NGHỆ THUẬT TRANH LỤA TRUNG QUỐC (P1)

Tranh lụa là đã có từ nhiều thế kỷ trước tại Trung Quốc và theo thời gian, dòng tranh này đã có những bước phát triển rực rỡ, khiến đời sau hết sức kính nể. Tranh lụa Trung Quốc thể hiện những chủ đề hết sức đa dạng: từ những tranh phong cảnh thiên nhiên, núi rừng cho đến tranh chân dung giới quan lại, quý tộc. Mỗi chủ đề này lại gắn với những phong cách, kỹ thuật sáng tác đặc trưng riêng biệt. Tuy nhiên, nhìn chung nghệ thuật tranh lụa Trung Quốc vẫn luôn mang lại ấn tượng cho người xem bởi sự sang trọng và kỳ công, phức tạp. Một bức tranh lụa luôn đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên nhẫn được mài giũa qua thời gian và thực hành. Chính điều này cũng góp phần khiến dòng tranh này trở nên độc đáo trên khắp thế giới.

Tranh lụa: Săn bắn - Lin Kuan Tao

Trong lịch sử, những họa sĩ vẽ lụa truyền thống của Trung Quốc phải tuân theo một quy trình thủ công phức tạp. Trước hết họa sĩ tự mình dùng đá để mài tấm lụa vẽ đến độ mỏng và mịn tiêu chuẩn. Dụng cụ vẽ tranh lụa là bút lông. Màu vẽ là dạng màu khoáng điều chế từ các nguyên liệu tự nhiên. Tranh lụa là một niềm đam mê của  các nhà sử học và nhà nghiên cứu nghệ thuật Trung Quốc cũng như trên toàn thế giới. Một số tác phẩm tranh lụa hiện đang được trưng bày tại các viện bảo tàng nghệ thuật và ghi danh vào sử sách. 

Các bức tranh lụa hiện đại của Trung Quốc đã có những bước phát triển mới về mặt chất liệu, kỹ thuật nhờ quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Các công cụ, vật liệu ngày càng được nâng cao, cải tiến. Bảng màu vẽ cũng trở nên đa dạng hơn. Tuy nhiên, các nghệ sĩ đương đại vẫn tuân theo quy trình tổ truyền, giúp cho tranh lụa hiện đại Trung Quốc vừa có được sự mới mẻ của thời đại, vừa giữ được tinh thần truyền thống.

Lịch sử tranh lụa Trung Quốc

Hầu hết các nhà sử học nghệ thuật đều tin rằng tranh lụa Trung Quốc được hình thành từ thời Chiến Quốc vào năm 476 trước Công nguyên. Dòng tranh lụa này sau đó đã trở nên phổ biến vào thời Tây Hán năm 206 trước Công nguyên.

Vào thời đó, lụa được coi là chất liệu tinh khiết và có giá trị nhất. Tranh lụa trở thành một thứ trân phẩm mà đời hoàng đế phong kiến Trung Quốc nào cũng sở hữu. Bên cạnh hình thức cống phẩm, các hoàng đế cũng thường đặt hàng từ những vị họa sư nổi tiếng đương thời.

Vì thiếu dụng cụ và màu sắc nên tranh lụa nguyên bản sẽ không có nhiều chi tiết như những bức tranh vẽ bằng kỹ thuật rửa mực hay tranh “quốc họa” ra đời sau này. Các nghệ sĩ đã phối được những màu sắc tốt hơn và tối ưu hóa kỹ thuật vẽ tranh lụa, tạo ra hình người cũng như các hình tượng đại diện cho quái vật và quái thú thần thoại. Những bức tranh này dần dần có ý nghĩa về mặt nghệ thuật khi các nghệ sĩ bắt đầu miêu tả những điển tích tôn giáo nổi tiếng và các truyện thần thoại, ngụ ngôn.

Từ cuối thế kỷ thứ 2 sau Công nguyên, tranh lụa Trung Quốc bắt đầu trở thành một mặt hàng trao đổi với nhiều người trên khắp châu Âu. Khắp châu Á, ai ai cũng muốn sở hữu, sưu tầm tranh lụa. Hoạt động giao thương này đạt đến đỉnh cao khi Châu Âu bắt đầu sản xuất hàng loạt lụa trong các cuộc chinh phục của Thập tự chinh. Cho đến hiện tại, những người đam mê nghệ thuật sẽ tìm thấy rất nhiều tranh lụa Trung Quốc trên khắp lục địa châu Âu.

Xem thêm phần 2 tại đây

Biên dịch: Minh Tâm

Biên tập: Thu Huyền

Nguồn: https://www.chinaartlover.com/the-art-of-chinese-silk-painting