Câu chuyện kỳ lạ phía sau bức tranh mèo lộng lẫy nhất lịch sử

( Carl Kahler, My Wife's Lovers (1891)

Bức tranh My Wife’s Lovers (1891) của Carl Kahler có thể được xem là bức tranh về mèo tráng lệ nhất trong lịch sử hội họa—và câu chuyện đằng sau nó cũng thú vị không kém! Bức chân dung xa hoa này vẽ 42 con mèo, chủ yếu là giống Angora, được đặt hàng bởi một quý bà say mê mèo—nữ triệu phú San Francisco, Kate Birdsall Johnson—với mục đích lưu giữ hình ảnh những người bạn lông xù yêu thích nhất của bà mãi mãi. Chính xác là như vậy: bức tranh chỉ thể hiện một phần trong số những con mèo của bà. Có người nói bà nuôi đến gần 300 con mèo, người khác lại cho rằng số lượng chỉ dừng ở con số 50.

Trong những năm gần đây, bức tranh này đã hồi sinh mạnh mẽ nhờ sự lan tỏa của mạng xã hội (với các hashtag như #meowsterpiece) và đỉnh điểm là cuộc đấu giá tại Sotheby’s năm 2016, nơi tác phẩm được bán với giá đáng kinh ngạc 826.000 USD—cao gấp đôi mức ước tính ban đầu là 300.000 USD (tương đương 19.667 USD mỗi con mèo).

Ai là Carl Kahler ?

Họa sĩ đứng sau tác phẩm, Carl Kahler, ngày nay được biết đến nhiều nhất với những bức tranh vẽ mèo lộng lẫy như vậy. Một tác phẩm khác của ông, Three Black Cats, cũng xuất hiện tại Sotheby’s vào tháng Hai gần đây. Tuy nhiên, trước khi nhận vẽ My Wife’s Lovers, ông chưa từng vẽ một con mèo nào.

Sinh năm 1856 tại Áo, Kahler đã khởi nghiệp hội họa ở Úc và New Zealand, chuyên vẽ cảnh đua ngựa. Ông đến San Francisco trên đường đến Yosemite với kế hoạch vẽ phong cảnh thiên nhiên. Tuy nhiên, định mệnh đã thay đổi khi ông nhận được lời mời đến dinh thự của Kate Birdsall Johnson—một nữ triệu phú nổi tiếng với niềm đam mê sưu tập tranh và hoạt động từ thiện. Chính tại đây, bà đã đề nghị ông thực hiện một đơn đặt hàng làm thay đổi cả sự nghiệp của ông. Bộ sưu tập của Johnson khi ấy còn bao gồm cả bức tranh u huyền Elaine năm 1874 của Toby Edward Rosenthal và nhiều cổ vật Hy-La.

Johnson sống tại một khu dinh thự mùa hè xa hoa có tên là Buena Vista Castle, được biết đến như là bất động sản lớn nhất phía bắc Golden Gate . Trước đây, nơi này từng là vườn nho của gia đình Haraszthy (hiện là Bartholomew Estate Vineyards). Trong biệt thự phong cách Victoria với 40 phòng, đàn mèo của Johnson chiếm trọn một tầng và có hẳn đội ngũ người hầu riêng chăm sóc. Ngoài mèo, bà còn nuôi những chú chó đoạt giải, ngựa, bò và cả một vườn chim với vẹt cockatoo, parakeet và hoàng yến. Kahler đã sống trong dinh thự suốt ba năm, giữa khu vườn thú mini đó, để vẽ phác họa và tìm hiểu từng tính cách riêng biệt của những chú mèo.

( Detail of My Wife’s Lovers by Carl Kahler )

Khi hoàn thành vào năm 1891, bức tranh My Wife’s Lovers cao gần 2 mét, rộng hơn 2,5 mét và nặng hơn 90 kg. 42 chú mèo của Johnson xuất hiện theo dạng bậc thang phủ lụa, thể hiện các trạng thái cảm xúc khác nhau tương tự như các bố cục tôn giáo thời Phục Hưng trong hội họa. Một số con nằm nghỉ, số khác đang chơi đùa hay âu yếm. Góc trái dưới cùng là nhóm mèo tụ tập quanh một con bướm đêm. Trung tâm bức tranh là Sultan, một chú mèo to lớn, có bộ lông trắng với đốm nâu vàng và đôi mắt xanh lá. Johnson được cho là đã chi đến 3.000 USD để mua Sultan trong một chuyến đi Paris. Bên cạnh Sultan là một con mèo angora trắng với đôi mắt xanh dương, được tin là His Highness—một chú mèo cưng khác của Johnson, cũng từng xuất hiện trong một tác phẩm khác của Kahler.

Kahler được trả khoảng 5.000 USD cho bức tranh này, tương đương khoảng 170.000 USD ngày nay. My Wife’s Lovers lần đầu được công chúng chiêm ngưỡng tại Hội chợ Thế giới Chicago năm 1893 (với tư cách tác phẩm mượn từ Johnson) và đã gây ra một cơn sốt. Về cái tên đáng nhớ “My Wife’s Lovers”—nhiều người từng nhầm tưởng đây là cách gọi của chồng Johnson (đã qua đời hai năm trước đó). Tuy nhiên, thực chất đây là biệt danh mà ông từng gọi những chú mèo của vợ.

( Detail of My Wife’s Lovers by Carl Kahler, including Sultan and His Highness )

Johnson qua đời vào năm 1893. Một cáo phó trên báo viết: “Trong suốt cuộc đời, bà Johnson, dù rất giàu lòng từ thiện, cũng có phần lập dị. Một trong những sở thích lớn nhất của bà là nuôi một bầy mèo khổng lồ. Bà đặc biệt yêu thích hội họa, và bộ sưu tập của bà được ước tính trị giá hơn 200.000 USD.” Có tin đồn rằng bà để lại đến 500.000 USD trong di chúc để chăm sóc đàn mèo. Thực tế, bà đã lập một bệnh viện dành cho phụ nữ và trẻ em nghèo tại San Francisco và chỉ để lại một khoản nhỏ để duy trì chăm sóc mèo.

Điều gì khiến My Wife’s Lovers luôn được chú ý?

Bức My Wife’s Lovers dường như được “ban phước” với chín mạng sống như loài mèo. Sau khi Johnson qua đời, bức tranh được một nhà sưu tầm gốc Pháp, Ernest Haquette, mua lại để trưng bày tại Palace of Art Salon. Tuy nhiên, trận động đất kinh hoàng tại San Francisco năm 1906 đã phá hủy Salon và 80% thành phố. Tai họa ấy cũng đã cướp đi sinh mạng của họa sĩ Carl Kahler khi ông mới 49 tuổi. Nhưng kỳ diệu thay, My Wife’s Lovers vẫn sống sót nguyên vẹn sau thảm họa.

( Carl Kahler, Three Black Cats (circa 1890s–1906)

Vào những năm 1940, bức tranh lại nổi tiếng khi các chủ sở hữu tiếp theo đưa nó đi lưu diễn khắp nước Mỹ và trưng bày tại Madison Square Garden, New York, trong một buổi triển lãm mèo. Có tới 9.000 bản in tranh được bán trong suốt chuyến lưu diễn này. Năm 1949, tạp chí Cat Magazine đã gọi My Wife’s Lovers là “bức tranh mèo vĩ đại nhất thế giới”.

Ngày nay, kiệt tác của Kahler đã trở lại miền Bắc California sau cuộc đấu giá quyết liệt tại Sotheby’s, nơi John và Heather Mozart—những nhà sưu tầm nổi tiếng với gu thẩm mỹ đặc biệt, từ đồ gốm majolica, nội thất thuộc địa Bồ Đào Nha đến kỷ vật của Elvis—đã giành được tác phẩm. Năm 2016, bức tranh được trưng bày công khai lần gần nhất tại Bảo tàng Nghệ thuật Portland ở Oregon. Trong khi giới yêu mèo và hội họa vẫn hy vọng được chiêm ngưỡng tác phẩm “meowvelous” này thêm một lần nữa, thì hiện tại, nó vẫn đang lan tỏa niềm vui và sự kỳ diệu qua mạng xã hội.

Nguồn : The Eccentric Story Behind History’s Most Fabulous Cat Painting

Biên dịch : Bảo Long