Lịch sử của tranh chân dung

Cái nhìn chung

Trong 500 năm, nhân loại cho ta những họa sĩ sáng giá gồm những thiên tài như William Dobson, William Hogarth, Sir Joshua Reynolds, Thomas Gainsborough và Ngài Thomas Lawrence. Những bậc thầy như Hans Holbein, Sir Anthony van Dyck, Ngài Godfrey Kneller, Carl Xavier Winterhalter và John Singer Sargent đã đến London hướng tới giới thượng lưu và nêu lên quan điểm rằng một xã hội cần sự đại diện cho bản thân, một cách để tách biệt từng cá nhân cụ thể. Trong những năm gần đây, các họa sĩ Anh Quốc như Stanley Spencer, Lucian Freud và David Hockney đã tiếp tục giữ cho những họa sĩ người Anh ở vị trí hàng đầu trong giới nghệ thuật tượng hình.

Ngày nay

Ngày nay, vẽ chân dung là một loại hình nghệ thuật đang phát triển mạnh và đáng chú ý nhất là sự hồi sinh của nó trong thời gian vừa qua, bằng chứng là sự đa dạng và tài năng xuất chúng xuất hiện hàng năm tại Phòng trưng bày Chân dung Quốc gia và Hiệp hội Họa sĩ Chân dung Hoàng gia (Anh Quốc). Phòng trưng bày Chân dung Quốc gia ở Luân Đôn (thành lập năm 1856) với tiếng tăm, giá trị và vị thế của nơi ấy, không nơi nào trên thế giới có thể sánh bằng, kể cả ở Mỹ. Nó làm phong phú thêm loại hình nghệ thuật này với thành công đáng ghi nhận.

Hạ viện và Thượng viện liên tục thêm các tác phẩm mới vào bộ sưu tập nghệ thuật của họ, cũng như nhiều hội quán thành phố, tòa án và các tổ chức dân sự trên khắp đất nước. Có đến hàng trăm cá nhân trên khắp đất nước đang được vẽ lại chân dung của họ mỗi ngày với vô số kiểu cách và thể loại.

(Nguồn: https://www.mallgalleries.org.uk/)

Nguồn gốc Vương Tộc Tudor

Vào Triều đại Nhà Tudor, mối bận tâm về việc khẳng định quyền lực thời bấy giờ đã dẫn đến việc cấm đoán nghệ thuật nói về tôn giáo. Kết quả là, Hans Holbein, một họa sĩ vẽ tranh chân dung người Đức, được coi là một người nhiệt tình, có rất nhiều triển vọng và với “ma thuật” của mình, mới có thể được vẽ tranh chân dung cho Henry Đệ VIII thành một người đại diện cho sự quyền lực trong hoàng tộc.

Hans Holbein như một vị pháp sư. Những bức vẽ đáng thuyết phục của ông về chân dung của quan tòa Nhà Tudor, mang sự kinh ngạc đến với người xem đương thời, đặt nền móng cho nền văn hóa chân dung của chúng ta.

Một số họa sĩ xuất chúng đã được phục vụ cho những “ông lớn” trong các dấu mốc của họ  xuyên suốt lịch sử Anh Quốc. Sự kết nối hài hòa giữa thiên tài nghệ thuật như Flem, Anthony Van Dyck cùng với vị vua Charles I đã tạo nên những bức tranh tôn đức vua lên sức mạnh gần như thần thánh. 

Những người công đức của thời kỳ Khai sáng đã được Reynolds vẽ lại những bức tranh chân dung một cách đa dạng, người đã vẽ lại sự uyển chuyển từ nghệ thuật thời La Mã cổ đại lên cơ thể người Anh nhợt nhạt. Tất cả sự đổi mới, sang trọng, trực tiếp và mang sự kịch tích đó đã làm nổi bật những họa sĩ vẽ tranh chân dung này: thay vì chỉ ghi lại lịch sử của xã hội Anh, những gì họ sáng tạo ra đều thực sự rất hấp dẫn.

Niềm tự hào của giới Trung lưu

Nền tảng của việc vẽ chân dung của Anh trong lịch sử nghệ thuật là lựa chọn thông thường nếu lên địa vị và thành tựu. Tầng lớp thương gia và họa sĩ chuyên nghiệp bắt đầu buôn bán các bức chân dung nhờ vào sự bùng nổ trong tầng lớp trung lưu từ cuối thế kỷ 17. Thị trưởng, quân nhân, chủ ngân hàng, giáo sĩ và chính trị gia - cùng với những người vợ tương lai và đôi khi là con cái của họ - tất cả đều muốn một bức chân dung.

(Nguồn: https://www.mallgalleries.org.uk/)

William Hogarth là họa sĩ thiên tài người Anh đầu tiên hiểu được sự cân bằng giữa thứ hạng và cá nhân. Những bức chân dung của Thomas Gainsborough về những người Ipswich làm mẫu của ông, những người bảo vệ Edinburgh của Sir Henry Raeburn, và vô số tranh chân dung  trong thời kì đỉnh cao tại Hiệp hội Hoàng gia của Họa sĩ vẽ chân dung của các nghệ sĩ như John Partridge, George Frederick Watts và John Everett Millais, cùng trên một con đường xuyên suốt thế kỷ 20.

Chân dung, hay khuôn mặt và cơ thể con người, đã cho phép các hoạ sĩ bày tỏ nỗi niềm của họ về trạng thái cảm xúc con người. Bằng việc nhìn ngắm nội tâm các bức chân dung tự họa của Rembrandt, ta thấy được sự khởi đầu cho một truyền thống lâu đời trong việc vẽ tranh chân dung.

Francis Bacon làm nhiễu loạn thị giác một cách xuất sắc để thể hiện nỗi khổ đau của mình. Theo nhiều cách nói, mỗi bức tranh của Lucian Freud là một bức chân dung tự họa, vì vậy chắc chắn là những đặc điểm cá nhân thường đáng lo ngại của anh ta.

Lí do làm cho nghệ thuật tượng hình trở nên sống động là những bức chân dung của những người thực sự sáng tạo, những người đã truyền những gì có thể trở thành một loại hình nghệ thuật dành cho mọi người, với các cách tiếp cận bản thân, tự nhìn lại chính mình cùng với nhiều luồng suy nghĩ khác nhau.

Nguồn: https://www.mallgalleries.org.uk/learning/resources/history-portraiture

Hưng