Miền ký ức và sắc màu biểu hiện của Đỗ Bảng (Phần 4)

Hoạ sĩ Đỗ Bảng, người họa sĩ cần mẫn ghi chép đời sống bằng những nhịp cọ biểu hiện mạnh mẽ, phóng túng nhưng vẫn đầy chất thơ và tính bản địa. Những tác phẩm lần này là một cuộc trở về – trở về với ký ức tuổi thơ, với phiên chợ quê, đêm Trung thu, buổi lễ cầu siêu đầu năm hay hình bóng con mèo đen quen thuộc. Đó là cuộc trở về không phải bằng hồi ức mờ nhòe, mà bằng màu sắc rực rỡ và những đường nét dứt khoát, nồng nhiệt như chính nhịp sống làng quê Bắc Bộ.

Trong loạt tranh này, Đỗ Bảng không chỉ tái hiện các chủ đề gần gũi – trẻ con chơi diều, người dân đi lễ, cô gái đội nón, mẹ gánh lễ vật, mèo ngồi trong vườn hoa – mà còn "gạn lọc" cảm xúc và trực giác để đưa chúng vào hình hài hội họa. Không gian trong tranh thường hư thực đan xen, nhân vật như trôi giữa các lớp thời gian và ánh sáng tưởng tượng. Đó là sự biểu hiện mang tính thơ ca, nơi từng nét vẽ không nhằm mô tả mà để khơi gợi: gợi sự thân thuộc, gợi một miền quê trong tâm tưởng, gợi những nếp văn hóa dân gian như vẫn còn sống động đâu đó trong ta.

Triển lãm không chỉ là tập hợp tranh. Đây là một hành trình, một không gian thị giác nơi mỗi người có thể tìm thấy tuổi thơ mình, một lát cắt văn hóa bản địa, hay đơn giản là sự chân thành trong cách một người họa sĩ nhìn cuộc sống – với niềm yêu thương vô điều kiện.

Tiểu sử họa sĩ Đỗ Bảng

Họa sĩ Đỗ Bảng sinh năm 1956 tại Bắc Ninh – vùng đất Kinh Bắc giàu truyền thống văn hóa dân gian. Đỗ Bảng lựa chọn lối vẽ biểu hiện như một phương thức thể hiện bản ngã và cảm xúc cá nhân – phóng khoáng, trực cảm nhưng đầy chất liệu văn hóa dân gian Việt Nam.

Trong suốt sự nghiệp sáng tác, ông dành nhiều tâm huyết cho các đề tài nông thôn, tín ngưỡng dân gian, tuổi thơ, sinh hoạt làng quê Bắc Bộ và những khía cạnh tinh thần trong văn hóa người Việt. Chất liệu ông thường sử dụng là sơn dầu và acrylic trên giấy dó, giấy bìa, hoặc toan, với gam màu tươi sáng và kỹ thuật xử lý hình khối phóng khoáng, gần với ngôn ngữ biểu hiện phương Tây nhưng không mất đi bản sắc Việt.

Các tác phẩm của Đỗ Bảng từng được giới thiệu trong nhiều triển lãm trong nước, và được đánh giá cao bởi chiều sâu văn hóa cùng phong cách thị giác riêng biệt, đậm chất thơ và hơi thở quê hương.

31. Chân dung – Acrylic, 14,5x48 cm

Kích thước tranh dọc hẹp khiến hình dáng nhân vật trở nên thanh tú và cô đặc. Với những gam màu dịu – hồng phấn, lam lục – khuôn mặt như thoát ra khỏi khung hình, trầm lắng và thiền định. Đây là gương mặt "nội cảm", không đại diện cá nhân mà mang tính biểu tượng cho vẻ đẹp phụ nữ Bắc Bộ – nền nã, sâu kín, giàu nội lực.

32. Mừng xuân Giáp Thìn – Acrylic, 61x81 cm

Rồng – biểu tượng của năm Giáp Thìn – được Đỗ Bảng thể hiện không theo kiểu truyền thống Trung Hoa mà mang hơi thở dân gian Việt: rồng nhỏ, mềm mại, gần gũi như con vật quen trong mơ. Tông màu vàng – đỏ rực rỡ tạo cảm giác tưng bừng. Đây là bức tranh có tính trang trí cao, ca ngợi niềm tin vào khởi đầu mới, may mắn và đoàn viên.

33. Thanh âm dân tộc – Acrylic, 50x70 cm

Màu sắc dịu nhẹ, hình thể cô đọng, âm nhạc dường như vang lên từ chính sắc độ trong tranh. Bức tranh biểu hiện không chỉ một khoảnh khắc mà cả một văn hóa – nơi nhạc cụ, con người và tâm hồn hòa làm một. Đây là một cách điển hình mà Đỗ Hữu Bảng gợi chất Kinh Bắc: thông qua âm nhạc dân gian, chứ không chỉ hình ảnh.

34. Lợn âm dương – Acrylic, 35x50 cm

Mảng màu đậm – đỏ, trắng, đen – gợi cấu trúc âm – dương trong triết lý phương Đông. Dáng con lợn tròn đầy, mắt hí, miệng cười là biểu tượng của sự sinh sôi, no đủ. Đỗ Bảng không sao chép tranh dân gian, mà "vẽ lại" theo phong cách riêng: biến lợn thành một chủ thể biểu hiện sinh động, có hồn, có triết lý.

35. Hạ về – Acrylic, 79x109 cm

Gam màu xanh – vàng gợi nắng và cỏ, gợi tiếng ve, gợi sự phơi phới của tuổi trẻ. Hình ảnh thiếu nữ như trôi trong gió, không biên giới cụ thể. Tranh thiên về cảm xúc, như một khúc thơ đồng dao. Đây là cách Đỗ Bảng biểu hiện mùa – không bằng miêu tả chi tiết mà bằng trạng thái thị giác tổng thể.

36. Lễ cầu siêu – Acrylic, 73x140 cm

Bố cục trải ngang như tranh cuộn, các nhân vật trong áo nâu, tay chắp, ánh nến lập lòe. Đỗ Bảng sử dụng mảng màu trầm để làm nổi không khí linh thiêng, chuyển động của dòng người như trôi theo làn khói hương. Tranh không mô tả nghi lễ, mà biểu đạt một tâm trạng tâm linh – tĩnh lặng, thấu hiểu và siêu thoát.

37. Vào chùa – Acrylic, 80x120 cm

Hình ảnh cổng chùa như cánh cổng thời gian – nơi thế giới tâm linh và đời sống thường nhật gặp gỡ. Màu đỏ gạch, lam thẫm và các nhân vật trong áo nâu gợi cảm giác yên ổn, nương tựa. Đây là một biểu tượng của đời sống Kinh Bắc: đi chùa không chỉ là hành lễ mà còn là sự trở về với cội nguồn văn hóa.

38. Quan họ ngày hội – Acrylic, 123x123 cm

Một tác phẩm quy mô lớn, bố cục hình tròn với các nhân vật xếp vòng quanh như đang giao duyên. Tranh không đơn thuần là tái hiện quan họ, mà còn là một "khúc đồng dao hình ảnh" – nơi âm nhạc dân tộc hiện ra bằng đường nét, sắc màu và trạng thái ánh mắt. Đây là một trong những bức tranh đậm chất Kinh Bắc nhất của Đỗ Bảng.

39. Mèo dưới khóm hoa – Acrylic, 54x79 cm

Mèo – vốn là hình tượng quen thuộc trong tranh Đỗ Bảng – lần này mang dáng vẻ thư thái, đầy tính chiêm niệm. Khóm hoa bung nở như một cơn bão màu sắc, đối lập với dáng mèo bất động. Tranh là một đối thoại giữa tĩnh và động, giữa bản năng và vẻ đẹp tự nhiên – như một câu haiku bằng hình.

40. Đầu xuân đi lễ – Acrylic, 80x110 cm

Sự kiện dân gian được vẽ bằng ngôn ngữ hình khối biểu hiện: nhân vật gọn, động tác dứt khoát, màu sắc rực rỡ. Tranh không chỉ ghi lại phong tục đi lễ đầu xuân, mà còn biểu đạt cảm xúc náo nức, hân hoan của mùa mới – rất điển hình cho hội họa Bắc Ninh với tinh thần lễ hội, gắn bó cộng đồng và tâm linh nhẹ nhàng.

Xem tiếp phần 1

Xem tiếp phần 2

Xem tiếp phần 3

Phương Anh