Họa sĩ nổi tiếng và người tiên phong của chủ nghĩa tối giản Frank Stella qua đời ở tuổi 87

Họa sĩ theo phong cách tối giản nổi tiếng Frank Stella qua đời vào tuần trước vì bệnh ung thư hạch tại nhà riêng ở Manhattan, N.Y, hưởng thọ 87 tuổi.

Đại diện của Stella, Phòng trưng bày Marianne Boesky ở New York, đã xác nhận tin tức này với truyền thông.

Marianne Boesky bắt đầu đại diện cho hoạ sĩ Stella vào năm 2014 và phòng trưng bày vô cùng biết ơn vì một thập kỷ hợp tác với hoạ sĩ và studio của hoạ sĩ. "Chúng tôi thật vinh dự khi được làm việc với hoạ sĩ Frank Stella trong thập kỷ qua. Ông ấy là một di sản đáng chú ý và mọi người sẽ mãi nhớ đến hoạ sĩ."

Frank Stella cùng với các tác phẩm nghệ thuật do ông sáng tác được trưng bày năm 2000 tại triển lãm mùa hè ở Học viện Hoàng gia London. Ảnh: NPR/ Getty Images.

Là một trong những nghệ sĩ Mỹ có ảnh hưởng nhất trong thời đại của mình, Stella là người tiên phong trong phong trào tối giản vào đầu những năm 1960. Trong thời gian đó, các họa sĩ và nhà điêu khắc đã thách thức quan điểm cho rằng nghệ thuật là để mang tính đại diện và sử dụng phương tiện làm thông điệp của mình.

Thay vì thể hiện thế giới ba chiều thông qua khung vẽ, một số tác phẩm nghệ thuật ban đầu của Stella phản ánh mong muốn của hoạ sĩ là tạo được tác động trực quan ngay lập tức đến người xem. Sê-ri tranh có tựa đề “Black Paintings” (Những bức tranh đen) sử dụng các sọc đen song song để nâng cao nhận thức về bức tranh là một bề mặt hai chiều. Như Stella đã từng nói một cách mỉa mai, "Những gì bạn thấy là những gì bạn thấy."

Stella từng trả lời phỏng vấn năm 2000: “Đó là việc có thể tạo ra một bức tranh trừu tượng thực sự không dựa trên bất cứ điều gì, ngoại trừ cử chỉ tự tạo ra chính nó, đó là cử chỉ tạo ra bức tranh”.

Một tác phẩm điêu khắc năm 2014 của Frank Stella mang tên Ngôi sao thổi phồng và Ngôi sao gỗ trong sân tại Học viện Nghệ thuật Hoàng gia vào ngày 18 tháng 2 năm 2015, ở London. Ảnh: NRP

Frank Stella sinh ra trong một gia đình người Mỹ gốc Ý thuộc tầng lớp trung lưu. Cha hoạ sĩ là một bác sĩ trong thời kỳ Đại suy thoái còn mẹ hoạ sĩ vừa làm nghệ thuật vừa làm nội trợ gia đình. Stella thời trẻ lớn lên được bao quanh bởi sơn; giữa các tác phẩm nghệ thuật của mẹ và giúp đỡ cha mỗi khi hoạ sĩ sơn lại nhà riêng của mình. 

Hoạ sĩ Stella bắt đầu khám phá hội họa một cách chuyên nghiệp hơn khi học trung học ở Massachusetts dưới sự giám sát của họa sĩ theo trường phái trừu tượng Patrick Morgan, người đã dạy ở đó. Ngay cả khi đang học lịch sử khi còn là sinh viên đại học Princeton, Stella vẫn tiếp tục tham gia các lớp học nghệ thuật. Thông qua các mối quan hệ tại Ivy League, Stella được giới thiệu với thế giới nghệ thuật của Thành phố New York, nơi bắt đầu hình thành tầm nhìn nghệ thuật ban đầu của hoạ sĩ khi Stella gặp gỡ những nghệ sĩ như Jackson Pollock và Franz Kline, những người sau đó trở thành người là Stellar luôn ngưỡng mộ nhất.

Năm 1970, khi 33 tuổi, Stella trở thành nghệ sĩ trẻ nhất từng nhận được một buổi hồi tưởng tại Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại ở New York. Triển lãm của hoạ sĩ bao gồm các tranh vẽ kéo dài suốt một thập kỷ, đồng thời nhấn mạnh sự độc đáo trong sự đơn giản của chính hoạ sĩ.

Vào những năm 1990, tác phẩm của Stella đã phát triển từ canvas sang các tác phẩm điêu khắc và cấu hình hình học đầy màu sắc. Stella bắt đầu sử dụng công nghệ máy tính và kết xuất kiến trúc để kết hợp hình ảnh kỹ thuật số vào các tác phẩm nghệ thuật của mình. Sê-ri Moby Dick của nghệ sĩ, bao gồm một bộ tranh, bản in thạch bản và tác phẩm điêu khắc, lấy tiêu đề từ các chương trong cuốn tiểu thuyết kinh điển của Herman Melville. Theo Bảo tàng Nghệ thuật Đại học Princeton, sê-ri nghệ thuật này là "nỗ lực nghệ thuật tham vọng nhất của Stella đẩy lùi ranh giới giữa in ấn, hội họa và điêu khắc."

Du khách đi ngang qua tác phẩm sắp đặt The Honor and Glory of Whaling (1991) của Frank Stella tại Bảo tàng Folkwang ở Essen, Đức, năm 2010. Ảnh: NRP

Là một nghệ sĩ thẳng thắn và khá thẳng thắn, Stella không bao giờ thực sự quan tâm đến những gì người khác nghĩ về mình - hay về nghệ thuật của mình. Nhưng sự nghiệp kéo dài sáu thập kỷ của nghệ sĩ đã truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ nghệ sĩ, trong đó có họa sĩ Julie Mehretu. Cô nói trong một cuộc phỏng vấn với NPR năm 2015: “Khi tôi thực sự bắt đầu hiểu công việc của người nghệ sĩ ấy và làm theo, thì có một kiểu phát minh, sự vui tươi và cực kỳ nghiêm khắc nào đó mà nghệ sĩ Stella luôn không ngừng phát triển”.

Nhiều giải thưởng và danh hiệu của Stella bao gồm Huân chương Nghệ thuật Quốc gia, vinh dự cao nhất của đất nước về hoạt động xuất sắc trong nghệ thuật, năm 2009, và Giải thưởng Thành tựu trọn đời về Điêu khắc Đương đại năm 2011 từ Trung tâm Điêu khắc Quốc tế.

Nguồn: https://www.npr.org/2024/05/04/1112027057/frank-stella-dead-art-minimalist 

Biên dịch: Huyền Trịnh