Với những bức tranh chân dung phụ nữ môi đỏ được vẽ như những bức tượng với tông màu ngọc quý lộng lẫy, họa sĩ người Ba Lan Tamara de Lempicka đã trở thành một biểu tượng Art Deco sau khi qua đời năm 1980. Những hình vẽ của nữ hoạ sĩ lộng lẫy và đầy tâm trạng, dường như khao khát điều gì đó to lớn hơn thì để cho nhân vật tạo dáng trước những đường chân trời đông đúc hoặc sau tay lái của một chiếc xe hơi, khăn quàng cổ và váy xòe bay trong gió.

Những tiết lộ mới

Trong triển lãm "Tamara de Lempicka", một triển lãm đầy đủ với những tác phẩm hiếm và chưa từng được nhìn thấy trước đây của Lempicka, các giám tuyển tiết lộ tên khai sinh của cô lần đầu tiên: Tamara Rosa Hurwitz. Họ cũng cập nhật năm sinh của cô thành 1894, sớm hơn 4 đến 11 năm so với Lempicka tuyên bố khi còn sống, dựa trên tài liệu do nhà sử học người Ba Lan Andrzej Slowicki tìm thấy. Và có những tác phẩm mới được trưng bày lần đầu tiên, bao gồm bức tranh "Mùa xuân" năm 1928, về hai người phụ nữ, một người dường như thì thầm với người kia khi cô âu yếm những bông hoa nhỏ màu trắng.

Triển lãm trải dài từ những sáng tác chịu ảnh hưởng dân gian Nga đầu tiên vào những năm 1920; đến những bức khỏa thân gợi cảm và những bức chân dung quý tộc hiện đại trở thành đặc điểm nổi bật của nữ hoạ sĩ; đến những cảnh tĩnh vật đơn giản, khiêm tốn mà cô bắt đầu vẽ trong Thế chiến II. Bức tranh đầu tiên thu hút sự chú ý của Streisand từ bìa sách mà ca sĩ phát hiện năm 1979: một bức tự họa của Lempicka, ánh mắt của cô hướng về người xem khi cô lái chiếc Bugatti màu xanh lá cây.

Lempicka nhận được triển lãm solo đầu tiên năm 1930 tại Paris và thường xuyên triển lãm quanh thành phố trong những năm đầu sự nghiệp. Nhưng thập kỷ đó và sau đó, phong cách của cô không “phù hợp” với Chủ nghĩa siêu thực hay Chủ nghĩa biểu hiện trừu tượng, những phong trào nghệ thuật thống trị, theo lời của giám tuyển Furio Rinaldi - người đã tổ chức triển lãm với nhà sử học nghệ thuật và người viết tiểu sử Lempicka Gioia Mori. “Có lẽ là một phản ứng phòng thủ, nữ hoạ sĩ thực sự quay trở lại với sự đánh giá cao cực độ đối với các bậc thầy, và cô ấy bắt đầu tạo ra những cảnh tôn giáo hoặc những bức tĩnh vật rất khiêm tốn, đơn giản.” Nhóm duy nhất mà cô hoàn toàn theo đuổi là Hiệp hội Nữ nghệ sĩ Hiện đại ở Paris, nơi thúc đẩy sự đại diện bình đẳng của phụ nữ trong nghệ thuật và tổ chức một salon hàng năm mà cô tham gia trong suốt những năm 1930. 

Khi Lempicka trở lại Mỹ ngay trước khi chiến tranh nổ ra ở Châu Âu năm 1939, nữ hoạ sĩ đã thực hiện triển lãm tại Viện Carnegie của Pittsburgh. Sau đó, cô và người chồng thứ hai, Baron Kuffner, tài trợ cho một triển lãm lưu diễn ở New York, San Francisco và Milwaukee với nhà buôn tranh nổi tiếng Julien Levy - tám trong số mười hai tác phẩm từ điểm dừng San Francisco ban đầu treo trong một căn phòng được tái hiện trong triển lãm de Young.

Lempicka thường xuyên triển lãm quanh Paris vào những năm 1920, nhưng cô đã phải vật lộn để duy trì sự nghiệp nghệ thuật của mình. 

Vào những năm 1940, các tác phẩm nghệ thuật của Lempicka lần đầu tiên trở thành chủ đề của một cuốn sách, trùng hợp với một cuộc triển lãm ở Rome. Nhưng cho đến những năm cuối đời của cô, khi thời kỳ Art Deco có sự hồi sinh học thuật, sự quan tâm đến những tác phẩm nghệ thuật của Lempicka vẫn mỏng manh và cô coi phong cách của mình là “lỗi thời”, như ghi chú trong danh mục của de Young.

Mặc dù nghệ thuật của Lempicka một lần nữa trở thành mốt và đã được quan tâm bền vững trong nhiều thập kỷ, giám tuyển Rinaldi cho biết vẫn còn nhiều công việc học thuật và giám tuyển cần phải thực hiện để khám phá bí mật của nữ hoạ sĩ.

"Sainte Thérèse d’Avila" của Lempicka là một bản vẽ lại bức tranh thờ "Ecstasy of Saint Teresa" thế kỷ 17 của nhà điêu khắc người Ý Bernini. Lempicka có thể được biết đến như một nghệ sĩ Art Deco, nhưng cô chịu ảnh hưởng rất lớn từ các thời kỳ nghệ thuật Phục hưng và Baroque, trong số nhiều người khác. Bộ sưu tập của Quỹ Carlos Slim, Mexico City.

“Chúng tôi thực sự chỉ đang ở phần bề nổi của những gì có thể được thực hiện, những gì có thể được khám phá về nữ hoạ sĩ Lempicka,” giám tuyển Rinaldi nói.

(Xem tiếp phần 1 và phần 2)

Nguồn: Curators are unraveling the mysteries of the belated art icon Tamara de Lempicka 

Biên dịch: Huyền Trịnh