân tộc từ chiều sâu lịch sử - một dân tộc trân trọng gọi tổ quốc mình là Nước! Có những con thuyền như ngọc đỏ trong cổ tích, trong huyền thoại. Có những con thuyền “lá tre”, bằng nan, phên nứa tạm bợ nhưng đã đưa người khai hoang mở đất “dắt dìu nhau vào tới Cà Mau”. Rồi những đại chiến thuyền vượt biển, ghi dấu cương thổ quốc gia trên các vùng quần đảo giữa khơi xa, còn lưu sự tích anh hùng…

Hình tượng Nước (hay Đất và Nước nói chung) thì trừu tượng, phi hình thể nhưng lẩn quất bao trùm hơn, cũng được tác giả dày công tìm cách chuyển tải cô đọng bằng điêu khắc, sẽ gây tò mò với những nhận thức đột khởi hết sức thú vị… Trần Trọng Tri cho biết: “Thuyền và nước là những vật thể rất gần gũi, đầy ý nghĩa. Nó chứa đựng, chuyên chở, gợi mở những điều lớn lao về tình yêu, về sự chìm nổi, sự sinh tồn, về niềm tin và hy vọng…”

Năm 2007, sau khi hoàn thành hệ Đại học ngành điêu khắc tại trường Đại học Mỹ thuật Hà Nội (mất 10 năm học hành cả trong trường lẫn ngoài đời), Trần Trọng Tri mới thực sự bước vào sự nghiệp sáng tác. Ngay trong năm 2009, với hai cụm điêu khắc đá lớn tại hai đầu đất nước: Con đường lông ngỗng, điêu khắc đá kích thước 10 x 4 m thực hiện tại Trại sáng tác quốc tế Phú Thọ và Vết đạn, điêu khắc đá 1 x 2 m tại Trại sáng tác điêu khắc Hậu Giang, Trần Trọng Tri đã xác định rõ con đường sáng tác lâu dài của mình đó là đất nước và Tổ quốc, bắt đầu từ các truyền thuyết, huyền sử, cộng với chiêm nghiệm cá nhân hiện tại.

Có thể nói, trong thời đại mà bản đồng ca các âm, giọng đa số hòa nhau nỉ non kể chuyện cá nhân... Một tiếng nói tự sự nghệ thuật, phát xuất từ trái tim, đề cập đến những cảm hứng lớn lao về đất nước, về dân tộc, quả thật hiếm quá, làm ta phải sững sờ!

Nguồn: https://nhandan.vn/to-quoc-qua-cac-tac-pham-dieu-khac-cua-tran-trong-tri-post228265.html