Các tác phẩm điêu khắc siêu thực của Magdalena Abakanowicz chinh phục khán giả tại triển lãm nghệ thuật Tate Modern (P1)

Trên tầng hai của Tate Modern, những con quái vật khổng lồ rình rập các phòng trưng bày nghệ thuật. Chúng là “Abakans” – các tác phẩm điêu khắc do nghệ sĩ người Ba Lan Magdalena Abakanowicz dệt từ sisal (sợi của một loài thực vật có hoa), len, dây gai dầu và các vật liệu hữu cơ khác. Những tác phẩm dệt này được treo trên trần nhà như những bóng ma. Khi những hình người Abakan lần đầu tiên xuất hiện trong phòng trưng bày nghệ thuật vào cuối những năm 1960, chúng đã gây sốc, bối rối cho người xem và cũng được hoan nghênh nhiệt liệt. Gần sáu thập kỷ trôi qua, sức ảnh hưởng của chúng không hề suy giảm. Triển lãm nghệ thuật “Every Tangle of Thread and Rope” kéo dài hết ngày 21 tháng 5 năm 2023 sẽ kể câu chuyện về Abakanowicz và những người Abakan với tư cách là người họa sĩ đã biến đổi tiềm năng của ngành dệt may cho các thế hệ mai sau.

Abakanowicz sinh năm 1930 trong một gia đình quý tộc gốc Tatar ở Falenty, gần Warsaw. Khi lực lượng Đức Quốc xã xâm lược Ba Lan vào năm 1939, bà cùng gia đình rút lui về khu đất của họ trong một khu rừng gần làng Krępa. Tại đây, bà đắm mình trong thứu năng lượng tiềm ẩn mạnh mẽ của khu rừng, nhưng chúng không giúp bà thoát khỏi đau khổ. Năm 1943, một sĩ quan Đức say rượu đột nhập vào nhà của Abakanowicz, và dùng súng chặt đứt cánh tay của mẹ cô ở vai. Những trải nghiệm đau thương như vậy dường như vẫn vang vọng qua các phòng trưng bày nghệ thuật tại Tate Modern.

Khung cảnh sắp đặt của triển lãm “Mọi mớ chỉ và dây thừng” (Every Tangle of Thread and Rope) tại Tate Modern, 2022.

Hai tác phẩm điêu khắc vải được treo tự do là “Green Composition” (1956–57) và “Composition (1960)” được sáng tác trong giai đoạn Abakanowicz tốt nghiệp trường nghệ thuật và sống trong một môi trường đầy thách thức. Các tác phẩm được vẽ theo phong cách bán trừu tượng cũng đã được trưng bày tại trong buổi triển lãm tranh cá nhân khai mạc của cô tại Galeria Kordegarda ở Warsaw, nơi đã bị chính quyền đóng cửa vì tính nhạy cảm. Tuy nhiên, thay vì rút lui, Abakanowicz đào sâu hơn vào tiềm năng biểu cảm và không gian của phương tiện sáng tác bà lựa chọn. Trong “Helena” (1964–65) và “Desdemona” (1965), những mảng lông ngựa hoang dã bung ra khỏi bề mặt trừu tượng nhiều lớp, giống như những sinh vật trượt qua từ một chiều không gian khác.

Tác phẩm “Helena” (1964–65)

Khả năng linh hoạt và thể hiện hữu hình trong các tác phẩm nghệ thuật của Abakanowicz khi các chi tiết được chuyển từ hình dạng cứng nhắc và hình chữ nhật sang hình dạng thực hơn. Bên cạnh đó, các tác phẩm điêu khắc cong được cắt ra như những xác chết đi kèm với các vật thể nhắc nhở chúng ta về nỗi ám ảnh suốt đời của nghệ sĩ với thế giới tự nhiên, như đã thấy trong loạt tranh vẽ bằng than “Flies” vào những năm 1990. Trong khi đó, một bàn tay nắm chặt không chỉ gợi nhớ đến cuộc tấn công của mẹ cô, mà còn là một trong những mối bận tâm trong nghệ thuật của Abakanowicz. Đó là sự ràng buộc của con người với các dạng sống khác. Như bà đã từng nói, “Tất cả các sinh vật sống được hình thành từ chất xơ, mô của cây, lá và chính chúng ta”.

Xem thêm phần 2 tại đây

Biên dịch: Minh Hậu

Biên tập: Thu Huyền

Nguồn: Magdalena Abakanowicz’s Otherworldly Sculptures Are Captivating Audiences at Tate Modern | artsy.net