Bức tranh chân dung nàng Ginevra de' Benci

“Nếu nhà thơ nói rằng anh ta có thể thổi phồng tình yêu của đàn ông... họa sĩ cũng có thể làm được điều tương tự... anh ta có thể đặt tình yêu của mình ở trước mặt để nhìn ngắm, người thường khiến anh ta trao những nụ hôn và nói chuyện cùng”- Leonardo da Vinci.

Làn da trắng không tì vết, những đặc điểm khuôn mặt như búp bê sứ và một biểu cảm kín đáo, có phần bất phàm phản ánh sự tinh tế của cô gái 16 tuổi Ginevra de 'Benci. Giống như hầu hết các đối tượng chân dung của thời Phục Hưng, cô ấy xuất thân từ một gia đình giàu có và học thức. Cô cũng được biết đến như một nhà thơ và một nhà đối thoại uyên bác. Những người phụ nữ trẻ thời đó phải cư xử một cách đàng hoàng và khiêm tốn. Vẻ đức hạnh của họ được đánh giá cao và thiêng liêng, và vẻ đẹp của một cô gái được cho là một đặc điểm trời ban. Những người vẽ chân dung thường cố gắng đáp ứng hoặc nâng tầm vẻ đẹp của người phụ nữ để họ phù hợp với tiêu chuẩn cái đẹp thời bấy giờ.

Tại sao người phụ nữ trẻ này lại được vẽ? Một khả năng là bức tranh này đã được thực hiện cho lễ hứa hôn của cô ấy. Ginevra đã kết hôn với Luigi Niccolini vào năm 1474. Một khả năng khác phản ánh một hiện tượng văn hóa của thời kỳ Phục Hưng ở Ý chính là những cuộc tình thuần túy giữa những quý ông và quý bà lịch sự. Những cuộc “hẹn hò” như vậy, thường được thực hiện từ xa, tập trung vào những cách miêu tả để thể hiện ra những cái đẹp của người đàn ông và phụ nữ.

Leonardo da Vinci, Vòng nguyệt quế, Cây cọ và Cây bách xù với một cuộn ghi Virtutem Forma Decorat [ngược], c. 1474/1478, tempera trên bảng gỗ, thuộc Quỹ Ailsa Mellon Bruce

Ginevra luôn có một số người ngưỡng mộ đã sáng tác thơ để vinh danh cô và mong chờ cô chia sẻ những câu thơ đáp lại họ. Trong số đó có Lorenzo de’Medici, người có gia đình ưu tú nổi tiếng với công việc bảo trợ nghệ thuật. Quan trọng hơn nữa đối với Ginevra là Bernardo Bembo, đại sứ Venice tại Florence. Có thể chính ông đã đặt làm bức chân dung của cô để làm kỷ niệm. Mặt trái của bức tranh, Vòng nguyệt quế, Cây cọ và Cây bách xù với dòng chữ Virtutem Forma Decorat [ngược]. Cây bách xù ở trung tâm, là ginepro trong tiếng Ý, ghép từ tên của Ginevra và do đó là biểu tượng của bà, cũng tượng trưng cho sự trong trắng. Lòng bàn tay phải tượng trưng cho phẩm hạnh đạo đức, trong khi vòng nguyệt quế (trái) biểu thị khuynh hướng nghệ thuật hoặc văn học. Cây cọ và vòng nguyệt quế cũng xuất hiện trong biểu tượng của Bembo và việc kiểm tra bằng tia hồng ngoại đối với các lớp của bức tranh cũng cho thấy phương châm của Bembo, Virtus et honor (đức hạnh và danh dự), được vẽ bên dưới phương châm cuộn của Ginevra, bao gồm cả ba yếu tố và có nghĩa là “vẻ đẹp tô điểm cho đức tính”.

Là một tác phẩm ban đầu, được hoàn thành khi Leonardo 21 tuổi, bức tranh thể hiện một thiên tài mới bắt đầu và đồng thời là người mang tính cách mạng trong lịch sử hội họa. Một trong những người cùng thời với Leonardo đã viết rằng ông “vẽ Ginevra đến độ hoàn hảo tới mức đây không còn là một bức tranh nữa mà đây chính là Ginevra bằng da bằng thịt”. Bức chân dung với tính chân thực của nó đã phá vỡ các quy ước về tranh chân dung phụ nữ thời kỳ Phục Hưng trước đó, bao gồm cả sở thích cho chế độ xem tiểu sử tách biệt hơn. Ginevra de ’Benci là một trong những bức chân dung có góc nhìn ba phần tư đầu tiên được biết đến trong nghệ thuật Ý. Cô ấy nhìn thẳng vào mắt người xem. Các mặt phẳng trên khuôn mặt của cô được mô phỏng một cách tinh tế, trở nên sống động trước mắt người xem hơn bất kỳ bức tranh nào mà họ từng thấy trước đây.

Về họa sĩ

“Nếu họa sĩ muốn nhìn thấy những vẻ đẹp quyến rũ thì nó nằm ở khả năng tạo ra chúng, và nếu anh ta muốn nhìn thấy những thứ quái dị đáng sợ, quái dị, đến cả lố bịch, hoặc đáng thương; anh ta có thể làm vậy”- Leonardo da Vinci

Mặc dù rất ít bức tranh của Leonardo còn tồn tại trên thế giới ngày nay, nhưng trong số đó có những bức tranh nổi tiếng và được tôn sùng nhất trong văn hóa phương Tây: bức tranh Mona Lisa (Bảo tàng Louvre, Paris) và Bữa tối cuối cùng (Santa Maria delle Grazie, Milan). Bất chấp những thành tựu cao trong hội họa, Leonardo có thể vẫn được chúng ta biết đến ngày nay vì trí tuệ và óc sáng tạo phi thường của ông. Có kỹ năng không kém gì một nhà điêu khắc, kiến ​​trúc sư, nhà quy hoạch đô thị, nhà phát minh, nhà giải phẫu học, nhà chiến lược quân sự và người có tầm nhìn xa, người đã đoán trước được việc phát minh ra máy bay, tàu ngầm và các công nghệ khác hàng thế kỷ trước khi phát minh ra họ, ông là một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất của thời kỳ Phục Hưng ở châu Âu.

Leonardo da Vinci, Ginevra de 'Benci [ngược], c. 1474/1478, sơn dầu trên bảng gỗ, thuộc Quỹ Ailsa Mellon Bruce

Leonardo sinh năm 1452 tại làng Anchiano của Ý. Cha mẹ ông chưa kết hôn - mẹ ông là Caterina bị cha ông là Ser Piero da Vinci hắt hủi vì bà thuộc tầng lớp xã hội thấp hơn. Leonardo được nuôi dưỡng bởi gia đình chủ đất và sống trong nhà của ông nội. Năm 1469, Leonardo cùng cha đến Florence để học nghề trong xưởng của Andrea del Verrocchio, một nhà điêu khắc hàng đầu ở đó. Đến năm 1472, ông là một họa sĩ được công nhận và là thành viên của Compagnia di San Luca, hay St. Luke’s Guild. Khoảng năm 1482, Leonardo rời Florence đến Milan, nơi ông tạo ra bức tranh Bữa tối cuối cùng và trở thành họa sĩ nổi tiếng nhất trong ngày. Năm 1499, ông quay trở lại Florence do những lí do cần thiết, vì Milan đã thất thủ trước đội quân xâm lược của vua Pháp Louis XII. Tại đây, ông đã vẽ nàng Mona Lisa và Trinh nữ và Đứa trẻ của mình với Thánh Anne (cả hai đều ở Bảo tàng Louvre). Leonardo được săn đón và làm việc cho một số khách quen trên khắp nước Ý bao gồm Ludovico Sforza, người cai trị Milan; thống đốc Pháp của Milan, Charles II của Amboise; là kiến ​​trúc sư và kỹ sư cho Borgias ở Urbino; và cho Giuliano de'Medici ở Rome. Leonardo có thể đã gặp vua Pháp Francis I, người đang đến thăm Ý vào năm 1515, đã đến xem tác phẩm của Leonardo và mời ông làm họa sĩ và kiến ​​trúc sư trong triều đình của mình. Leonardo da Vinci qua đời tại Pháp vào ngày 2 tháng 5 năm 1519.

Nguồn: https://www.nga.gov/collection/highlights/da-vinci-ginevra-de-benci.html

Biên dịch: Hưng

Biên tập: Trang Hà