Moomin và di sản của Tove Jansson lần đầu được triển lãm quy mô tại Hoa Kỳ

Một trong những biểu tượng của văn học thiếu nhi thế giới, Moomin, đang chính thức có mặt tại Mỹ qua triển lãm nghệ thuật đặc biệt “Tove Jansson và Moomin: Cánh cửa luôn rộng mở”. Được tổ chức tại Thư viện Công cộng Brooklyn từ ngày 28/6 đến 30/9/2025, đây là lần đầu tiên tại Hoa Kỳ tổ chức một sự kiện nghệ thuật quy mô lớn nhằm tôn vinh thế giới Moomin và người sáng tạo của nó, nữ nghệ sĩ Phần Lan Tove Jansson.

Tove Jansson cùng những búp bê Moomin. © Reino Loppinen.

Sự kiện nghệ thuật miễn phí này đánh dấu kỷ niệm 80 năm ra đời của Moomin, loạt nhân vật truyện tranh và văn học thiếu nhi từng làm say mê hàng triệu độc giả toàn cầu. Đây là một trong những sự kiện trọng điểm trong chuỗi chương trình kỷ niệm diễn ra khắp Phần Lan, mở đầu bằng một triển lãm nghệ thuật lớn tại Bảo tàng Nghệ thuật Helsinki.

Tove Jansson xuất bản cuốn sách đầu tiên về Moomin mang tên “The Moomins and the Great Flood” vào năm 1945. Tác phẩm này đã đặt nền móng cho một thế giới sáng tạo phong phú xoay quanh thung lũng Moomin, nơi các nhân vật như Moominpapa, Moominmama, Snif, và những sinh vật kỳ quái như Hattifatteners cùng nhau phiêu lưu và học hỏi qua nhiều câu chuyện vừa kỳ ảo, vừa đậm chất nhân văn.

Những búp bê Moomin chính thức đầu tiên, do Atelier Fauni chế tác (khoảng những năm 1950). © Moomin Characters.

Ấn bản tiếng Thụy Điển đầu tiên của truyện Moomin đầu tiên, The Moomins and the Great Flood (1945). © Moomin Characters.

Những chủ đề xuyên suốt tác phẩm của Jansson, từ di cư, cộng đồng, sự đồng cảm đến gia đình, đều hiện diện rõ nét trong triển lãm tại thư viện Brooklyn. Thomas Zambra, đại diện của Moomin Characters Ltd. và cháu đời thứ ba của Tove Jansson, chia sẻ: “Thư viện là nơi chào đón mọi người, giống như thung lũng Moomin – nơi không phân biệt ai, nơi an toàn cho tất cả.”

Triển lãm không chỉ tái hiện thế giới Moomin qua mô hình ngôi nhà Moomin nổi tiếng, được chính Jansson và cộng sự dựng nên, mà còn giới thiệu những búp bê Atelier Fauni nguyên bản từ những năm 1950. Các phiên bản sách đa ngôn ngữ, phim hoạt hình, bản thảo gốc và các tranh minh họa quý hiếm cũng được trưng bày, giúp công chúng tiếp cận toàn diện hơn với di sản của Jansson.

Ngôi nhà Moomin do Tove Jansson, Tuulikki Pietilä và Pentti Eistola tạo dựng. © Linus-Lindholm / Moomin Characters.

Tác phẩm của bà không chỉ dừng lại ở Moomin. Jansson còn minh họa cho các tác phẩm kinh điển như “Alice ở xứ sở thần tiên” và “The Hobbit”. Qua triển lãm nghệ thuật này, khán giả được khám phá cả những khía cạnh ít biết hơn trong sự nghiệp hội họa và minh họa của nữ nghệ sĩ đến từ Bắc Âu.

Một điểm đặc biệt của triển lãm là cách tiếp cận toàn diện, không còn tách biệt giữa con người Tove Jansson và các nhân vật Moomin do bà tạo ra, điều từng phổ biến trong các triển lãm trước đây. Thay vào đó, cuộc đời, quan điểm sống và cả bản sắc cá nhân của Jansson, một nữ nghệ sĩ đồng tính ở vùng Bắc Âu, được tôn vinh như nguồn cảm hứng trực tiếp hình thành nên tinh thần cởi mở và bao dung trong thế giới Moomin.

Tove Jansson trong xưởng vẽ của bà. © Eva Konikoff / Tove Jansson Estate.

Linda E. Johnson, Chủ tịch Thư viện Công cộng Brooklyn, nhấn mạnh: “Triển lãm không chỉ là nơi khám phá trí tưởng tượng mà còn là cơ hội để khơi dậy lòng bao dung, trí tò mò và cảm giác thuộc về, điều mà Jansson thể hiện xuyên suốt trong sự nghiệp.”

Ấn bản tiếng Thụy Điển của Alice ở xứ sở thần tiên, minh họa bởi Tove Jansson (1966). © Tove Jansson Estate.

Dành cho cả người lớn và trẻ em, sự kiện nghệ thuật tại Brooklyn này là cơ hội hiếm có để tìm hiểu sâu về một biểu tượng văn hóa toàn cầu, đồng thời là lời nhắc nhở về sức mạnh chữa lành và gắn kết cộng đồng của nghệ thuật kể chuyện.

Nguồn: The Moomins Changed Children’s Literature Forever. Now They’re Getting a Major U.S. Show

Quỳnh Hoa