Di sản nghệ thuật của Ana Mendieta chính thức về với Marian Goodman sau ba thập kỷ tại Galerie Lelong

Ana Mendieta.

Di sản của nữ nghệ sĩ đa phương tiện gốc Cuba Ana Mendieta đã chính thức được đại diện bởi Marian Goodman Gallery. Đây là bước chuyển quan trọng sau hơn 30 năm gắn bó cùng Galerie Lelong – nơi từng là bệ phóng đưa tên tuổi Mendieta trở thành biểu tượng trong dòng tranh nghệ thuật đương đại quốc tế.

Sự chuyển giao đáng chú ý của một nghệ sĩ huyền thoại

Triển lãm đầu tiên tại Marian Goodman Gallery dự kiến diễn ra vào tháng 11 tại New York, như bước dạo đầu cho một triển lãm lớn sẽ tổ chức tại Tate Modern, Anh vào năm 2026. Bên cạnh đó, di sản Mendieta vẫn tiếp tục hợp tác với các đơn vị lâu năm là Alison Jacques (London) và Prats Nogueras Blanchard (Barcelona và Madrid).

Raquel Cecilia Mendieta – cháu gái và người quản lý di sản nghệ sĩ từ năm 2013 – chia sẻ: “Chúng tôi nhận thấy cần một không gian lớn hơn để có thể tiếp tục lan tỏa di sản của Ana trong một giai đoạn mới đầy triển vọng.”

Junette Teng, đối tác tại Marian Goodman, cho biết: “Tác phẩm của Mendieta vừa mang tính cá nhân sâu sắc, vừa có sức cộng hưởng toàn cầu. Cô ấy mở rộng khái niệm nghệ thuật đến một tầm nhìn mới mẻ và đầy tính khái niệm.”

Ana Mendieta, Ňañigo Burial, 1976.

Hành trình nghệ thuật gắn liền với thiên nhiên và bản thể

Sinh năm 1948 tại Havana, Mendieta được gửi đến Iowa khi còn nhỏ giữa bối cảnh Cách mạng Cuba. Bà nổi tiếng với loạt tác phẩm "earth-body" – chuỗi trình diễn sử dụng cơ thể như một phần không thể tách rời của thiên nhiên. Nữ nghệ sĩ sử dụng đất, lửa, nước, cây cỏ để khắc họa hình dáng bản thân, rồi ghi lại bằng ảnh chụp và phim Super 8. Đây là một dạng tranh nghệ thuật mang tính trình diễn mạnh mẽ và độc đáo.

Những chất liệu và hình ảnh bà tạo ra không chỉ đậm tính thẩm mỹ mà còn chất chứa câu hỏi về bản sắc, di cư, nữ quyền và mối quan hệ giữa con người với tự nhiên. Mendieta từng nhận các giải thưởng danh giá như Rome Prize, học bổng Guggenheim, và hai lần được quỹ Nghệ thuật Quốc gia Mỹ trao tài trợ. Các tác phẩm của bà cũng được mua lại bởi nhiều viện bảo tàng hàng đầu như Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan (Met).

Ana Mendieta, Untitled: Silueta Series, 1978.

Từ quá khứ đến hiện tại: một di sản tiếp tục sống mãnh liệt

Sau cái chết đột ngột của Mendieta năm 1985 khi bà mới 36 tuổi, chị gái Raquelín cùng bạn bè đã tổ chức triển lãm hồi cố tại New Museum New York năm 1987. Từ năm 1991, Galerie Lelong đã giúp định hình vị thế Mendieta như một nghệ sĩ tiên phong trong tranh trừu tượng và nghệ thuật trình diễn.

Tác phẩm của bà đã được trưng bày trong hơn 600 triển lãm nhóm và 55 triển lãm cá nhân – trong đó có 16 triển lãm hồi cố tại bảo tàng. Năm 2024, một tác phẩm gỗ không tên (1985) đã được bán đấu giá với mức kỷ lục 756.000 USD tại Christie’s, đánh dấu lần thứ ba trong vòng 12 tháng lập kỷ lục mới.

Trong bối cảnh xã hội hiện đại, các tác phẩm tranh nghệ thuật của Mendieta vẫn đặt ra những câu hỏi nền tảng: “Chúng ta là ai? Chúng ta đến từ đâu? Chúng ta thuộc về nơi nào?” – theo lời Raquel Cecilia. Những ý niệm về sự gắn kết giữa con người và môi trường thiên nhiên trong tranh tĩnh vật, tranh trừu tượng hay cả những tác phẩm mang yếu tố biểu tượng đang tìm thấy tiếng nói chung trong dòng nghệ thuật hậu hiện đại.

Tương lai của Mendieta tại Marian Goodman

Marian Goodman đang chứng kiến sự quan tâm ngày càng lớn từ các viện bảo tàng trên toàn thế giới về các tác phẩm site-specific (tác phẩm tại chỗ) của Mendieta. Đáng chú ý, Tate Modern sẽ tổ chức triển lãm lớn vào tháng 7 năm 2026 với tranh sơn dầu, tranh chụp, phim, điêu khắc và các tác phẩm kết hợp yếu tố tự nhiên – mang nghệ thuật đương đại của Mendieta đến gần hơn với khán giả Anh quốc.

Raquelín chia sẻ: “Ana sẽ rất tự hào khi được đại diện bởi cùng một không gian với những nghệ sĩ như Robert Smithson và Giuseppe Penone. Điều đó chứng tỏ rằng những tư tưởng trong tranh của cô ấy vẫn tiếp tục sống và kết nối với thế hệ mới.”