Marie-Antoinette Boullard-Devé: Hành trình nghệ thuật từ Đông Dương đến Tangier

Marie-Antoinette Boullard-Devé (1890, Paris – 1970, Tangier) là một họa sĩ người Pháp nổi tiếng với những tác phẩm miêu tả cảnh vật Đông Dương, đặc biệt là Việt Nam, Campuchia và các quang cảnh tại Angkor. Bà đặc biệt yêu thích sử dụng chất liệu sơn dầu trên giấy để thể hiện vẻ đẹp của những vùng đất này.

Sau khi học tại Trường Mỹ thuật Paris (École des Beaux-Arts) và kết hôn lần đầu với Pierre Fournier des Corats, một nhà điêu khắc theo phong cách Art Deco, bà đã cùng chồng chuyển đến Đông Nam Á vào năm 1921. Tại đây, bà kết hôn với Maurice-Arsène Devé, một viên chức chính phủ Pháp, và bắt đầu cuộc sống mới nhờ một khoản tài trợ của Giải thưởng Compagnie de la Navigation Mixte (Tạm dịch: Công ty Hàng hải tổng hợp), một công ty hàng hải Pháp.

Bà là một thành viên tích cực của nhóm École des peintres-voyageurs de l’Indochine (Tạm dịch: Trưởng phái các hoạ sĩ du hành tại Đông Dương) và tham gia minh họa cho nhiều ấn phẩm, bao gồm tạp chí Extreme-Asie vào những năm 1920. Năm 1926, bà xuất bản bộ sách Góc nhìn Đông Dương với 20 bản in thạch bản, đi kèm các văn bản của Marc Chadourne. Trong những năm sau đó, bà đã tổ chức các triển lãm cá nhân tại Paris, Sài Gòn và Hà Nội, đồng thời chồng bà cũng được bổ nhiệm làm thống đốc Huế. Bà còn tổ chức triển lãm tại Bangkok vào năm 1930, trong khi chồng bà ra mắt một tác phẩm âm nhạc tại Sài Gòn.

Một trong những tác phẩm nổi bật của bà là bộ tranh trang trí lối vào bản sao Angkor Wat cho Triển lãm Quốc gia Thuộc địa năm 1922 tại Marseille. Đến Triển lãm Quốc tế Thuộc địa năm 1931 tại Paris, bà được giao nhiệm vụ tạo ra một bức phù điêu khổng lồ (150 x 390 cm) mô tả các cảnh vật và nền văn hóa Đông Dương. Trong dự án này, bà đã làm việc cùng các sinh viên nổi tiếng từ Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (EBAI) như Lê Phổ, Nguyễn Phan Chánh, Vũ Cao Đàm và Georges Khánh. Một phần của bức phù điêu hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Quai Branly ở Paris.

Năm 1932, bà tham gia Salon des Artistes Musicalistes (tạm dịch: Phòng trưng bày của các nghệ sĩ âm nhạc) tại Galerie Druet ở Paris, và vào năm 1933, bà bắt đầu hợp tác với tổ chức từ thiện Ligue de la Bonté, nơi bà trở thành chủ tịch vào năm 1935. Sau đó, bà tiếp tục tổ chức các triển lãm tại Paris, San Francisco, Tangier và nhiều thành phố khác. Vào năm 1946, bà tham gia Salon d’Automne (tạm dịch: Phòng trưng bày Mùa thu) tại Paris và tổ chức triển lãm cá nhân tại phòng trưng bày Gumpel ở San Francisco. Những năm 1950, bà tiếp tục triển lãm ở Tangier và Paris.

Marie-Antoinette Boullard-Devé qua đời tại Tangier vào năm 1970, để lại một di sản nghệ thuật phong phú, đặc biệt là những tác phẩm ghi dấu ấn sâu đậm về văn hóa và thiên nhiên Việt Nam. Các tác phẩm của bà hiện nay vẫn được đấu giá tại các nhà đấu giá danh tiếng như Sotheby's Hong Kong và Balclis (Barcelona), dự kiến sẽ được đấu giá vào tháng 7 năm 2024.

Biên dịch: Phương Anh

Nguồn: Angkor Database