Nghệ thuật, Công lý dành cho những vấn đề môi trường (Phần 8)

Mối quan ngại của Peter Doig

Tác phẩm Grande Riviere, Trinidad, trong vai những con kền kền - chó săn mồi - đang chờ đợi (Hình 26).

Hình 26. Peter Doig, Grand Riviere, 2001-2002, sơn dầu trên toan, 228.8 x 358.4 cm. Nhà triển lãm sưu tập của Canada (41147).

Ảnh của Peter Doig, Triển lãm Victoria Miro.

Viết về bức tranh này - bức tranh Trinidadian vẽ trên toan đầu tiên của Doig - trong cuốn sách Chào buổi sáng, Paramin (2016) của họ, Derek Walcott gợi lên những cảnh tượng, sự trống trải và vắng bóng của Conradian, như “khu rừng xanh tươi nuốt chửng nhà thám hiểm”. Cảnh quan của Doig nói lên lịch sử — về lịch sử của vùng sinh thái sông Lớn cũng như lịch sử của quá trình thuộc địa hóa vùng nhiệt đới Hoa Kỳ, về cách một nơi xa xôi và xinh đẹp như cửa sông đã đặt tên cho ngôi làng Grande Riviere vẫn giữ được sức cuốn hút của nó khi thảm họa tiếp theo đang chờ đợi.

Grand Riviere là nơi có lẽ là vùng sinh thái hoang sơ nhất của Trinidad, một thuật ngữ được sử dụng trong sinh thái học để mô tả một không gian chuyển tiếp đột ngột như - sông, biển, rừng - tạo thành một vùng sinh thái hẹp giữa chúng được minh chứng nhờ sự tương tác của cộng đồng đã dẫn đến những biến đổi căn bản về điều kiện sinh thái dẫn đến những thay đổi đột ngột trong xã hội loài người. Phong cảnh đẹp như mơ - ghi lại ba khu vực riêng biệt đánh dấu vùng sinh thái: vùng biển tối tăm, đe dọa và tấn công; con sông lớn mời gọi những nhà thám hiểm vào khu rừng của hòn đảo; và dải bãi biển hẹp, nơi có một con ngựa bị bỏ rơi (một loài xâm lấn thuộc địa) được theo dõi bởi một ủy ban gồm những con kền kền đen phổ biến ở Trinidad, những “kẻ xóa sổ” tiềm năng của lịch sử hiện diện thuộc địa. Sự háo hức chờ đợi của họ và khoảng cách quá gần với con ngựa, nhắc nhở chúng ta về lý do tại sao sự tập hợp của họ như một "ủy ban" có thể nhanh chóng trở thành "sự đánh thức" của những con kền kền đến như thế.

Sức mạnh của Grand Riviere nằm ở tầng lớp lịch sử của nó, nhưng cũng dựa trên những gì nó cho chúng ta biết về tương lai có thể xảy ra. Đặc điểm địa lý của nó - đó là một cảnh quan có thể tham quan, trải nghiệm tận mắt - gợi lên lịch sử khai thác và khai thác vùng đất như một địa điểm của các đồn điền cacao nổi tiếng nhưng bị bỏ hoang, nay đã được trồng lại và là nơi phát triển sự đa dạng sinh học. Khu rừng này đại diện cho một chiến thắng chống lại nạn phá rừng thuộc địa, khi thiên nhiên tự tái tạo chính nó trên những tàn dư của quá trình thực dân hóa. Những bãi cát của nó hiện nay nổi tiếng là không gian làm tổ quan trọng cho loài rùa luýt có nguy cơ tuyệt chủng; và bảo tồn rùa, du lịch sinh thái và đánh bắt cá thủ công đã thay thế các hoạt động bóc lột do thực dân mang lại. Bức tranh lặp lại những phát triển này trong chuyến du ngoạn trên sông đơn độc yên bình trên mặt nước sông.

Tuy nhiên, tác động lâu dài của Grand Riviere là một lời nhắc nhở về mối đe dọa phải đối mặt với các vùng sinh thái dễ bị tổn thương như đã hình thành tại nơi giao nhau của Sông Lớn, biển và các bờ biển dễ bị tổn thương của làng Grande Riviere. Nó đại diện cho vùng biển đang xâm thực và khả năng xóa sổ tối thượng của nó, xóa sạch bờ biển hẹp dễ bị tổn thương trong bức tranh dưới ánh trăng đầy yêu thương của Doig. Không gian tối ghi lại sự phản chiếu của các vì sao, đón ánh trăng khi nó phản chiếu vào những tán cây và những cây cọ uốn cong, nói với tôi về mối đe dọa do mực nước biển dâng cao như là giai đoạn cuối cùng đe dọa vùng nhiệt đới Trinidad của Hoa Kỳ. Walcott - người có tình yêu với Trinidad, Doig chia sẻ - viết về “một nỗi kinh hoàng mơ hồ bên trong bụi cây không có lá”: Doig thừa nhận và dự báo về sự kinh hoàng của bụi cây đen tối nhưng lại hướng ra biển với những nỗi kinh hoàng khác đang trỗi dậy từ bên dưới.

- Phản hồi của Simon Schaffer, Giáo sư Lịch sử Khoa học, Đại học Cambridge.

Nguồn: https://www.britishartstudies.ac.uk/issues/issue-index/issue-18/arts-environmental-justice-ecological-crisis

Biên dịch: Hưng

Biên tập: Ahndoar