Katharina Grosse biến Messeplatz thành bức tranh sơn phun khổng lồ trước thềm Art Basel 2025

Katharina Grosse.

Trong suốt hơn 40 năm, nghệ sĩ người Đức Katharina Grosse (sinh năm 1961) đã chinh phục giới mộ điệu bằng loạt tranh trừu tượng rực rỡ sắc màu được thực hiện bằng máy phun sơn không khí. Các tác phẩm nghệ thuật của bà không chỉ dừng lại ở tranh treo tường, mà còn là những công trình nghệ thuật sắp đặt quy mô lớn, kết hợp giữa màu sắc và không gian kiến trúc, biến mọi bề mặt thành một bức tranh sơn dầu hiện đại.

Dự án "CHOIR" phủ màu Messeplatz

Tuần này, Grosse bắt tay vào một trong những tác phẩm nghệ thuật công cộng lớn nhất sự nghiệp: bức tranh khổng lồ mang tên "CHOIR" (tạm dịch: Dàn hợp xướng) sẽ phủ kín quảng trường Messeplatz tại Basel trong khuôn khổ Art Basel Thụy Sĩ. Dưới sự giám tuyển của Natalia Graboska, dự án sẽ biến toàn bộ quảng trường thành một tấm toan khổng lồ với các sắc độ magenta nổi bật.

Katharina Grosse, CHOIR, 2025.

Hành trình từ phun sơn đến tự do không gian

Grosse chia sẻ rằng lần đầu tiên bà tiếp xúc với súng phun sơn là ở Marseille vào thập niên 1990 – nơi đầy tính nổi loạn và tự do. Kể từ đó, bà nhận ra tiềm năng của việc phá bỏ các giới hạn vật lý trong nghệ thuật sơn màu, chuyển từ tranh truyền thống sang các tác phẩm tranh tường, tranh trừu tượng và sắp đặt quy mô lớn tại bảo tàng nghệ thuật, phòng tranh, hoặc không gian công cộng.

Vẽ vượt qua không gian vật lý

Tác phẩm “Untitled” (Không đề) tại Kunsthalle Bern năm 1998 đánh dấu bước ngoặt lớn: Grosse đã phun sơn acrylic trực tiếp lên giao điểm của hai bức tường và trần nhà, mở ra hướng đi mới cho tranh nghệ thuật vượt qua mọi biên giới kiến trúc. Sau đó là "The Bedroom" (2004), nơi bà phun sơn phủ kín cả căn phòng ngủ cùng sách vở, đồ đạc – một trải nghiệm nghệ thuật sơn dầu đầy riêng tư nhưng cũng đầy giải phóng.

Tranh tường tại Art Basel: ngưỡng cửa giữa thực và ảo

Dự án tại Messeplatz với diện tích hơn 5.000 mét vuông là lần đầu tiên một họa sĩ được mời phủ màu toàn bộ quảng trường này. Grosse xem đây là cơ hội để tạo ra một “màng lọc” nghệ thuật: người tham quan có thể bước vào, ra khỏi, hoặc đắm chìm trong nó. Bà mô tả trải nghiệm này như "một ngưỡng cửa giữa thực tại và hư cấu".

Để thực hiện tác phẩm, quảng trường sẽ được trải một lớp nhựa đường mỏng có thể bóc tách và tái chế sau sự kiện. Trước đó, sẽ có một lớp nền trắng để bà thực hiện các dải màu magenta sống động – sắc màu hiện được các nhân viên cứu hộ sử dụng vì độ nổi bật cao.

Katharina Grosse, Rockaway, 2016.

Vẻ đẹp của sự tạm thời

Dù quy mô lớn và tốn công sức, Grosse hoàn toàn thoải mái khi biết rằng tác phẩm sẽ biến mất sau bảy ngày. “Bạn không thể mua, cũng không thể sở hữu nó. Nó trái ngược hoàn toàn với tính thương mại của một hội chợ nghệ thuật,” bà nói. Đây chính là yếu tố khiến tác phẩm của bà mang dáng dấp của một bức tranh nghệ thuật hiện đại đậm chất khái niệm.

Tác phẩm trong nhà và ngoài trời: hai dòng chảy song song

Khi triển lãm tại Deichtorhallen Hamburg, Grosse trưng bày các bức tranh studio, tranh vẽ tay và sổ phác thảo – điều không thể thực hiện ngoài trời. Bà ví làm việc ngoài trời như bơi giữa biển cả, còn trong nhà như bơi trong hồ bơi. Dù là tranh gỗ, tranh phong cảnh hay tranh sơn dầu trừu tượng, tất cả đều dẫn về cảm giác kết nối trực tiếp với không gian.

Katharina Grosse, It Wasn’t Us, 2020.

Bản giao hưởng màu sắc và ngẫu hứng

Grosse không bao giờ lên kế hoạch cứng nhắc cho tác phẩm. Bà nói: “Tôi bắt đầu với một ý tưởng, nhưng mọi yếu tố từ thời tiết, gió, con người... đều có thể thay đổi tiến trình.” Bà chấp nhận sự bất định như một phần của quá trình – điều khiến tác phẩm tranh của bà luôn sống động như một cơ thể có nhịp điệu riêng.