Tấm thảm thêu Bayeux sẽ trở lại Vương quốc Anh lần đầu tiên sau 950 năm

( Detail of the Bayeux Tapestry )

Tấm thảm thêu Bayeux sẽ trở lại Vương quốc Anh lần đầu tiên sau 950 năm trong một thỏa thuận mang tính lịch sử giữa Anh và Pháp, dự kiến được hoàn tất vào ngày 9 tháng 7. Tác phẩm dệt dài 230 foot này, được trang trí bằng các cảnh mô tả Cuộc chinh phục của người Norman vào năm 1066, sẽ được cho mượn và trưng bày tại Bảo tàng Anh ở London. Mặc dù các chuyên gia tin rằng tấm thảm có thể đã được tạo ra bởi các nữ tu tại Canterbury, Anh, nhưng kiệt tác lịch sử này đã được lưu giữ tại Pháp kể từ năm 1077.

Tấm thảm sẽ được trưng bày trong một triển lãm đặc biệt, có một không hai trong đời, về Cuộc chinh phục của người Norman, cùng với nhiều hiện vật mượn từ các bộ sưu tập khác và các tác phẩm tiêu biểu của Bảo tàng Anh. Triển lãm này dự kiến khai mạc vào tháng 9 năm 2026.

Đổi lại, những báu vật quý giá từ cả bốn quốc gia thuộc Vương quốc Anh – Anh, Xứ Wales, Scotland và Bắc Ireland – sẽ được chuyển đến Pháp, bao gồm các hiện vật khai quật từ nơi chôn cất tàu Anglo-Saxon nổi tiếng có tên Sutton Hoo và các quân cờ ngà voi Lewis từ thế kỷ 12. Thỏa thuận này sẽ được công bố tại Bảo tàng Anh vào ngày mai bởi Thủ tướng Anh Keir Starmer và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, người hiện đang có chuyến thăm cấp nhà nước tới Vương quốc Anh. Giám đốc Bảo tàng Anh Nicholas Cullinan sẽ là người ký kết văn kiện này.

( Helmet from Sutton Hoo )

“Tấm thảm thêu Bayeux là một trong những hiện vật văn hóa độc đáo và quan trọng nhất trên thế giới, thể hiện mối liên hệ sâu sắc giữa Anh và Pháp và đã làm say mê biết bao thế hệ trên khắp thế giới,” Cullinan phát biểu.

“Không có hiện vật đơn lẻ nào trong lịch sử nước Anh lại nổi tiếng, được nghiên cứu trong trường học và sao chép trong hội họa nhiều như tấm thảm thêu Bayeux,” George Osborne, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Bảo tàng Anh, chia sẻ. Ông gửi lời cảm ơn đến các bộ trưởng, quan chức và nhà ngoại giao đã góp phần tạo nên thỏa thuận mang tính bước ngoặt này. “Đây là biểu hiện rõ nét nhất của mối quan hệ bền chặt giữa Anh và Pháp. Merci beaucoup!”

( Detail of the Bayeux Tapestry )

Cuộc chinh phục của người Norman đề cập đến cuộc xâm lược nước Anh bởi William, Công tước xứ Normandy, vào năm 1066. Sự kiện này chấm dứt triều đại Anglo-Saxon và thiết lập sự thống trị của người Norman, qua đó làm thay đổi sâu sắc văn hóa, xã hội và ngôn ngữ của nước Anh. Tấm thảm thêu Bayeux, được đặt hàng bởi người anh cùng mẹ khác cha của William, Giám mục Odo xứ Bayeux vào những năm 1070, là một nguồn tư liệu quan trọng giúp các nhà sử học hiểu rõ các sự kiện đã diễn ra.

Tác phẩm này từng được treo quanh gian giữa của Nhà thờ lớn Bayeux vào năm 1077 và kể từ đó vẫn được lưu giữ tại thị trấn này, ngoại trừ hai lần được đưa tới Paris trong Cách mạng Pháp và Chiến tranh Thế giới thứ hai. Vương quốc Anh lần đầu tiên cố gắng thương lượng để mượn tấm thảm vào năm 1953, nhằm chào mừng lễ đăng quang của Nữ hoàng Elizabeth II, và kế hoạch đã được triển khai. Tuy nhiên, giới chức Pháp đã bất ngờ hủy bỏ thỏa thuận chỉ một tháng trước khi nó được thực hiện.

Gần đây hơn, khả năng đạt được thỏa thuận cho mượn giữa hai quốc gia láng giềng đã được bàn bạc trong nhiều năm. Vào năm 2018, đã xuất hiện tin đồn rằng Tổng thống Macron đã đồng ý “về nguyên tắc”. Động thái này được mô tả là một cử chỉ ngoại giao hào phóng, thể hiện mối quan hệ tốt đẹp giữa Pháp và Vương quốc Anh trong bối cảnh hậu Brexit. Tuy nhiên, đề xuất ban đầu này đã không thành hiện thực, một phần do lo ngại về độ mong manh của tấm thảm, khiến việc vận chuyển trở nên rủi ro.

( Bayeux Tapestry on view at the Bayeux Museum )

Gần đây hơn nữa, vào năm 2021, thị trưởng Bayeux tuyên bố rằng chỉ xem xét cho mượn tác phẩm thêu quý giá này nếu Vương quốc Anh đồng ý phục chế nó. Ông nói thêm rằng tấm thảm sẽ chỉ được di chuyển khi Bảo tàng Bayeux – nơi lưu giữ tác phẩm từ năm 1983 – đóng cửa để tiến hành một đợt trùng tu lớn, dự kiến tiêu tốn khoảng 35 triệu euro (tương đương 40 triệu đô la Mỹ).

“Chúng tôi buộc phải di dời vì không thể phục chế tấm thảm ngay tại chỗ trong bảo tàng, do không gian quá chật,” ông giải thích. “Với lý do đó, việc di chuyển 1km, 100km hay 500km cũng không tạo khác biệt nhiều.”

Bảo tàng Bayeux dự kiến sẽ đóng cửa trong hai năm kể từ ngày 1 tháng 9, mở ra cơ hội hiếm hoi để đưa tấm thảm đi mượn ở nước ngoài. Mùa xuân vừa qua, Keir đã úp mở trong podcast History Extra rằng giới chức văn hóa Anh vẫn đang thảo luận liên tục với phía Pháp về khả năng này. Hiện vẫn chưa rõ liệu công tác bảo tồn có được đưa vào thỏa thuận hay không.

Nguồn : Bayeux Tapestry Will Return to the U.K. for the First Time in 950 Years

Biên dịch : Bảo Long