Dạo bước cùng Matisse: 7 tuyệt phẩm sơn dầu và hành trình chiêm ngưỡng chúng ( Phần 1)

Nghệ sĩ người Pháp Henri Matisse, được tôn kính nhờ khả năng cách tân việc sử dụng màu sắc sống động, đã có ảnh hưởng to lớn đến nghệ thuật thế kỷ 20. Di sản của ông vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay. Là một trong những "Fauves" ("quái thú hoang dã") của đầu những năm 1900, Matisse đã vượt qua những giới hạn truyền thống của nghệ thuật thị giác bằng các tác phẩm phẳng, trang trí giàu biểu cảm. Sự linh hoạt trong sáng tạo đã đưa ông đến với nhiều phong cách khác nhau như Dã thú, Hậu ấn tượng và Hiện đại. Hành trình nghệ thuật của Matisse được đánh dấu bởi sự phát triển đầy hấp dẫn, nơi ông không ngừng thử nghiệm hình thức và màu sắc, vượt xa các khuôn khổ phân loại thông thường. Hãy tiếp tục đọc để khám phá một số tác phẩm nổi tiếng nhất của Matisse – mỗi bức tranh là minh chứng cho quá trình khám phá nghệ thuật không ngừng nghỉ của ông và ảnh hưởng bền vững của ông trong lịch sử mỹ thuật.

Trong suốt các năm 1909 và 1910, Matisse đã thực hiện loạt tranh "Khiêu vũ", gồm hai bức theo trường phái Dã thú, mô tả một nhóm người nắm tay nhau khiêu vũ. Trong khi bố cục của 'Dance II' rõ ràng và sống động hơn 'Dance I', cả hai bức tranh đều thể hiện được chuyển động và sự căng thẳng nội tại.

Mặc dù "Dance I" và "Dance II" đều là tranh sơn dầu trên vải với cùng chủ đề, nhưng hiện nay chúng không còn được lưu giữ cùng một nơi. Ông trùm nghệ thuật người Nga Sergei Shchukin là người đầu tiên đặt hàng Matisse thực hiện các tác phẩm này để trang trí khu điền trang của ông tại Moscow, gọi là Cung điện Trubetskoy.

Tuy nhiên, "Dance I" hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại New York (MoMA), trong khi "Dance II" được lưu giữ tại Bảo tàng Hermitage ở St. Petersburg.

Hãy tiếp tục đọc để xem một số bức tranh nổi tiếng nhất của Matisse. Trên hành trình ấy, bạn sẽ khám phá dấu ấn bền vững mà các tác phẩm này để lại trong lịch sử nghệ thuật.

Những bức tranh Matisse nổi tiếng

Sau đây là một số bức tranh nổi tiếng nhất của Matisse, kèm theo thông tin chi tiết về lịch sử, bối cảnh và kỹ thuật tạo tác của chúng.

1. Người phụ nữ đội mũ (1905)

Hoàn thành vào năm 1905, ‘Người phụ nữ đội mũ’ (hay Femme au Chapeau) là một ví dụ tiêu biểu cho phong cách Dã thú đầu thế kỷ 20 của Matisse. Bức tranh sơn dầu trên vải này khắc họa vợ ông – Amélie – trong một biển màu sắc sống động, với ánh nhìn đầy chiều sâu.

Một số nhà phê bình nghệ thuật thế kỷ 20 ban đầu đã chỉ trích bức tranh vì sự táo bạo và thiếu tinh tế. Tuy nhiên, theo thời gian, tác phẩm này đã giành được vị trí xứng đáng trong hàng ngũ các chuẩn mực nghệ thuật thế kỷ 20. ‘Người phụ nữ đội mũ’ lần đầu tiên được trưng bày tại Salon d’Automne ở Paris và hiện đang được lưu giữ tại Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại San Francisco.

2. Khiêu vũ (1909–1910)

Vũ Điệu II (1909 - 1910)

Trong hai năm 1909 và 1910, Matisse đã vẽ loạt tranh "Khiêu vũ", gồm hai bức theo trường phái Dã thú mô tả nhóm người tay trong tay khiêu vũ thành vòng tròn. Trong khi bố cục của ‘Khiêu vũ II’ rõ ràng và sống động hơn ‘Khiêu vũ I’, cả hai đều thể hiện được chuyển động và căng thẳng thị giác.

Dù "Khiêu vũ I" và "Khiêu vũ II" là tranh sơn dầu trên vải với chủ đề tương tự, chúng hiện không còn được trưng bày cùng một nơi. Ông trùm nghệ thuật Sergei Shchukin đã đặt hàng Matisse thực hiện cả hai để trang trí khu điền trang của mình ở Moscow, gọi là Cung điện Trubetskoy.

Hiện tại, "Khiêu vũ I" đang được trưng bày tại Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại (MoMA) ở New York, còn "Khiêu vũ II" được lưu giữ tại Bảo tàng Hermitage ở St. Petersburg.

3. Cửa sổ mở, Collioure (1905)

Open Window, Collioure (1905) – Henri Matisse

‘Cửa sổ mở, Collioure’ là một tác phẩm tiêu biểu khác trong bộ sưu tập Dã thú của Matisse. Với những nét cọ dày, mạnh mẽ và màu sắc rực rỡ, tác phẩm này gây ấn tượng sâu sắc với người xem hiện đại giống như khi nó vừa ra đời. Các nhà sử học nghệ thuật cho rằng sự phong phú về hoa lá trong tranh cho thấy sự yêu thích và khả năng tiếp cận Pointillism của Matisse. Các nét cọ ngắn cũng có điểm tương đồng với phong cách Pointillism mà ông áp dụng sau này.

Bức tranh mô tả khung cảnh tại Collioure – một thị trấn miền nam nước Pháp, nơi Matisse thường xuyên quay lại trong sáng tác. Ngày nay, bức tranh được lưu giữ tại Phòng trưng bày Nghệ thuật Quốc gia ở Washington D.C., mặc dù hiện tại không được trưng bày công khai.

4. The Blue Nude (1907)
Henri Matisse – Người khỏa thân xanh (1907)

Được vẽ vào năm 1907, bức tranh sơn dầu trên vải The Blue Nude của Matisse thể hiện một góc nhìn nhẹ nhàng và trung tính hơn về trường phái Dã thú. Khi đến thăm Algeria, Matisse bị ấn tượng bởi một tác phẩm điêu khắc khỏa thân ở thị trấn Biskra và nảy sinh cảm hứng sáng tác phiên bản của riêng mình. Do đó, tiêu đề thay thế của The Blue Nude là Souvenir of Biskra. Bức tranh được hoàn thiện bằng những nét cọ đậm và dứt khoát — các nhà sử học cho rằng đây là một sự phản kháng trực tiếp đối với những bức tranh khỏa thân mềm mại và lý tưởng hóa của Paris Salon. Ngày nay, người xem có thể chiêm ngưỡng The Blue Nude tại Bảo tàng Nghệ thuật Baltimore.

(Xem phần 2)

Nguồn: In Good Taste

Biên dịch: Trang Lê